Zelfs Antwerpenaar pleit voor behoud café De Tijger in Jabbeke

Jan Van den Bossche, expert Onroerend Erfgoed – uit het verre Antwerpen nota bene, houdt een verrassend pleidooi voor het behoud van het legendarische café De Tijger. “Waarom kan je van café De Tijger geen buurthuis maken? Dat zou een bovenlokale troef zijn voor Jabbeke.”

Jan Van den Bossche, een gewezen erfgoededucator bij het agentschap Onroerend Erfgoed, komt regelmatig vanuit Antwerpen naar West-Vlaanderen afgezakt. Steevast hoort daar een bezoekje aan Marie-Jeanne bij. Hij vindt dat het café als volkscafé bij uitstek moet bewaard blijven.

“Enkele weken geleden vernam ik dat de legendarische herberg ‘De Tijger’ eind mei de deuren en de tap sluit. Als Antwerpenaar en vroegere medewerker van het agentschap Onroerend Erfgoed bezocht ik de herberg telkens ik in de regio moest zijn en ervoer ik telkens het genot van deze zeldzame parel van onze Vlaamse volkscultuur.”

“Voor er tot een eventuele afbraak van dit qua onroerend, roerend en immaterieel erfgoed waardevolle pand wordt overgegaan, geef ik u graag enkele bedenkingen mee”, stelt Jan Van den Bossche.

Erfgoedparels

“Het pand in de Dorpsstraat 7 verwijst naar de 17de eeuwse herberg De Klokke en wordt als bouwkundig erfgoed erkend. Enkele jaren geleden publiceerde ik een aantal uitgaven over de waarde van authentieke volkscafés en startte ik samen met Volkskunde Vlaanderen de website www.volkscafes.be, met als bedoeling de mooiste volkscafés met erfgoedwaarde in de kijker te plaatsen. Bedoeling was de lokale besturen aan te sporen om zich te beraden over hoe het voortbestaan van dergelijke erfgoedparels voor de toekomst kan worden verzekerd.”

“De buurlanden lopen wel hoog op met de Vlaamse herbergcultuur”

“Ik kom telkens tot de vaststelling dat gemeente- en stadsbesturen wel willen uitpakken met erfgoedparels, maar dat er in de praktijk overal in Vlaanderen heel weinig daad bij het woord wordt gevoegd. Lokale besturen zouden veel harder kunnen inzetten om het bestaan van deze zaken te garanderen. Mijn kritiek is dus niet op het Jabbeekse bestuur gericht, maar een algemene conclusie.”

Leefbaarheid

“Enkele jaren geleden liep er binnen de Koning Boudewijnstichting een onderzoeksproject over de leefbaarheid van dorpskernen en gehuchten. Een van de elementen hiervan is het verzekeren van de ontmoetingsfunctie binnen een dorpsgemeenschap: plaatsen waar mensen elkaar informeel kunnen ontmoeten. Een wellness center of nailshop komt hier niet aan tegemoet, een bakker, slager en volkscafé wel. Eventueel kunnen deze functies worden gecombineerd. Sommige gemeentebesturen investeren in dergelijke projecten om de samenhang in het dorp te vergroten, in de hoop dat ze op termijn zelfbedruipend worden.”

“Maak van De Tijger het centrale punt van je fietstoerisme”

“Investeren hoeft niet enkel in stenen te gebeuren. Een dorp blijft leeg en eenzaam achter als er in de kern enkel nog appartementsgebouwen achterblijven. In Nederland en Noord-Frankrijk loopt men hoog op met de Vlaamse herbergcultuur en de typische Vlaamse cafés. Ze bouwen zelfs die typische caféstijl na, terwijl wij onze herbergen bij een gebrek aan fierheid en visie afbreken.”

Ideaalbeeld

Jan wil zeker niet insinueren dat de gemeente Jabbeke slechter omgaat met zijn erfgoed, maar hij ziet wel meer mogelijkheden voor een openbaar bestuur. Als we hem de ontwikkelingen van Jabbeke-dorp schetsen, vragen we hem om zijn ideaalbeeld. “De cafécultuur wordt eigenlijk gedood met wetgevingen rond hygiëne en infrastructuur”, weerlegt hij het argument van de bouwvallige toestand van het gebouw.

“Maar als ik verneem dat er hier een wooninbreidingsgebied – dan nog met eerbied voor de Jabbeekse historiek – komt, dan kan er nog wel meer doordacht werk worden geleverd. Het huidig postgebouw zou een buurthuis kunnen worden, maar dit is niet echt een smaakvol gebouw.”

“Maar waarom heeft men nooit verder gedacht en van café De Tijger het buurthuis gemaakt… Dat zou een bovenlokale troef zijn voor Jabbeke. Bedenk nog een paar horecagebonden initiatieven zoals een huifkarrentocht of maak hier het centrale punt van je fietstoerisme…”

In het voorjaar opent het buurthuis De Post. Marie-Jeanne staat op de kandidatenlijst van de vrijwillige barmedewerkers…

“Dorpskern zonder winkels, café, tearoom of restaurant in het centrum is een dode mus”

Marie-Jeanne bleek vereerd met het bezoek van Jan Van den Bossche. Het is een publiek geheim dat ze met spijt in het hart haar levenswerk verkoopt, maar ‘dat is het leven’. Ook het hart van een aantal Jabbekenaars bloedt. Zo ook bij Kris D’hondt, voorzitter van Natuurpunt.

“In Jabbeke is er geen beleid om bouwkundig erfgoed te beschermen. Er is al zoveel verdwenen, van het wachtershuis van Vloethemveld (Vloethemveldstraat) tot een resem huizen in de Dorpsstraat: Madam De Jonghe, nu bankfiliaal, de woning waar nu de CM is en onlangs het kleine moderne winkeltje naast Marie Jeanne van ergens in de jaren dertig en de Concordia moet er ook aan geloven”, somt Kris D’hondt, voorzitter van Natuurpunt op.

“Wat wil je dan dat men een ruïne als De Tijger kan redden, terwijl het ook al niet meer kan passen in wat er rond staat? Laat me toe streng te zijn, maar de nieuwbouw appartementen zijn maar van een pover architectonisch niveau; Jatbecca is een uitzondering”, is Kris D’hondt duidelijk. “Een dorpskern zonder winkels, café, tearoom of restaurant in het centrum is een dode mus.”

“Toegegeven, Jabbeke heeft niet het eenvoudigste stramien maar creatievelingen zijn zeker in staat om dat te veranderen. Maar wil en kan het bestuur vat krijgen op de immobiliënsector en durft men een doortastend beleid voeren? Het boeit me zeer, maar ik heb al mijn handen vol met de Jabbeekse natuur. Ik ben toch verwonderd dat er zo weinig animo waar te nemen is voor duurzaam samenwonen. Of zie ik het niet…”

Ook het legendarische dj-duo Marcel en Vicky zien De Tijger niet graag tegen de vlakte gaan. “We zijn al decennialang stamgasten”, vertelt Marcel. “Hier kom je nog de dorpelingen tegen en wordt er spontaan met elkaar gepraat. Als dit verdwijnt, dan verdwijnt ook de ziel van het dorp. Wat natuurlijk doodjammer is.” (PA)