In het onderzoek naar de groepsverkrachting in het Kabouterbos in Kortrijk zitten 4 maanden later nog altijd drie minderjarige verdachten in een gesloten instelling. Eén van hen, het ‘vriendje’ van het 14-jarig slachtoffer, kreeg te horen dat hij daar nog 3 maanden langer moet blijven, ook al had zijn familie het liever anders gezien. “Hij maakte een domme fout, maar heeft het ingezien en wil straks terug naar school”, aldus zijn broer.
Even terug naar de periode van de Paasfoor dit voorjaar in Kortrijk. Een 14-jarige jongen lokt zijn vriendinnetje – een leeftijdsgenote – mee naar het Kabouterbos, een afgelegen bosje in de buurt van de E17. Voor wat intimiteit onder elkaar, zo denkt het meisje, tot plots nog een tiental andere jongeren – allen tussen 11 en 16 jaar oud. Het komt tot seks tussen het meisje en haar vriend terwijl de anderen er op toekijken en staan te filmen, of op de uitkijk staan. Na de daad komen ook nog enkele vrienden aan de beurt en zou het meisje nog door 4 anderen zijn aangerand en/of verkracht. Twee en vier dagen later speelde hetzelfde scenario zich, in de machtsgreep van het vriendje zo luidt het, nog eens op dezelfde plaats met dezelfde protagonisten af. Via Snapchat delen ze gretig de beelden onder elkaar. Aanvankelijk blijft alles onder de radar, tot het meisje twee weken later toch naar de politie stapt en aangifte doet.
Gesloten instelling
In de dagen die volgen, kunnen een tiental verdachten, onder meer op basis van de filmpjes, opgepakt en verhoord worden. Uit minstens één verklaring blijkt dat het slachtoffer ‘stop’ heeft geroepen. Verder stapelen de tegenstrijdigheden in de verklaringen zich op. Uiteindelijk wordt het ‘vriendje’ – en later nog eens twee verdachten – naar een gesloten instelling gestuurd. Daar verblijven ze vier maanden later nog altijd. De jeugdrechter moet rond deze periode, na een risicotaxatie en evaluatie door een jeugdconsulente, beslissen of die maatregel wordt verlengd. Voor het 14-jarig ‘vriendje’ is dat in ieder geval wél zo, hij moet nog drie maanden langer in een gesloten instelling blijven. De andere verdachten zijn vrijwel meteen onder voorwaarden – zoals bv. een avondklok, of een verbod om nog met de anderen om te gaan – vrijgelaten.
Geen loverboy
Ondertussen blijkt dat het verhaal ook wel wat nuance verdient. “Uit berichten op sociale media onder elkaar blijkt dat het slachtoffer toestemming aan haar vriendje gaf”, zo klinkt het bij zijn broer. “‘Jullie mogen mij allemaal komen neuken, met plezier’.” Voor alle duidelijkheid: onder de 16 jaar kan een meisje geen toestemming tot seks geven en blijft dit sowieso strafbaar, alleszins als het in groep gebeurt. “Pas toen ze op de Paasfoor als ‘hoertje’ achterna werd geroepen, heeft ze bij de politie klacht ingediend. Ze vreesde wellicht dat die filmpjes viraal zouden gaan. Mijn broer was helemaal geen loverboy, maar gewoon haar vriendje. Ze leerden elkaar op Tik Tok kennen. Hij volgde de regels thuis en kwam eigenlijk niet veel buiten. Zijn grote droom was topadvocaat, boekhouder of bankbediende worden. Dat ligt nu wellicht in duigen. Maar eigenlijk had het meisje zelf op seks aangedrongen. Mijn broer wou maagd blijven tot het huwelijk maar liet zich toch verleiden. Hij maakte een domme fout. Mijn ouders zijn er kapot van, wenen vaak. Maar stellen zich ook vragen over de ‘groepsverkrachting’. Het meisje ging telkens opnieuw naar huis en keerde in de dagen nadien nog terug. Het kwam tot een relatiebreuk omdat mijn broer geen relatie meer wou met iemand die het met verschillende jongens had gedaan. Ze excuseerde zich zelfs, en bleef nog berichten sturen dat ze mijn broer nog graag zag en haar hart gebroken was.”
Trauma
“Na vier maanden in een gesloten instelling hadden we hem graag, onder voorwaarden, opnieuw naar huis zien komen”, vervolgt de broer. “Zodat hij straks opnieuw naar school kan, zich op zijn studies kan focussen en in zijn vrije tijd kan voetballen. We vrezen dat hij aan zijn periode in de gesloten instelling trauma’s zal overhouden. Ons gezin is volledig ondersteboven van hetgeen is gebeurd. We willen dat het onderzoek zo snel mogelijk wordt gevoerd en de volledige waarheid, dus alle versies van zowel daders als slachtoffer, naar boven komt. In dat geval wil mijn familie zelfs in der minne een schadevergoeding betalen aan het slachtoffer. We hebben ook begrip voor haar.”
Straf en hulp
Ondertussen loopt het onderzoek verder. “In het jeugdrecht wordt er meestal naar gestreefd om binnen het jaar een onderzoek af te ronden en de zaak ten gronde voor de jeugdrechter te brengen”, legt advocate Kelly Decaluwe, gespecialiseerd in jeugdrecht, uit. “In tegenstelling tot bij de correctionele rechtbank komen alle betrokken minderjarigen uit hetzelfde dossier dan apart, en dus niet samen, voor hun rechter. Daarbij ligt de focus niet op straffen maar wordt vooral op hulp ingezet. Daarom heten de beslissingen van een jeugdrechter geen straffen maar maatregelen. Pas als er sprake is van een ‘uit handen geving’ wordt er als een volwassene gestraft. Maar er kan ook tot een verder verblijf in een gesloten instelling, een taakstraf, een sociale vaardigheidstraining, voorwaarden, begeleiding,… worden overgegaan.”
“Welke straf of maatregel het meest passend is, is vaak afhankelijk van geval tot geval”, aldus criminologe bij het Universitair Forensisch Centrum Antwerpen (UZA) Mine De Boeck. “En van de motieven, de precieze rol, de onderliggende problemen. Is het een voortrekker of een meeloper? Had hij of zij seksuele of antisociale motieven? Is er sprake van normvervaging of heeft het eerder met een verstoorde seksuele ontwikkeling of beleving te maken? In ieder geval blijkt dat straffen werkt en nodig is als signaal. Voor slachtoffer en dader. Maar straffen alleen is onvoldoende. Zo hard mogelijk straffen blijkt zelfs contraproductief, alleszins bij jongeren. Er moet ook hulp worden geboden, om te vermijden dat ze het opnieuw zouden doen.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
