‘Stolpersteine’ of struikelstenen zijn in onze provincie nog vrij onbekend, maar daar komt stilaan verandering in. Kortrijk heeft al een eerste kennismaking achter de rug, en in Menen wordt op 18 november een eerste struikelsteen geplaatst: op de hoek van de Rijselstraat met de Vlamingenstraat. Die moet voorbijgangers even laten stilstaan bij het verhaal van de Joodse Gizela Kleinbart-Ova, die daar in 1942 opgepakt werd.
‘Stolpersteine’ is een project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Over heel Europa herinneren zijn betonnen gedenkstenen met geelkoperen plaatjes aan de slachtoffers van het nationaalsocialisme rond en tijdens de Tweede Wereldoorlog. Als kleine monumentjes worden de struikelstenen in de stoep geplaatst voor de laatste woning van de slachtoffers.
“De stenen laten voorbijgangers figuurlijk struikelen. Het is de bedoeling dat ze even stil blijven staan bij een specifiek verhaal van een door de nazi’s gedeporteerde mens”, weet fractieleider Philippe Mingels van Groen Menen. “Onze partij vroeg op de gemeenteraad van februari dit jaar om een struikelsteen te plaatsen op de plaats waar Gizela Kleinbart-Ova destijds opgepakt werd. We zijn tevreden dat de meerderheid die vraag heeft ingewilligd. Zo zal het verhaal van Gizela niet vergeten worden. Want slechts weinig Menenaars kennen haar verhaal, dat beschreven wordt in het boek ‘Menen tijdens de Tweede Wereldoorlog’ van Yves Dupont en Walter Desmet.”
“Opgepakt in 1942 en samen met 1.400 lotgenoten vergast”
“Gizela werd geboren in 1916. Vanuit het toenmalige Tsjechoslovakije kwam ze via Antwerpen naar Menen. Het lijkt er sterk op dat ze op de vlucht was voor Jodenhaat en pogroms. Vermoedelijk is ze hier gestrand aan de grens omdat Frankrijk geen optie was.”
“Het Franse Vichy-regime was een marionet van nazi-Duitsland en zette hard in op Jodenvervolging. Gizela woonde een paar jaar op de hoek van de Rijselstraat en de Vlamingenstraat. Op dat adres werd ze in 1942 opgepakt. Via de Dossinkazerne in Mechelen, die als doorgangskamp fungeerde, werd ze naar Auschwitz gedeporteerd. Daar werd ze samen met 1.400 lotgenoten bij aankomst onmiddellijk vergast.”
Transportlijsten
“Wie haar in Menen arresteerde en in wiens opdracht dat gebeurde, is niet geweten, al moet daar een spoor van bestaan. In onze stadsarchieven kon ik alvast niets ontdekken. Maar in de transportlijsten van de Dossinkazerne kon ik wel haar naam en foto terugvinden”, zegt Philippe Mingels.
De struikelsteen voor Gizela Kleinbart-Ova wordt op 18 november 2021 om 11.30 uur geplaatst.
(CB)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
