Stad schakelt versnelling hoger in herbestemming kerken

Schepen Hina Bhatti vergezelde Arno Braet van de dienst omgevingsbeleid van de stad bij een bezoek aan de Kapucijnenkerk. © EFO
Edwin Fontaine
Edwin Fontaine Medewerker KW

Met een plaatsbezoek aan alle kerken zet de stad een volgende stap in de opmaak van een nieuw kerkenbeleidsplan. Het wordt in de geuzenstad veel meer dan een inventaris : er komen aanbevelingen voor herbestemming van kerken. “Want er gaat elk jaar 1,5 euro naar de kerkgebouwen”, zegt schepen Hina Bhatti (Open VLD). “De dialoog is belangrijk. We hopen eind volgend jaar te landen.”

Eigenaars of beheerders van (beschermde) kerken moeten een kerkenbeleidsplan hebben. Oostende maakte in 2017 zo’n plan op voor de 14 kerken en in het bijzonder voor de zes kerken waarvan ze eigenaar is : de Sint-Jozefskerk, de Kapucijnenkerk, Heilig Hartkerk, Sint Antoniuskerk (Vuurtorenwijk), de Onze-Lieve-Vrouw-ter-Duinenkerk (Ensorkerk) en de Kerk Onze Lieve Vrouw Koningin (Mariakerke). Daarin zijn de toestand van het gebouw, kunstwerken en mogelijkheden voor ander gebruik opgenomen. Herbestemming van kerken staat daarin centraal. Schepen Hina Bhatti : “De Sint-Godelievekerk op het Westerkwartier werd ingericht als orthodoxe kerk. Maar we zijn vooral erg tevreden dat er ook nevenbestemmingen werden gerealiseerd. De Anglicaanse kerk werd ook een exporuimte en een deel van de Sint-Franciscuskerk op Mariakerke werd ongevormd tot een polyvalente zaal voor de school. De mogelijkheden stonden in ons vorige kerkenbeleidsplan. Ik ben tevreden dat ze gerealiseerd werden. Maar dit is geen eindpunt. Er gaat tenslotte jaarlijks 1,5 miljoen euro van de stadskas naar de kerkgebouwen. De gemeenschap mag daar wel iets voor terugkrijgen.” Oostende stuurt aan op ‘creatieve oplossingen’ voor kerkgebouwen.

Bezoekje

De stad steekt een tandje bij: begin dit jaar werd een taskforce opgericht die de opmaak van het plan doet. En ze gaan niet over één nacht ijs. In een eerste fase vroeg de stad bij alle rooms-katholieke kerken gegevens op over het aantal erediensten, het gebruik van de kerk, bezoekers en hoeveel parochianen nog langs komen. De kerkelijke verantwoordelijken gaven daarbij een eerder ruime schatting door. Arno Braet (dienst omgevingsbeleid) : “Verschillende stadsdiensten werken samen. We gaan tijdens deze tweede fase met een fysieke rondgang na in welke staat de kerk is, hoe het gesteld met de kunstwerken, het erfgoed en wat de mogelijkheden zijn van het gebouw. Een hallenkerk biedt meer mogelijkheden dan een neogotische kerk. Ook de stadsarchitect is betrokken.”

Schepen Bhatti woonde zo’n bezoek bij : “Tegen eind dit jaar zullen alle stadsdiensten hun input geven. Met dat rapport knopen we gesprekken aan met de dekenij. Het is belangrijk te horen hoe zij het zien. Voor een herbestemming en ontwijding is trouwens ook de goedkeuring van het bisdom nodig.” Een kerk die bijna zeker buiten schot blijft, is de Onze Lieve Vrouw ter Duinenkerk, in de volksmond bekend als het Ensorkerkje.

Dialoog

Hina Bhatti : “Er zijn in Vlaanderen heel wat steden en gemeenten die opteren voor een herbestemming. En heel wat Oostendenaars vinden dat het ook hier zo’n weg mag op gaan. Sinds onze aankondiging dat we concreet werken aan dit plan, kwamen bij mij en de burgemeester al verschillende leuke en creatieve voorstellen binnen van burgers, verenigingen of bedrijven.” Bij het bezoek aan de Kapucijnenkerk kwam ook rector Frans Sonneville poolshoogte nemen: “Onze kerk wordt nog dagelijks gebruikt. Ze is open voor het publiek en er is dagelijks een eredienst om 10 uur.”

Schepen Bhatti wil nauw overleg : “Begin 2024 stappen we met onze cijfers en verslagen naar de kerkbesturen en de deken. We gaan met hen in dialoog. Ik kan me voorstellen dat er ook van daaruit input komt. We moeten met hen nagaan welke gebouwen er eventueel in aanmerking komen. Later is het de bedoeling om via een participatietraject ook de Oostendenaars te betrekken bij een herbestemming.” En ook de katholieke kerk heeft wel oren naar de vraag. “Op vandaag zagen we nog geen plan, maar er is zeker bereidheid om daar mee over na te denken”, zegt de nieuwe deken Bart Lagrange. “We zitten straks constructief aan de tafel. We hebben niet al die kerkgebouwen op zich nodig, maar we moeten wel telkens de oefening maken. We willen ook goed luisteren naar de noden in de stad. We willen weten waarvoor men een kerkgebouw zou nodig hebben. Het zou niet goed zijn dat een stad trofeeën wil binnenhalen en dat ze herbestemmen om te herbestemmen. We moeten dat ook bekijken met de lokale kerkgemeenschap. Bepaalde kerken hebben misschien mogelijkheden voor een nieuwe of nevenbestemming.”

Over een jaar moet het kerkbeleidsplan er liggen, inclusief aanbevelingen die dan door de volgende bestuursploeg kunnen uitgevoerd worden. “Als we sneller stappen kunnen zetten in een dossier, zullen we het niet nalaten.”

Lees meer over:

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier