IJs is hot, maar… West-Vlaamse kunstschaatsclubs stoten door ‘Loena-effect’ op limieten

Loena Hendrickx aan het werk in het Litouwse Kaunas. © International Skating Union via Getty Images - Joosep Martinson
Camille Jonckheere

Loena Hendrickx is na haar gouden medaille op het EK Kunstschaatsen nu ook goed op weg naar een gouden medaille op het Wereld Kampioenschap. Loena schaatste er haar beste korte kür ooit in Montréal in Canada. Ook het kunstschaatsen in West-Vlaanderen is hot. De aanvragen voor nieuwe leden strommen binnen bij de clubs. Maar wat is zo aantrekkelijk aan dat dansen op het ijs? En kan iedereen het leren? Onze journaliste trok haar stoute schaatsen aan en waagde zich op glad ijs…

“Rug en schouders recht en armen gespreid omhoog! Stabiliteit begint bij een stevige houding.” Schaatscoach Kerstien Dochy weet waarover ze spreekt, met haar meer dan 51 jaar ervaring. Zij neemt mij onder haar vleugels terwijl ik mijn eerste, voorzichtige stapjes op het ijs van IJsbaan De Piste in Kortrijk zet. Op een paar felblauwe huurschaatsen en in een inderhaast bij elkaar geraapte en veel te kleurrijke sportoutfit, want onze adjunct-hoofdredacteur heeft me zonet behoorlijk last minute de opdracht gegeven om een schaatsinitiatie te gaan bijwonen bij Figure Skating Club Kortrijk Spurs, een van de twee West-Vlaamse kunstschaatsclubs…

Veel nieuwe leden

Voor voorzitter Karel Devos zijn het drukke tijden. Want ook al komen de Belgische schaatswonders Loena en Nina uit Antwerpen en Brussel, hun succes is voelbaar tot in West-Vlaanderen. “Het hele jaar door krijgen we aanvragen van kinderen tussen 10 en 15 jaar, maar de voorbije weken is dat fors toegenomen. We merken vooral dat steeds meer jonge kinderen bij ons aankloppen”, vertelt de voorzitter.

“We merken dat steeds meer jonge kinderen bij ons komen aankloppen, dat is het Loena- en Nina-effect”

“Normaal starten die eerst met een andere hobby zoals turnen of ballet. Als ze daarop zijn uitgekeken, komen ze bij ons. Maar dankzij Loena en Nina komen kinderen ook al op jongere leeftijd naar ons. Op vier jaar tijd zijn we uitgegroeid tot een volwaardige club met 200 leden.” Die leden, dat zijn zowel competitieschaatsers als recreanten. Het is bij die laatste groep dat ik maandagavond aansluit op training. (Lees verder onder de foto)

Camille Jonckheere in actie bij Figure Skating Club Kortrijk Spurs.
Camille Jonckheere in actie bij Figure Skating Club Kortrijk Spurs. © Kurt Desplenter

In mijn hoofd zag ik mezelf al elegant over het ijs glijden met één been in de lucht en de armen sierlijk gespreid als een zwaan. Maar wanneer ik mijn schaatsen onder mij voel bibberen, word ik meteen geconfronteerd met het feit dat ik – met uitzondering van die enkele keren op een kerstmarkt – geen schaatservaring heb. Een gedachte schiet meteen door mijn hoofd: Niets breken, want je hebt geen annuleringsverzekering voor de skireis binnenkort! Mijn missie voor de proefles is dus zéér duidelijk: niet vallen! Oh ja, en probeer er toch wat van te genieten.

Genieten! Toch?

Dat genieten wordt een uitdaging, want van nature ben ik nogal lomp en heb ik weinig evenwicht. Maar ik ben in veilige handen bij coach Kerstien. “Ik ben begonnen met schaatsen in 1973, toen Finlandia in Gullegem opende. Op mijn 21ste was ik al aan het lesgeven. Dat stond even op pauze om te kunstschaatsen voor de show Holiday On Ice, maar ondertussen ben ik al jaren weer coach”, vertelt ze me tijdens de eerste oefeningen. “De meeste van onze coaches zijn vroeger Belgisch kampioen geweest, ze weten dus wel hoe het moet.”

Kerstien Dochy heeft al 51 jaar schaatservaring.
Kerstien Dochy heeft al 51 jaar schaatservaring. © Kurt Desplenter

Eerst krijg ik een spoedcursus van enkele basispasjes om toch ietwat elegant te leren schaatsen, gevolgd door verschillende oefeningen, zoals een – poging tot – hurken op schaatsen en voor- en achterwaarts in een patroon, wat men visjes noemt. Na talloze keren de piste af te schaatsen, zowel voorwaarts als achterwaarts, voel ik het branden in mijn kuiten.

De laatste oefening van de dag is een korte basis van de pirouette. “Armen gespreid omhoog en je linkerarm zwaai je fel naar achter, de rest van je lichaam laat je volgen terwijl je je voeten gewoon stabiel houdt”, geeft coach Kerstien aan. Na enkele keren draaien ben ik blij dat het tijd is om het ijs af te schaatsen, net voor de duizeligheid de bovenhand kan nemen. Oef!

