“Steeds meer huisvrouwen stappen in onze sector”

Binnenkort zet Rachel een punt achter haar twintigjarige carrière als escorte in het noorden van West-Vlaanderen. Ze werkte aanvankelijk in dienst van een bureau, later als zelfstandige, en kent ook de andere sectoren in de West-Vlaamse prostitutiewereld van binnenuit. En daar heeft ze de jongste jaren heel wat zien veranderen.

Rachel was jong, had een foute relatie achter de rug, geen diploma hoewel ze er de capaciteiten voor had, rolde van de ene job in de andere en geraakte in financiële problemen. Prostitutie leek een uitweg, een manier om snel geld te verdienen. Ze was er ook nieuwsgierig naar. Ze aarzelde een tijdlang, had intussen enkele korte relaties waarin ze weinig respectvol werd behandeld, en belandde op het punt waarop het leven haar niet veel slechter meer leek te kunnen worden. Ze hakte de knoop door: “Ik ben heel bewust aan mijn carrière als escorte begonnen, ik wist goed wat ik deed. Ook al zat mijn hoofd aanvankelijk vol vreselijke scenario’s, die achteraf beschouwd zelden zijn voorgevallen.”

Het beeld dat ze zich vooraf van de prostitutiewereld had gevormd, bleek slechts deels te kloppen: “De media zetten enerzijds – terecht – de mensenhandel, drugs en criminaliteit in de verf, anderzijds bericht men graag over het luxesegment dat dan nogal sprookjesachtig wordt voorgesteld, zeg maar genre Pretty Woman. Terwijl het grootste deel van wat onder de noemer prostitutie valt, zich daar tussenin afspeelt.”

Mentale inzet

Rachel noemt zichzelf eigenzinnig, ze pakt de zaken aan zoals ze dat zelf wil. Ze solliciteerde bij een club, maar dat bleek niet wat ze zocht: “Per klant werd een half uurtje voorzien, wat nog het liefst werd herleid tot tien minuten terwijl de klant wel voor een half uur betaalde. Van de 75 euro die dat opbracht, diende ik de helft aan de uitbater af te staan. Daarvoor wilde ik niet uit de kleren gaan.”

Ze zocht contact met escortebureaus die ze in de krant vond: “Drie deden niet eens de moeite om de telefoon op te nemen. Bij de vierde kreeg ik een vriendelijke dame aan de lijn, die me uitnodigde voor een gesprek. Ik ben mijn carrière bij haar begonnen, heb veel van haar geleerd. En toen ze er even later zelf mee ophield, voelde ik me sterk genoeg om in mijn eentje verder te gaan.”

Rachel bereikt haar klanten via internet en advertenties in kranten. De prostitutiesector moet het om logische redenen niet hebben van mond-tot-mondreclame, maar op gespecialiseerde fora worden goeie en betrouwbare adressen wel vlot uitgewisseld. “Ik ben er altijd van uitgegaan dat ik elke klant met respect en integer behandel, maar dat ik ook zelf met respect wil bejegend worden. Daar ben ik bijzonder duidelijk in, en dat heeft al die tijd uitstekend gewerkt. De keren dat er een misverstand bleek te zijn, kan ik op één hand tellen.”

Die aanpak liet haar bovendien toe om de job vol te houden. Want hoewel ze zich er naar eigen zeggen goed bij voelde, wil ze de realiteit niet verbloemen: “Prostitutie vergt een bepaalde inzet, niet het minst mentaal, die je niet mag onderschatten. Je gaat op een heel speciale manier om met mensen en bent je daar voortdurend van bewust. Ik wist dat ik dit niet altijd zou blijven doen.”

Uit het milieu stappen is gemakkelijker gezegd dan gedaan. “Ik heb er veel gekend die er niet uit geraken. Je verdient in een paar dagen meer dan anderen in een hele maand. Zeker als je je inkomsten niet aangeeft, wat in dit milieu wel vaker gebeurt. Je went gauw aan dat snel verdiende geld. Probeer dan maar eens een ‘gewone’ job te vinden, waarmee je je levensstijl kan aanhouden. Die vind je in elk geval niét aan de kassa van een warenhuis. Dus ofwel moet je ermee om kunnen dat je veel minder verdient en je leven daar naar herschikken. Ofwel moet je je goed voorbereiden op een uitstap en bereid zijn om te werken aan een nieuwe toekomst, door eventueel alsnog een diploma te halen.”

Waarom ze er zelf straks mee ophoudt? “Ik word er niet jonger op, en heb geen zin om op termijn toegevingen te moeten doen om klanten te behouden.”

Crisis en dumpingprijzen

Rachel werkte de voorbije tien jaar in stabiele omstandigheden, al zag ze het prostitutiemilieu rondom zich wel degelijk veranderen. “De crisis heeft zich in de hele sector doen voelen. Maar mijn cliënteel behoort tot de betere middenklasse. Niet dat ik ooit iemand uitgesloten heb, maar de aard van mijn diensten brengt gewoon een hoger tarief met zich mee. Dat publiek beschouwt een bezoek aan mij als iets wat hen mentaal gezond houdt en ze geven die uitgave dan ook voorrang. De meesten komen niet zo vaak, om de paar maanden of om het half jaar, maar doordat ik een trouw cliënteel opbouwde, was mijn agenda nooit leeg. Ik merkte de crisis louter aan het feit dat ik voordien inderdaad méér mensen moest weigeren door tijdsgebrek, maar mijn omzet ging geen moment omlaag. In het segment dat op een minder gegoed publiek mikt, zoals de raamprostitutie, heeft de crisis wel flink huis gehouden: die klanten besloten algauw om de 50 euro die ze voor een beurt betalen, toch maar liever op zak te houden.”

“Die Oost-Europese meisjes zijn tot alles bereid, tegen veel lagere prijzen”

Een andere evolutie is de enorme instroom van Oost-Europese meisjes in ons land. “De gevolgen zijn dezelfde als die bij de tewerkstelling van Oost-Europese vrachtwagenchauffeurs: ze komen hier werken aan dumpingprijzen, en zorgen zo voor oneerlijke concurrentie. Die meisjes zijn tot alles bereid, tegen veel lagere prijzen. Als ze al iets meer vragen, is het omdat ze bereid zijn grote risico’s te nemen door bijvoorbeeld seks zonder condoom toe te laten.” Ook deze evolutie maakt vooral slachtoffers in de lagere segmenten. “Want wie het zich kan permitteren, betaalt liever iets meer, goed wetende dat men dan ook kan rekenen op veiligheid en discretie.”

Het is volgens Rachel een misvatting dat de Oost-Europese meisjes tegen hun wil of met valse beloftes naar hier worden gehaald. “Dat was vroeger zo, maar doorgaans weten ze tegenwoordig goed waarom ze naar het westen komen. Ze werken hier een of twee weken ‘aan de lopende band’ en trekken dan opnieuw voor enkele weken naar hun thuisland waar ze royaal kunnen leven van wat ze hier verdienden. Velen maken daarbij een tournee: drie dagen Antwerpen, drie dagen Brugge, Gent… Je vindt hun data en locaties via internet. Maar dat is vooral een grootstedelijk fenomeen.”

Chaussée d’Amour in ‘t echt

Meisjes die wel gedwongen in de prostitutie belanden, vind je in de bars. “In West-Vlaanderen is er geen bar meer die níét in handen is van Albanezen of tenminste door hen gecontroleerd wordt. Het scenario van die overnames gebeurt letterlijk zoals je dat in de serie Chaussée d’Amour zag. Ze komen de uitbater eerst wat jennen, vernielen een en ander in de bar. Een dag later komt een andere groep langs, die aangeeft dat men blijkbaar bescherming nodig heeft, die zij tegen een stevige vergoeding aanbieden. Want anders kon er wel eens erger gebeuren. Dat getreiter gaat zo lang door tot er voor de barhouder niks anders meer op zit dan zijn zaak goedkoop over te laten of zich helemaal aan hun eisen aan te passen. Ook de meisjes zijn bang, én betalen voor zogenaamde bescherming die ze helemaal niet krijgen in zo’n bar, integendeel. Op het vlak van veiligheid is werken via een escortbureau veel beter dan in een bar.” Maar de wantoestanden aanpakken, blijkt moeilijk: in de bars worden kamers verhuurd, geen meisjes, dus is er ook geen sprake van prostitutie.

Van de moordende grootstedelijke concurrentie hebben West-Vlaamse prostituees naar verluidt geen last. Ook een subgenre als studentenprostitutie is hier onbestaand. Wél kenmerkend voor West-Vlaanderen is wat Rachel ‘huisvrouwenprostitutie‘ noemt: gewone vrouwen die hun diensten via sites aanbieden, niet het minst buiten de steden. Een fenomeen dat sinds vijf jaar opgang maakt. “En daar hoef je geen fotomodel voor te zijn. Het volstaat een troef te kunnen uitspelen – een weelderige boezem, een bepaalde specialiteit… – om hier goed munt uit te slaan.”

“Ik word ouder en wil geen toegevingen doen om klanten te behouden”

Onzekere klanten

Of ook de klanten evolueerden? “Er zijn trends, hoewel ik niet weet hoe die ontstaan. Vijf jaar geleden kreeg ik plots veel vragen naar seks zonder condoom en extremere seksvormen als sm en plasseks. Twee jaar later vroeg quasi niemand er nog naar.”

“Opvallend is ook de onzekerheid van veel jonge mannen tussen 18 en 30 vandaag, over hoe dikwijls ze moeten presteren en de grootte van hun penis. Uit de porno waarmee ze zijn opgegroeid, halen ze een compleet onrealistisch beeld van wat seks is.”

Businessmodel

Rachel benadrukt de noodzaak van een professionele aanpak van prostitutie. “Ik heb altijd geïnvesteerd van zodra mogelijk: in kledij en materialen, maar ook in een ruimte waar ik mensen aangenaam kan ontvangen. Ik analyseerde de verwachtingen en speelde daarop in, ik hield er kortom een heus businessmodel op na.” Ze meent dat net een gebrek aan professionaliteit veel meisjes in de sector de das omdoet.

In een strengere aanpak van prostitutie om wantoestanden uit de wereld te helpen, ziet ze geen heil, wel in een officieel statuut. “Prostitutie blijven marginaliseren biedt geen uitkomst. Prostitutie is er en zal altijd blijven bestaan.”

Een organisatie die prostituees begeleidt en ondersteunt, vindt ze niet minder dan een must: “Je staat er versteld van hoe weinig veel meisjes weten over veilig vrijen en hygiëne, laat staan over hoe ze de zaken best financieel aanpakken of hoe ze mentaal met deze job moeten omgaan. Waarom kan er binnen de CAW’s (Centra voor Algemeen Welzijnswerk, red.) die al in elke stad bestaan, niet een afdeling voorzien worden om vrouwen die overwegen om in de prostitutie te stappen, te informeren, te begeleiden en zo nodig door te verwijzen?”