Evaluatie is bijzonder positief na vier jaar fietszone in Kortrijkse binnenstad: veel meer fietsers en toch minder ongevallen

Trees Devlaminck en Eugène Lanneau vinden dat de situatie voor fietsers in Kortrijk enorm verbeterd is. © MD
Margot Demeulemeester
Margot Demeulemeester Stadsreporter Kortrijk

Vier jaar geleden, in de zomer van 2019, voerde Stad Kortrijk als eerste in Vlaanderen een grote fietszone in met maar liefst 75 aaneengesloten fietsstraten, waardoor het verkeer stroomt op het ritme van de fiets. “Met deze fietszone in het centrum zet de stad in op meer fietsveiligheid, meer fietscomfort, een gezondere binnenstad en een hogere leefbaarheidsgraad door trager verkeer”, vertelt schepen van Mobiliteit Axel Weydts. Dat de fietszone zijn doel niet heeft gemist, is duidelijk: het aantal fietsers is op enkele jaren tijd met ruim 40 procent gestegen, terwijl het aantal fietsongevallen met bijna 50 procent is afgenomen.

Dankzij de uitgebreide fietszone, veilige fietsverbindingen, deelfietsen, gratis te gebruiken fietspompen en fietspremies werd Kortrijk in 2020 uitgeroepen tot Vlaanderens beste fietsstad. Daarnaast ontving Kortrijk eind juni voor een tweede maal het SAVE-label van lotgenotenorganisatie Ouders van Verongelukte Kinderen voor het engagement van de stad in verkeersveiligheid. “In het bijzonder voor kinderen. Zo is de invoering van schoolstraten bij bijvoorbeeld Spes Nostra of Vrije Basisschool Pius X een mooi voorbeeld van hoe we een schoolomgeving maximaal veilig maken”, licht Weydts toe. Bij het begin en einde van de schooldag wordt de straat kortstondig afgesloten voor gemotoriseerd verkeer. Op die momenten kan je er alleen te voet of met de fiets in. “Bovendien geven we bij elke nieuwe aanleg van de verkeersinfrastructuur zoveel als mogelijk ruimte en aandacht aan de zachte weggebruiker. 80 procent van de Kortrijkse straten is zone 30 en Kortrijk is de eerste stad waar we in de kern een ruime fietszone invoerden.”

Boete van 58 euro

De volledige binnenstad vormt samen met de bestaande voetgangerszone en de woonerven een grote fietszone van meer dan 75 aaneengesloten straten waar de fietser hoofdgebruiker wordt. “De fietszones zijn een belangrijk luik in het plan om van Kortrijk de meest wandel- en fietsvriendelijke centrumstad van Vlaanderen te maken”, zegt Weydts. In de fietszone zijn auto’s welkom, maar ze mogen de fietsers niet inhalen, anders riskeren ze een boete van 58 euro. De maximumsnelheid is 30 kilometer per uur. Fietsers mogen de hele breedte van de weg (in een eenrichtingsstraat) of rijvak (in een tweerichtingsstraat) gebruiken.

“Bij elke nieuwe aanleg van de verkeersinfrastructuur is er zoveel mogelijk ruimte en aandacht voor de zachte weggebruiker” – schepen van Mobiliteit Axel Weydts

“Het is voor de fietsers in Kortrijk enorm verbeterd tegenover vroeger. Het is veiliger en toegankelijker, maar meer fietsstraten hoeven er voor ons niet bij te komen”, zeggen Trees Devlaminck (74) en Eugène Lanneau (77). Ze zijn op weg naar de jachthaven in Sint-Eloois-Vijve. Eugène fietst dagelijks tot wel 40 kilometer. “Alleen merk je dat niet iedereen voldoende op de hoogte is van de regels van de fietsstraten en ons toch inhaalt”, zegt Eugène. “We rijden nochtans goed door”, glimlacht Trees ertussen. “Ik rij wel nooit in het midden van de baan, ook al mag dat, ik blijf comfortabel rechts rijden. Wie toch inhaalt, zal dat ooit wel eens bekopen met een boete”, aldus Eugène.

De tekeningen zijn overduidelijk: auto's mogen fietsers niet inhalen.
De tekeningen zijn overduidelijk: auto’s mogen fietsers niet inhalen. © MD

De twaalf toegangen naar de fietsstraten zijn beschilderd met een groot rood vlak met het fietsstraatlogo, met een officieel signalisatiebord aan de kant. Daaronder wordt ‘auto verplicht achter fietser’ en de maximale snelheid van 30 kilometer per uur vermeld. De fietszone kan je herkennen aan de witte markeringen en fietslogo’s op de straat. “We zien veel meer fietsers dan vroeger. Niet alleen in de stad, maar ook op het jaagpad langs de Leie of op het Guldenspoorpad, het gewezen treinspoor”, zegt Trees. “Zeker met de uitvinding van de elektrische fiets zie je ook veel meer oudere mensen op pad. Veilige fietsverbindingen mobiliseren mensen om vaker de fiets te nemen, en zo ontdek je ook nieuwe routes en de streek”, vult Eugène aan.

Bijna 1,5 miljoen fietsers

De fietstelpaal in de Budastraat op het Buda-eiland die pal in de fietszone van onze binnenstad ligt, registreerde in 2022 bijna 1,5 miljoen fietsers. Dat is een stijging met maar liefst 43,31 procent ten opzichte van 2018. Gemiddeld zijn er per dag 4.023 fietsers geregistreerd in 2022. In 2018 lag dat gemiddelde op 2.807. “Meer fietsers in onze binnenstad betekent niet noodzakelijk dat er meer fietsongevallen zijn, wel integendeel. Uit cijfers die de stad van Politiezone VLAS ontving, blijkt dat het aantal ongevallen met fietsers bijna gehalveerd is van 16 verkeersongevallen in 2018 naar 9 in 2022. Hoewel het zowel in 2018 als in 2022 om – gelukkig maar – relatief kleine cijfers gaat, duidt een quasi halvering van de cijfers op een verbeterde verkeersveiligheid in onze binnenstad. We kunnen dat natuurlijk niet één op één bewijzen, maar het is wel duidelijk dat de fietszone een positief effect heeft op het aantal fietsers en de daling van de ongevallen. Onze inschatting is dat door het stijgende aantal fietsers, automobilisten automatisch voorzichtiger zijn, en als de regels van de fietsstraat worden gerespecteerd, is de kans op aanrijdingen sowieso veel kleiner. Daarvoor doen we het uiteindelijk”, aldus Weydts. Later komt er ook nog een fietszone in Bellegem na de heraanleg van de Bellegemsestraat, die omvat het laatste deel van de Bellegemsestraat, Bellegemplaats en de Bellegemkerkdreef.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier