Naast de palliatieve eenheid Het Anker in AZ Delta en het netwerk palliatieve zorg/multidisciplinaire équipe De Mantel komt er volgend jaar ook een palliatief dagcentrum in Roeselare. “Belangrijk is dat palliatieve zorg niet gelijk staat aan terminale zorg”, klinkt het.
Op de voormalige site van het Moederhuis aan de Ronde Ko m vinden we vandaag Het Anker, de palliatieve zorgeenheid van AZ Delta, en ook De Mantel. Die laatste staat onder meer in voor de palliatieve begeleiding van de patiënten in de thuiszorg.
In maart 2023 wordt daar ook een palliatief dagcentrum opgestart voor de hele regio. Dat dagcentrum, dat ‘t Moederhuis zal heten, heeft vier partners. AZ Delta zorgt voor de huisvesting, De Mantel staat in voor de expertise en zorg en Motena en het wzc Vincenthove zorgen voor de inbreng en reconversie van tien woonzorgcentra-bedden. Een ruim aantal Midwest-gemeenten voorziet de komende drie jaren een impulssubsidie van 29.000 euro, naast de Vlaamse subsidie en een financiële steun van bedrijven van 19.000 euro.
Veel omkadering
“Met een palliatieve eenheid, een palliatief dagcentrum en een netwerk palliatieve zorg op één site, mogen we toch wel spreken over een uniek project in Vlaanderen”, zegt Dries Messeyne, directeur-coördinator van De Mantel. “Het is belangrijk dat iedereen weet dat er verschillende mogelijkheden van palliatieve zorg zijn. Maar minstens even belangrijk is dat iedereen beseft dat palliatieve zorg niet gelijk is aan terminale zorg. Palliatieve zorg start vanaf het ogenblik dat men de diagnose heeft gekregen dat men niet meer kan genezen maar hoeft niet noodzakelijk meteen of in de zeer nabije toekomst het einde te betekenen.”
“Zeker in een palliatief dagcentrum of in een netwerk palliatieve zorg is dat het geval”, meent dokter De Gendt, medisch diensthoofd van de palliatieve eenheid van AZ Delta. “Op de palliatieve eenheid van een ziekenhuis komen wél patiënten die zich in een terminale fase beginnen. Maar ook dan gaan we tot het uiterste om die man of vrouw zo goed mogelijk te begeleiden in het stervensproces. We doen niet enkel aan symptoomcontrole maar bieden ook spirituele en psychologische steun. Er is heel veel omkadering voor handen, als de patiënt dat wenst tenminste en dat gebeurt altijd op zijn of haar eigen ritme. Neen, niemand moet alleen sterven.”
We verwachten een krachtig signaal van minister Wouter Beke in verband met de financiering
“Op de palliatieve eenheid is er één verpleegkundige per drie patiënten en zoals dokter De Gendt al zei, kan de patiënt er zo veel mogelijk zijn of haar eigen ritme volgen”, vertelt Olivier Schoonheere, dienstdoend hoofdverpleegkundige van de palliatieve eenheid. “Wil de patiënt bijvoorbeeld slapen tot negen uur en pas ontbijten om tien uur dan kan dat zonder probleem.”
“We proberen echt wel een huiselijke, warme omgeving te scheppen in Het Anker en kunnen de familie zeer nauw betrekken in het stervensproces. Het Anker is een open huis met een aparte ingang en familieleden kunnen er blijven slapen, eten bereiden of samen eten met de patiënt. Ook onze vrijwilligers spelen daar een zeer grote rol in. Zij koken of bakken, schikken verse bloemen en decoreren de afdeling of praten met patiënten en familieleden. Maar uiteraard hebben zij nooit toegang tot medische informatie en kan daar niet over gepraat worden. Een mooi voorbeeld van onbaatzuchtige hulp zijn de bloemen die we iedere week krijgen van de bloemenzaak Art-Mosphère op de Zilverberg.”
Warme omgeving
“Het grote probleem is dat palliatieve zorg niet goed is gefinancierd door de overheid”, zegt Dries Messeyne. “In vergelijking met een klassieke afdeling waar veel technische handelingen worden gesteld is een palliatieve eenheid van een ziekenhuis veel goedkoper en dat is zeker het geval voor een netwerk palliatieve zorg en een palliatief dagcentrum. Daarom is het hemeltergend dat de financiering van een palliatief dagcentrum zo ontoereikend is. Hier in Roeselare hebben wij gelukkig vier sterke partners, steunen de bedrijven ons voor vijf jaar met telkens 20.000 euro per jaar en krijgen we van 17 stadsbesturen uit onze regio 28.900 euro per jaar voor een periode van drie jaar. Dat komt neer op 0,11 euro per inwoner per jaar. Maar eigenlijk verwachten we een krachtig signaal van Vlaams minister Wouter Beke.”
“De onderfinanciering door de overheid is een feit”, besluit dokter De Gendt. “Nochtans maakt afscheid nemen van het leven deel uit van ons mens-zijn. Veel mensen willen thuis sterven maar er zijn ook patiënten die er bewust voor kiezen om in het ziekenhuis te sterven. Het is de plicht van iedereen om daar zo goed mogelijk aan tegemoet te komen.”
Feiten en cijfers
– Palliatieve zorg in Roeselare gebeurt in Het Anker (residentieel in AZ Delta), door De Mantel (multidisciplinaire equipe en netwerk palliatieve zorg) en in het palliatief dagcentrum ’t Moederhuis (vanaf 2023).
– De multidisciplinaire equipe staat in voor de palliatieve begeleiding in de thuiszorg en bestaat uit zes verpleegkundigen, twee artsen en een psycholoog. Het team werkt op vier dimensies: fysiek, mentaal-emotioneel, sociaal en spiritueel.
– Het netwerk palliatieve zorg heeft als opdracht de palliatieve cultuur en kennis te bevorderen bij de actoren van de eerstelijn. Dat zijn 273 huisartsen, 34 woonzorgcentra en meer dan 800 thuisverpleegkundigen.
– Het jaarlijks verlies van de palliatieve dagcentra loopt op van 30.000 euro tot ruim boven 50.000 euro, zelfs met de steun van Kom op tegen Kanker. Zonder steun van KOTK zou dat verlies tussen 80.000 en 100.000 euro liggen.
– Kom op tegen Kanker kondigt aan dat het in 2022 de subsidiëring van palliatieve dagcentra stopzet.
– Het palliatief dagcentrum ’t Moederhuis voorziet jaarlijks een tekort tussen 40.000 en 50.000 euro, ondanks de dagprijs van 23 euro.
– Er waren 150 patiënten in Het Anker in 2021, in 2017 waren er dat nog 167.
– In de palliatieve thuiszorg waren er in 2021 480 begeleidingen, 35 euthanasie-uitvoeringen (16 in 2015), 1.222 huisbezoeken en 371 overlijdens (344 in 2020).
– Er werd in 2021 met 227 huisartsen samengewerkt. In 2019 was dat nog maar met 184 huisartsen.
– Sinds 2010 is het aantal palliatieve begeleidingen in De Mantel met 71 procent gestegen maar de financiering niet.
De Mantel steunen kan door een bijdrage op rekening BE28 7755 8807 2120 van De Mantel vzw. Giften vanaf 40 euro zijn fiscaal aftrekbaar.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