“Voor een basispirouette houd je je armen gespreid omhoog en zwaai je een arm fel naar achter en laat je de rest van je lichaam houden terwijl je stabiel blijft”

Dat kunstschaatsen een intense sport is, is een stevig understatement. Na dat ene uurtje voel ik mijn bovenarmen branden en de dag nadien willen mijn benen niet voor de volle 100 procent meewerken. En dan moest ik dit artikel nog uittikken… Maar ik moet eerlijk toegeven dat het heerlijk was. Hoe meer ik over het ijs gleed, hoe meer ik het zelfvertrouwen voelde groeien. Toen ik na de les buitenkwam, voelde ik dat mijn hoofd eindelijk even leeg was.

Kinderdroom

Na de training is er nog even tijd om bij te praten in de kleedkamers. Voor de meeste leden is de schaatsclub de kans om hun kinderdroom te laten uitkomen. “Toen ik nog jong was, konden we dit niet betalen”, zegt Zoë Messaoudi (26).

“Het was vroeger mijn droom om als ijsprinses perfect te kunnen schaatsen en vorig jaar heb ik die kans gegrepen”

“Het was vroeger mijn droom om als een ijsprinses perfect te kunnen schaatsen. En nu heb ik vorig jaar die kans gegrepen. Omdat ik sneller vorderingen wilde maken, volg ik sinds kort twee keer per week les en ik had echt niet verwacht dat ik na zes maanden al zo ver zou staan.” (Lees verder onder de foto)

Ook Lisa Declercq leeft zich uit op het ijs.
Ook Lisa Declercq leeft zich uit op het ijs. © Kurt Desplenter

Lisa Declercq (32) leerde het kunstschaatsen kennen dankzij… een aflevering van Camping Coppens. “Nog tijdens de uitzending ben ik op zoek gegaan waar ik dit in de buurt kon gaan doen. In november startten mijn lessen en nu doet mijn dochtertje van vijf jaar het ook. Mijn jongste van drie zal de komende weken beginnen met ijsgewenning. Ik ben erg blij dat ik een hobby heb gevonden waar ik zoveel voldoening uithaal.”

Naar de Spelen?

Mijn eerste kunstschaatsavontuur draaide veel beter uit dan ik voor mogelijk kon houden. Een sierlijke zwaan ben ik zeker niet, maar coach Kerstien verzekert me dat dit met échte kunstschaatsen stukken beter zou gaan. Ik snap waarom dit zo’n verslavende hobby is, want zelf ben ik ook geschrokken van hoeveel vooruitgang ik heb geboekt op amper een uurtje tijd. Een Loena Hendrickx of Nina Pinzarrone zal ik wellicht niet worden. Hoewel: ik heb nog twee jaar tijd tot de volgende Olympische Winterspelen…

Limieten

De twee kunstschaatsclubs die onze provincie telt, zijn maar wat blij met de toenemende aandacht voor hun sport. Ze stoten echter ook meteen op hun limieten. Zo moest de Brugse Kunstschaatsclub BKSC al een ledenstop invoeren. Dat heeft alles te maken met een tekort aan schaatsijs in onze provincie. “De piste in Boudewijn Seapark is op een volledig jaar gemiddeld 128 dagen open. Ter vergelijking: bij andere pistes in het binnenland draait dat vaak rond de 300 dagen”, weet voorzitter Jan Dierick.

“De pistes bij ons zijn veel minder lang open dan die in het binnenland en daar heb je er ook meer op een kleinere oppervlakte”

“Doordat onze piste zo beperkt open is én we die momenten ook nog eens moeten delen met de hockeyclubs en met het publiek van recreanten die komen schaatsen, kunnen we maar een beperkt aantal leerlingen aanvaarden. Het is elk jaar een heel gedoe om de beschikbaarheid van trainers en leden af te stemmen op de vrije ijsuren.”

Nood aan extra schaatspiste

Volgens Dierick zijn er te weinig schaatsbanen in de regio. “Als de pistes in Kortrijk en Brugge volzet zijn, moet je meteen naar Gent of Liedekerke rijden. In Antwerpen en Limburg heb je veel pistes op een kleine oppervlakte, maar West-Vlaanderen is echt een blinde vlek. Daardoor zien we vaak heel getalenteerde leden verhuizen naar een club waar ze écht kunnen doorgroeien.”

“In West-Vlaanderen, maar ook in de rest van België is er duidelijk en dringend nood aan nieuwe en extra indoorschaatsinfrastructuur”

Ook bij Figure Skating Club Kortrijk Spurs voelen ze dat tekort aan schaatsijs. “We hebben hier iets meer ruimte, omdat de piste wat langer openblijft”, zegt voorzitter Karel Devos. “De schaatsbaan hier werd destijds ook maar opgericht als tijdelijke optie, maar ondertussen is die er ook alweer vijf jaar. Het is heel duidelijk dat er in West-Vlaanderen, maar ook in de rest van België dringend nood is aan nieuwe en extra infrastructuur om indoor te schaatsen.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier