Enkele immomakelaars en verhuurders maken misbruik van de krapte op de woningmarkt om torenhoge bedragen voor plaatsbeschrijvingen te vragen. Dat zegt Kortrijks schepen van Sociale Vooruitgang en Armoedebestrijding Philippe De Coene (Vooruit) nadat op drie weken tijd meerdere gevallen werden ontdekt. “726 euro aan de huurder vragen, bovenop de huurwaarborg en de eerste maand huur: dat is ofwel uitsluiting, ofwel uitbuiting. Maar fout is het sowieso.” Hij pleit dan ook voor een maximumbedrag, al lijkt dat moeilijk.
Marianne* is een alleenstaande mama met drie kinderen. Noodgedwongen verbleef ze tijdelijk in een doorgangswoning van het OCMW van Kortrijk, maar daar kan ze binnenkort niet langer terecht. Samen met de maatschappelijk werkster van de stad gooide ze zich dan ook op de privémarkt aan huurwoningen. Maar met een beperkt budget loopt die zoektocht bijzonder moeizaam.
Toch leken ze iets gevonden te hebben. Een bescheiden arbeidershuisje in een centrumwijk: drie slaapkamers, een kleine woonkamer, een badkamer met douche, een keuken en een koertje voor wat frisse lucht. De maandelijkse huur van 600 euro lijkt zowel Marianne als de maatschappelijk werkster haalbaar. Uit het voorstel tot huurcontract blijkt niets onregelmatigs en vanaf 1 november zou Marianne er zelfs al kunnen wonen. Maar er zijn nog enkele voorwaarden, zo klinkt het aan de telefoon. Even later valt een mailtje binnen met een oplijsting van die voorwaarden. Drie maanden huurwaarborg te betalen, samen met de eerste maand huur, de brand- en familiale verzekering moet bij de betrokken firma worden genomen en er moet een plaatsbeschrijving gebeuren. De totaalsom? Net geen 3.500 euro. De kost voor de plaatsbeschrijving? 726 euro.
85 kandidaten
“Ik moet zeggen: toen ik die bedragen zag, viel ik net niet van mijn stoel”, zegt Kortrijks schepen van Sociale Vooruitgang Philippe De Coene (Vooruit). “We spreken hier over een vrouw, in een kwetsbare situatie die dringend op zoek is naar een woning en wordt bijgestaan door het OCMW. Die bedragen zijn absurd hoog. Ik kan akkoord gaan met plaatsbeschrijvingen waarbij de kosten door zowel huurder als verhuurder worden gedragen. Zo’n document heeft zijn nut. Maar 726 euro om te zeggen wat er in dat klein huisje staat? Dat is pure waanzin, onredelijk veel. Ofwel is het sociale uitsluiting, ofwel is het uitbuiting, je mag nog kiezen. Maar fout en onrechtvaardig is het sowieso. Ik durf zelfs twijfelen aan de wettelijke basis van dat soort praktijken.”
Ofwel duwen we als OCMW die mensen nog dieper in de problemen, ofwel belonen we die verhuurders met belastinggeld – Philippe De Coene, schepen van Sociale Vooruitgang
Het voorbeeld van Marianne is niet het enige de jongste weken, zo geeft Philippe De Coene aan. “Zo extreem als dit is het gelukkig niet, maar we zagen de jongste drie weken verschillende dossiers waar er bedragen van 300 tot 350 euro werden gevraagd aan de kandidaat-huurders voor zulke plaatsbeschrijvingen”, zegt hij. “Het erge is: er zijn in dat segment van de huurmarkt – prijzen rond 600-700 euro huur per maand – telkens tientallen geïnteresseerden. De markt voor huurwoningen is zodanig krap waardoor ze elke keer kandidaten over hebben. En dus kunnen ze zich zulke wraakroepende technieken veroorloven, iemand van die 85 kandidaten gaat er waarschijnlijk op in. Men maakt misbruik van die krapte.”
Schepen De Coene pleit dan ook voor een maximumbedrag voor plaatsbeschrijvingen. “Wij gaan daar als OCMW niet in mee, want ofwel duw je die mensen dieper in de problemen met nieuwe afbetalingsplannen die jaren aanslepen, ofwel beloon je die verhuurders met belastinggeld. We willen en zullen daar in Kortrijk paal en perk aan stellen”, zegt hij. “Nogmaals, ik snap dat daar moet worden voor betaald, maar de woningen of appartementen waarover we spreken, in dat onderste segment van de huurmarkt in Kortrijk, zijn niet van die aard dat zulke hoge bedragen te verantwoorden zijn. Die verhouding klopt niet. Een bedrag waar we wel mee kunnen leven? 150 euro voor de huurder bijvoorbeeld.”
Klacht indienen
Volgens Filip Dewaele, oud-ceo van Immo Dewaele en lid van de deontologische kamer van beroepsfederatie BIV, mag het Kortrijkse voorbeeld niet veralgemeend worden. “Het gaat absoluut om enkelingen, dat moeten we benadrukken”, zegt hij. “Wettelijk gezien moeten de kosten voor de plaatsbeschrijving fiftyfifty gedeeld worden. In dit geval zouden we van een kost van 1.200 euro zonder btw spreken. Exuberant natuurlijk.” Tarieven rond 200 euro voor de huurder voor dit type plaatsbeschrijvingen – nacontrole bij vertrek inbegrepen – zijn wel gangbaar, zo geeft Filip Dewaele aan. “Het is ook totaal onlogisch dat er een prijs zou worden bepaald in functie van de vraag naar een woning. Tien jaar geleden zagen we dat soort creatieve oplossingen voor het wegvallen van commissies voor makelaars wel vaker, maar het is niet omdat je denkt aan een goedkope verhuring niet veel te kunnen verdienen dat je dat zomaar zo mag en kan oplossen.”
Hij raadt zowel het OCMW Kortrijk als de betrokken vrouw aan om klacht in te dienen bij de beroepsfederatie. “De makelaar in kwestie zal zich daar moeten kunnen verantwoorden en kunnen aantonen dat de vergoeding in verhouding staat tot het geleverde werk”, aldus Filip Dewaele. “Een maximumbedrag acht ik dan weer niet haalbaar. Het blijft uiteindelijk wel een vrije markt. Ik zeg het nogmaals, dit zijn uitzonderlijke situaties. Het gros van de makelaars verbrandt zich daar niet aan. En maar goed ook.”
* Marianne is een fictieve naam.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
