Kitchener’s Wood-comité organiseert première oorlogsdocumentaire: “Herinnering levend houden”

Het Kitchener’s Wood-comité organiseert op woensdag 27 maart de Vlaamse première van de Canadese documentaire ‘Ways we remember war’ in OC De Hazebrug in Sint-Juliaan. Zo blijft de vereniging de herinnering aan de Canadezen die de Duitse opmars na de gasaanval van 1915 een halt toeriepen springlevend houden.

Een van de drijvende krachten achter het Kitchener’s Wood-comité is Robert Missinne, oud-directeur van de vrije basisschool in Sint-Juliaan. “Eigenlijk zijn we een gelegenheidscomité dat soms wisselt van samenstelling”, vertelt Robert. “Het ontstaan vloeide voort uit het oprichten van het monument in de Wijngaardstraat vanuit de school. Dat monument herdenkt de Slag om Kitcheners’ Wood. Op 22 april 1915 lanceerden de Duitsers een gasaanval ter hoogte van waar nu de Duitse militaire begraafplaats is over een lengte van een zestal kilometer. Daardoor konden de Duitsers oprukken tot ongeveer waar nu het monument staat.”

“De eerste twee regimenten die in de tegenaanval gingen, waren het tiende en zestiende bataljon van de Canadezen. Op die manier konden ze de Duitsers tijdelijk tegenhouden”, legt Robert Missinne uit. “Dat was heel belangrijk, want hadden de Duitsers diezelfde nacht door gevochten, dan lag voor hen de weg open naar Ieper en de kanaalhavens van Duinkerke, de toevoerlijnen van de geallieerden.”

“Er stoppen nog steeds veel mensen bij het monument” – Kurt Bentein

Dat er een monument kwam, is te danken aan captain Jack Patten van het Canadian-Scottish Regiment. “Eind jaren ‘80 schreef hij een brief naar de Commonwealth War Graves Commission in Ieper met de vraag of er nog iets overbleef van het Kitchener’s Wood in Sint-Juliaan”, vertelt Robert. “Bij de CWGC hadden ze daar nog nooit over gehoord. Ze stuurden de brief door naar het gemeentehuis van Langemark-Poelkapelle. Ook daar hadden ze nog nooit gehoord over dat bos.”

Eik geplant

Opnieuw werd de brief doorgestuurd, deze keer naar Robert Missinne. “Ik stuurde een brief terug naar Jack Patten. Enkele maanden later, rond 22 april 1990, arriveerde er in Sint-Juliaan een bus met Canadese oud-strijders van het Canadian Scottish Regiment. Zij kwamen er ter gelegenheid van de 75ste verjaardag van de gasaanval op bezoek op de plaats waar hun schouderembleem met een eikel op een eikenblad naar verwees. Naast de kerk van Sint-Juliaan plantten ze een eik, samen met de leerlingen van de vrije basisschool.”

Een jaar later stond Jack Patten daar terug, deze keer met een klein groepje Canadezen. En nog een jaar later opnieuw. “Telkens kwam de opmerking: ‘we zouden hier een herinneringsplaatje moeten hebben’”, vervolgt Robert Missinne. “Ik stapte naar lokale beeldhouwer Jef Dekeyser, vertelde hem het verhaal van Kitchener’s Wood en dat de Canadezen iets wilden om die slag te herdenken. Jef begon meteen ontwerpschetsen te maken. Vervolgens stapte ik naar Ignace Bentein en zijn vrouw. Die woonden ongeveer op de plaats waar vroeger het Kitchener’s Wood was. Op 22 maart 1997 was Jack daar opnieuw voor de onthulling van het monument. Ik zal nooit zijn gezicht vergeten toen twee leerlingen de Canadese vlag weghaalden van het monumentje. Ik wist dat ik een vriend voor het leven had…”

Vlaamse première

Anno 2024 lokt het monumentje nog geregeld herdenkingstoeristen naar het bouwbedrijf van Kurt Bentein, die ondertussen in het ouderlijk huis woont met echtgenote Karen Oost en de kinderen Mathis en Amélie. “We merken wel dat er veel mensen stoppen bij het monument. Vooral in de zomer stopt er wel dagelijks iemand, soms zelfs hele bussen. In de winter is het een beetje kalmer”, vertelt Kurt. “In 2015 was er een grote herdenking naar aanleiding van honderdste verjaardag van de gasaanval. Toen leerden we enkele Canadezen kennen waar we nog steeds contact mee hebben.”

Om de herinnering levend te houden, organiseert het Kitchener’s Wood-comité nu en dan een activiteit, zoals de première voor Vlaanderen van de Canadese documentaire ‘Ways we remember war’. “De vertoning vindt plaats op woensdag 27 maart om 19 uur in OC De Hazebrug. Deze documentaire brengt het verhaal van Canada’s eerste veldslag in de Eerste Wereldoorlog en de talrijke manieren waarop deze herinnerd wordt. De toegangsprijs bedraagt 5 euro. Achteraf kun je napraten bij een glaasje. Voor deze activiteit werken we samen met de vrije basisschool en het kermiscomité van Sint-Juliaan.”