Samana: “Toegankelijkheid West-Vlaamse voetpaden is bedroevend”

Op de foto zien we v.l.n.r. Wim Van Boxtel (Samana De Klijte), Antoon Verstraete (Samana Langemark-Poelkapelle), Evelyn Geerdens, Philippe Dequidt, Jos Demarest, Francis Devlamynck, Kathleen Bevernage, Jean-Pierre Verhelle, Christ Labaere, Ria Coulembier en Liesbeth Gheldof. (Foto TOGH) © Tom Gheeraert
Tom Gheeraert
Tom Gheeraert Medewerker KW

Een ruim onderzoek van Samana in samenwerking met Beweging.net bracht de voorbije twee jaar de toegankelijkheid van de West-Vlaamse voetpaden in kaart. Daaruit blijkt dat er nog heel wat werk aan de winkel is. “Veel mensen beseffen niet dat een heel klein obstakel een grote drempel kan zijn voor sommige voetpadgebruikers”, zegt Jos Demarest, mede-voorzitter van Samana West-Vlaanderen.

Honderden vrijwilligers van Samana en Beweging.net trokken de afgelopen twee jaar in hun West-Vlaamse gemeente op pad om de knelpunten te noteren. “Hoewel veel West-Vlaamse gemeentes al het charter ‘Naar een toegankelijke gemeente’ ondertekenden, zien we uit ons onderzoek dat er op het terrein nog veel werk aan de winkel is”, zegt Evelyn Geerdens, educatief medewerker van Samana die het onderzoek coördineerde. “We verzamelden 1.370 knelpunten in West-Vlaamse gemeentes. Het gaat hierbij om structurele obstakels zoals oneffen voetpaden, een slecht geplaatste verlichtingspaal of een te smal voetpad. Maar ook losse obstakels van inwoners zoals een verkeerd geparkeerde wagen of een overhangende haag vormen vaak een probleem voor minder mobiele mensen.”

Top van een ijsberg

“De toegankelijkheid van West-Vlaamse voetpaden is bedroevend en wat hier voorligt is nog maar de top van een ijsberg”, zegt ook Jos Demarest, mede-voorzitter van Samana West-Vlaanderen. “Het zijn kleine en grote drempels die voetpaden moeilijk toegankelijk maken voor mensen met een mobiliteitsbeperking. Veel mensen beseffen niet dat een heel klein obstakel een grote drempel kan zijn voor sommige voetpadgebruikers. We stellen vast dat men deze obstakels alleen maar ervaart als men ze doet.”

Valincidenten

“De vele obstakels die je op een voetpad tegenkomt veroorzaken vaak een valincident”, vult Evelyn Geerdens aan. “In totaal gebeuren 45% van de valincidenten van ouderen buitenshuis. 23% daarvan gebeurt in de buurt van de eigen woning, 22% gebeurt ver weg van huis. Bij meer dan de helft van de ouderen leidt de valpartij tot een lichamelijk letsel. Maar het kan ook sociaal of psychische gevolgen hebben. Zo krijgen deze mensen vaak valangst, waardoor ze in een vicieuze cirkel terechtkomen. Ze gaan minder bewegen, waardoor de spierkracht en het evenwicht afneemt en de kans op opnieuw vallen toeneemt.”

(Her)aanleg straten

Samana en beweging.net vragen daarom dringend actie van gemeentes om structurele obstakels aan te pakken. “Veel gemeenten schrijven in hun mobiliteitsplan het STOP-principe (prioriteit gaat eerst naar stappen, dan trappen, openbaar vervoer en privévervoer, red.). Helaas is dat niet altijd te merken in de heraanleg van straten. Wanneer straten worden heringericht denkt een gemeente beter vooraf goed na over de toegankelijkheid ervan”, zegt Jos Demarest. “Obstakelvrije voetpaden moeten minimaal 1,20 meter breed zijn om minder mobiele mensen vlot en veilig deze te laten gebruiken. Niet alleen minder mobiele mensen trouwens, alle mensen hebben baat bij toegankelijke en comfortabele voetpaden.”

Tijdens het wandelen registreerden de vrijwilligers verschillende knelpunten. Op de eerste plaats staan oneffen voetpaden (16,06%), gevolgd door te smalle of geen voetpaden (12,19%), palen (11,53%) en auto’s (10,88%). Andere veel voorkomende obstakels in de studie zijn overhangende hagen, (6,35%), bloembakken/bomen (5,84%), elektriciteitskasten (5,84%) en verkeersborden (5,11%).

Lees verder onder de foto.

Kathleen Bevernage van de Ieperse toegankelijkheidsraad reed zich al meteen vast met haar elektrische rolstoel tijdens de inleefwandeling. (Foto TOGH)
Kathleen Bevernage van de Ieperse toegankelijkheidsraad reed zich al meteen vast met haar elektrische rolstoel tijdens de inleefwandeling. (Foto TOGH)

De voorstelling van de resultaten vond plaats in Ieper. Samen met de leden van de Ieperse toegankelijkheidsraad gingen de mensen van Samana en Beweging.net mee op inleefwandeling in de stad. Nog geen vijf meter na vertrek uit het Cardijnhuis in de Sint-Jakobsstraat stoot de groep al op een obstakel. Een ‘verlaagde’ boordsteen ligt scheef en zorgt ervoor dat Kathleen Bevernage vast komt te zitten met haar elektrische rolstoel. “Om hier nu los te geraken moet ik een veiligheidsmechanisme op mijn rolstoel uitzetten, waardoor ik een zware valpartij riskeer”, vertelt Kathleen.

Heraanleg Leet

Philippe Dequidt is dan weer teleurgesteld dat er bij de heraanleg van de Leet onvoldoende aandacht werd gegeven aan toegankelijkheid. “De vernieuwde voetpaden zien er heel mooi uit, maar bij alle horecazaken op het Vandenpeereboomplein moet je wel nog steeds een drempel over, waardoor je als rolstoelgebruiker in principe niet binnen kan. Dat zou toch maar een kleine moeite geweest zijn om daar een kleine schans te voorzien”, aldus Philippe. (TOGH)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier