In de Groenestraat is de sloop gestart van de voormalige steenbakkerij van Dumoulin. Het gebouw dat bijna veertig jaar dienst deed als nertsenkwekerij maakt plaats voor weide, maar er komen wel infopanelen langs de Vrijbosroute met informatie over de historiek van de site. “Een restauratie zou 1.500 euro per lopende meter kosten, en dat voor een gebouw van meer dan 400 meter”, zegt schepen Jean-Marie Callewaert, die via zijn vader en grootvader een nauwe band heeft met de fabriek.
Na de Eerste Wereldoorlog was er in de Westhoek een grote vraag naar bakstenen ten behoeve van de wederopbouw. Ondernemer Joseph Dumoulin zag het gat in de markt in bouwde al in 1921 een ‘buitenoven’ in het gehucht Hagebos, die in 1924 werd vervangen door een steenfabriek.
Rond 1961 vernieuwde Dumoulin deze steenbakkerij in een poging om het productieproces meer te automatiseren, aan de hand van platforms waarop de kleistenen konden drogen. Deze platforms konden vervolgens via spoorrails de tunneloven in en uitgereden worden. Omdat de droogtijd te kort was en de kwaliteit van de bakstenen bijgevolg slechter was, werd dit geen succes.
Nertsenkwekerij
De ‘tunneloven’ is een bakstenen gebouw met betonnen, mijterbogige overwelving en lange gevels gestut door middel van steunberen. Men begon met de bouw in 1958 en de bouw was voltooid in de zomer van 1965, maar er waren technische problemen waardoor de kleistenen niet goed droogden.
Joseph Dumoulin zocht tevergeefs naar verbetertechnieken en de laatste branding gebeurde al in 1973. Van 1983 tot de lente van 2020 werd het gebouw verhuurd aan François Coffyn, die er nertsen kweekte.
Instortingsgevaar
Nadien viel het gebouw ten prooi aan verval en sluikstorters. “Er is ook instortingsgevaar. Vier weken geleden is er een stuk van tien meter lang ingestort ter hoogte van de machineloods achteraan”, klinkt het bij de eigenaars die liever niet bij naam vermeld worden.
“Er waren plannen met de toeristische diensten van de gemeente en de provincie. Er was een afstapping ter plaatse met het voormalige gemeentebestuur. CO7 was daar ook bij, net als gedeputeerden Jurgen Vanlerberghe en Sabien Lahaye-Battheu, maar een ingenieur van de provincie besloot dat het gebouw niet te redden was en dat het smeekte om gesloopt te worden.”
Infopanelen
Het gebouw was niet beschermd als erfgoed, maar was wel geklasseerd als interessant industrieel gebouw omwille van de specifieke bouwstijl, de tunneloven. “De gemeente heeft toelating gegeven tot sloop, onder voorwaarde dat de site volledig in beeld werd gezet en dat er infopanelen komen met de historiek van het gebouw.”
“Wellicht komt er op de panelen ook info over de eerste buitenoven van 1921 en de oude steenoven die brandde van 1924 tot 1965. Er komt geen nieuw gebouw, de grond wordt landbouwgrond en is voorbestemd om weideland te worden. De dreef blijft bestaan. De provincie zal de berm van de Vrijbosroute beheren en waar nodig heraanplanten.”
(Lees verder onder de foto)
Dat wordt bevestigd door schepen Jean-Marie Callewaert (Vooruit), die de site van de steenfabriek heel goed kent. “Ik ben daar opgegroeid”, vertelt de schepen. “Mijn grootvader Jules was er gerant en ook mijn vader Roger en mijn oom hebben er altijd gewerkt. We woonden daar ook, dus ik ken het heel goed. Trouwens, op 10 december zal het precies vijftig jaar geleden zijn dat Joseph Dumoulin de 33 meter hoge schoorsteen van de eerste steenfabriek neerhaalde.”
“Restauratie niet realistisch”
“Het is een stuk industrieel erfgoed dat verdwijnt. Zo’n zes maanden voor de bestuurswissel zijn de gedeputeerden daar inderdaad geweest. De ingenieur berekende toen dat een restauratie zo’n 1.500 euro per lopende meter zou kosten. Als je weet dat het gebouw meer dan 400 meter lang is, dan loopt dat serieus op.”
“Een restauratie was dus niet realistisch, maar door de infopanelen blijft de geschiedenis van de steenfabriek toch bewaard. Met de Provincie is afgesproken dat ze zullen bekijken wat er moet gebeuren met de wildgroei die ontstaan is tussen de Vrijbosroute en de steenfabriek. Wellicht gaan de hoge populieren er weg.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
