Bijna 200 oud-leden en oud-leiders van de KAJ en VKAJ verzamelden zich om 100 jaar KAJ te vieren. De Kristelijke Arbeidersjeugd (KAJ) en haar vrouwelijke tegenhanger (VKAJ) werden in 1925 opgericht door Jozef Cardijn, met als doel jongeren uit de arbeidersklasse te verenigen en hun sociale en economische omstandigheden te verbeteren.
“Het concept ‘eens kajot(st)er, altijd kajot(st)er’ stond centraal tijdens de viering. De waarden en idealen die we binnen de KAJ en VKAJ meegekregen hebben, blijven een rode draad in ons leven”, vertelt Jef Cattebeke (72), lid van de werkgroep die het feest organiseerde. Samen met de vroegere proost Marcel Vanhauwaert (86), verschillende vroegere ‘vrijgestelden’ (die de werking als personeel van (V)KAJ organiseerden, red.) en (hoofd)leidsters van de afdelingen organiseerde hij het evenement. “De vriendschappen, het gevoel van verbondenheid en de methodiek van ‘Zien, Oordelen, Handelen’ hebben ons gevormd en zijn bepalend geweest voor hoe we in het leven staan.”
Oorlogsjaren
Tijdens de viering delen verschillende oud-leden hun verhalen. Marcel Soubry (95) blikt terug op zijn tijd in de KAJ tijdens de oorlogsjaren. Hij vertelt over hoe de kajotters destijds onderdoken en brieven schreven naar de jonge arbeiders die verplicht in Duitsland tewerkgesteld waren. “Het waren moeilijke tijden, maar de KAJ bood ons een veilige haven, een plek waar we konden samenkomen en steun bij elkaar vonden”, zegt hij. Marcel was ook actief in de leiding van de KAJ-afdeling in Gullegem, die in de jaren 1940 meer dan 500 leden telde.
Centrale figuur
Niet alleen de geschiedenis van de KAJ kwam aan bod, ook de huidige werking werd besproken. Amy D’Hondt vertelde over het Jeugdhuis KAmeleJon in Roeselare, een jeugdhuis met speciale aandacht voor de opvang van werkende en werkloze jongeren en jongeren uit BSO, TSO of BuSO. De KAJ zoals die vroeger bestond, met lokale afdelingen in bijna elke gemeente, is grotendeels verdwenen.
Persoonlijke ontwikkeling
Ook Jozef Lefebvre, Marcel Vanhauwaert, Berenice Bogaert en Christa Devos namen het woord en brachten de verschillende periodes in de geschiedenis van de KAJ en VKAJ tot leven. Hun getuigenissen benadrukken de belangrijke rol die de jeugdbeweging speelde in hun persoonlijke ontwikkeling. De nadruk lag altijd op het creëren van een samenleving waarin ieder individu recht heeft op een waardig bestaan, ongeacht afkomst of sociale status. Dit was ook de visie van Jozef Cardijn, die zich in zijn tijd inzette voor de verbetering van de levensomstandigheden van jonge arbeiders.
“Tijdens de oorlog bood de KAJ ons een veilige haven”
Jozef Cardijn blijft een centrale figuur in de beweging, zelfs na 100 jaar. Zijn methode van ‘Zien, Oordelen, Handelen’ is nog steeds de leidraad binnen de KAJ en VKAJ. Cardijn, geboren in Schaerbeek in 1882, groeide op in een arbeidersgezin en werd diep geraakt door de sociale onrechtvaardigheid die hij zag. Hij beloofde op het sterfbed van zijn vader dat hij zich zou inzetten voor de rechten van de arbeidersklasse, en die belofte maakte hij waar. In 1925 richtte hij de KAJ op, een beweging die wereldwijd navolging zou krijgen.
Bij paus in Rome
Een bijzonder moment in de geschiedenis van de KAJ was het eerste bezoek van de kajotters aan Rome in 1929, waar Paus Pius XI hen drie uur lang ontving op het Sint-Pietersplein. Dit moment markeerde de internationale erkenning van de KAJ en zorgde ervoor dat de beweging ook buiten België bekend werd.
Naast het terugblikken op het verleden werd er tijdens de viering ook vooruitgekeken. Er is nog niets concreets gepland, maar de werkgroep overweegt om deel te nemen aan de nationale viering van 100 jaar KAJ en VKAJ in mei 2025. “We willen blijven bijdragen aan de verbondenheid en de idealen die de KAJ uitdraagt”, zegt Jef. “We hopen ook dat andere lokale afdelingen de 100-jarige verjaardag zullen aangrijpen om hun eigen vieringen te organiseren.”
Uitdagingen
Een van de uitdagingen waar de Vriendenkring vandaag mee te maken heeft, is het terugvinden van oud-leden. “Veel van onze vroegere leden zijn verhuisd, sommigen zijn helaas overleden, en het is niet altijd gemakkelijk om iedereen terug te vinden”, legt Jef uit. “Toch merken we dat er nog steeds een sterke verbondenheid is, en we ontdekken regelmatig mensen die eerder niet benaderd werden. De respons op deze viering was hartverwarmend.”
De KAJ en VKAJ mogen dan wel hun hoogtepunt in België voorbij zijn, de impact van de beweging leeft voort in de levens van degenen die er ooit deel van uitmaakten. De verhalen die tijdens de viering gedeeld werden, getuigen van de blijvende invloed van de KAJ op generaties van jongeren, en benadrukken hoe belangrijk het is om deze geschiedenis levend te houden. “En nu vooruit!” was de leuze van Cardijn, en die woorden blijven resoneren, zelfs 100 jaar later.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
