Strandbloemen zijn deel van ons erfgoed: bekende Oostendenaars halen herinneringen boven

Strandbloemen maken en verkopen op het strand.© Westtoer/Beeldbank Kusterfgoed
Strandbloemen maken en verkopen op het strand.© Westtoer/Beeldbank Kusterfgoed
Gillian Lowyck

Het is een bekend zomers tafereel op het strand: rijen kleurrijke bloemen, gemaakt van crèpepapier. Deze bijzondere traditie is voortaan erkend als immaterieel erfgoed. Wij vroegen enkele Oostendenaars naar hun herinneringen.

Elke kustbewoner, maar ook de vele toeristen kennen het wel: strandbloemen. Kinderen bouwen bloemenkraampjes op het strand met zelfgemaakte strandbloemen van crèpepapier. Die bloemen in allerlei vormen en kleuren knutselen ze vaak ineen met een helpende hand van ouders of grootouders. Wie wat schelpen heeft, kan die ruilen voor de bloemen. In sommige gemeenten moet je enkele speciale schelpen ‘betalen’ voor een bloem, in andere gemeenten dan weer handjes vol schelpen.

Het is sinds jaren een traditie aan zee.© Westtoer/Beeldbank Kusterfgoed
Het is sinds jaren een traditie aan zee.© Westtoer/Beeldbank Kusterfgoed

Dit ruilproces gebeurt al decennialang in onze kustgemeenten. Het strandbloemenspel wordt van generatie op generatie doorgegeven en het verbindt toeristen met bewoners van de kust. Van waar de strandbloemen precies komen, is onduidelijk. Maar dat het een bijzondere traditie is, staat vast. Strandbloemen zijn voortaan erkend als immaterieel erfgoed na een aanvraag van de erfgoedcel Kusterfgoed.

Sandra Bekkari (voedingsdeskundige): “Nog samen met mijn dochter bloemen verkocht”

Sandra Bekkari.© Davy Coghe
Sandra Bekkari.© Davy Coghe

Voedingsdeskundige en kookboekenauteur Sandra Bekkari (47) woont vandaag dan wel niet meer in Oostende, toch blijft ze een kind van de zee. “Strandbloemen maken heb ik als kind veel gedaan. Ik vond dat geweldig”, zegt ze enthousiast.

“Je bent er al lang op voorhand mee bezig. Ik maakte de bloemen samen met vriendinnen. In het begin zag dat er niet uit, maar gaandeweg word je er beter en beter in. Of ik het vandaag nog kan? Dat denk ik niet (lacht). Het is zoals met tekenen, als kind gebeurt dat allemaal zo natuurlijk. Dat spontane ben je later wat kwijt. Ik herinner me nog dat sommige schelpen meer waard waren dan andere. Hoe zeldzamer de schelp, hoe meer waard. Scheermessen waren bijvoorbeeld niet bijzonder, want die komen veel voor. Toen mijn dochter klein was hebben we nog samen strandbloemen verkocht. Dat was ook heel tof. Ja, het is een mooie traditie”, glimlacht Sandra.

Ineke Steevens (directeur Visserijmuseum Navigo): “Als kind van de kust weet je waar je de beste schelpen vindt”

Ineke Steevens.© Davy Coghe
Ineke Steevens.© Davy Coghe

Ineke Steevens (37) bracht de zomers van haar jeugd door op het strand. “Als kind van de kust leef je nog dat tikje meer mee met de seizoenen: in de winter zie je aan de koppen van de golven hoe de wind zit en in de zomer weet je waar en wanneer je de beste schelpen kan rapen”, vertelt ze.

“Deze kennis valt niet te onderschatten. Niets was zo kostbaar als schelpen in de zomer, want dat was ons betaalmiddel. Onze zomer begon altijd met een strandcabine vol prachtige bloemen. Je wist dat de zomer ten einde liep als ze hun kopje lieten hangen, terwijl de scherpe stokjes begonnen te piepen onder het verbleekte papier. Er is nog niet veel veranderd in dertig jaar… Wat toen gold voor mij, telt nu voor mijn drie kinderen. Ons cabientje staat wel een kilometer verder en tegenwoordig maak ik nu die bloemen, maar dat doe ik met even veel liefde als ik ze toen verkocht.”

Ewout Vanhoecke (coördinator Mu-Zee-Um): “Economie in het klein, én creativiteit”

Ewout Vanhoecke.© Davy Coghe
Ewout Vanhoecke.© Davy Coghe

Ewout Vanhoecke (49) heeft warme herinneringen aan het maken van strandbloemen, samen met zijn twee zussen.

“Mijn ouders hadden een winkel met kunstenaarsbenodigdheden en daar verkochten ze uiteraard ook crèpepapier. Mijn moeder toonde ons hoe we de bloemen moesten maken en toen gingen we zelf aan de slag. In alle kleuren en groottes. Ik herinner me nog dat ik vond dat ik een mooie bloem had gemaakt, waarvan ik zeker was dat die veel schelpen ging opbrengen. Toen dat niet zo was, was ik wel teleurgesteld (lacht). Ik zie het nog voor me. Een put graven, en daar dan een bergje voor waar je je bloemen etaleerde. Vandaag ben ik geen strandganger, dus heb ik het niet doorgegeven aan mijn kinderen. Toch vind ik het een prachtige traditie. Kinderen steken er veel van op. Het is een beetje de economie in het klein, gecombineerd met een portie creativiteit.”

Heidi Vandenbussche (blogster): “Kinderen leren veel door strandbloemen te verkopen”

Heidi Vandenbussche.©Nele Coninx Nele Coninx
Heidi Vandenbussche.©Nele Coninx Nele Coninx

Heidi Vandenbussche (38) is verzot op strandbloemen. “Strandbloemen maken en verkopen is iets wat ik al van kleins af doe”, vertelt ze.

“Mijn tante heeft me geleerd hoe ik de bloemen moet maken en ondertussen heb ik die kennis doorgegeven aan mijn nichtjes. Dat multi-generationele vind ik heel leuk. Kinderen leren er trouwens veel van: onderhandelen, hoe ze iets slim moeten aanpakken, het leggen van sociale contacten,… Zo nam mijn mama altijd haar jongere zus mee om te betalen, omdat zij kleinere handjes had. Schelpen in ontvangst nemen deed ze dan wel weer zelf (lacht). De bloemen maken het strand extra kleurrijk, dat is ook leuk. Het is een mooie traditie. Enkele jaren geleden merkte ik dat er heel wat twintigers en dertigers zijn die niet meer weten hoe ze de bloemen moeten maken. Daarom ben ik begonnen met workshops. Zodra het kan, start ik die weer op.”