Paus Franciscus ontvangt familie Serge Berten: “Om 6 uur stonden we in het Vaticaan…”

De wens van Serge Bertens moeder Agnes om de paus te mogen ontmoeten, bleek niet realiseerbaar te zijn, maar de broers Stefaan en Patrick kregen wel een onvergetelijke privéaudiëntie bij Franciscus. Dat gebeurde vorige week dinsdag in Rome, uitgerekend op de 83ste verjaardag van de paus. En op de 59ste verjaardag van Stefaan Berten…

Door Noël Maes

Het is intussen bijna 38 jaar geleden dat de toen 29-jarige Meense lekenbroeder-scheutist op 19 januari 1982 in het Midden-Amerikaanse Guatemala werd ontvoerd. Hij is ongetwijfeld vermoord in opdracht van de militaire dictatuur, maar tot vandaag is zijn lichaam nooit gevonden. Al die tijd moet de familie leren te leven met het ondraaglijke gemis. Serge zou dit jaar 67 geworden zijn. Vader Roger is in 2013 overleden, moeder Agnes Parret (93) is nog in leven en woont bij haar zoon Patrick in de Ieperstraat in Menen.

Erkenning

“De voorbije zomer besloten we om een brief te schijven naar het bisdom Brugge”, zegt Serges broer Stefaan. “Onze eerste vraag was of Serge niet zou kunnen worden erkend als martelaar. We wilden daarom niet denken aan ‘zaligverklaring’. Een tweede vraag was om de mogelijkheid te bekijken dat onze moeder paus Franciscus zou kunnen ontmoeten. Voor de eerste vraag gaf men ons weinig hoop. De procedures zijn complex en langdurig. Maar men verzekerde ons dat Serge in de ogen van de Kerk zalig is en dat wij dat als een vorm van erkenning mogen zien. De wens voor een ontmoeting met paus Franciscus vond men wel niet onmogelijk…”

Wat later liet Mgr. Aerts weten dat men nog dit jaar een bezoek aan de paus kon regelen. De afspraak was op dinsdag 17 december. Jammer genoeg kreeg de gezondheid van moeder Agnes Parret toen net een dipje en moest ze in het ziekenhuis opgenomen worden. Stefaan: “Achteraf bekeken, als je ziet wat daar allemaal komt bij kijken, zou het zelfs onhaalbaar geweest zijn op haar leeftijd, zelfs als ze beter was.”

“Overweldigend”

Uiteindelijk zijn de broers Stefaan en Patrick en Stefaans echtgenote Mieke Verfaillie samen met de Brugse bisschop de maandag naar Rome gevlogen. Stefaan: “We moesten de dinsdag al om 6 uur in het Vaticaan zijn. Gelukkig begeleidde Mgr. Aerts ons. Om 7 uur woonden wij met nog een aantal andere mensen in een kapel de mis bij die door de paus zelf werd opgedragen. Onmiddellijk daarna waren wij die dag als eersten aan de beurt om door de paus ontvangen te worden.”

Het onderhoud duurde tien minuutjes. Mgr. Aerts vertaalde. De paus was gebriefd en wist goed waarover het ging. De familie had foto’s mee van Serge en van zijn overleden vader. Van zijn kant schonk de paus een foto van hemzelf met (in het Frans) een opdracht speciaal voor moeder Agnes: Beste mevrouw Agnes Parret, ik bid voor uw zoon Serge Berten. Verenigd in gebed. De H. Vader Franciscus. Dan schreef de paus er zelf met de hand bij: Avec ma bénédiction, François. De foto staat nu mooi ingekaderd bij moeder Agnes. “Maar ik was er toch liever zelf bij geweest”, zegt ze.

De familie feliciteerde uiteraard Franciscus met zijn verjaardag en de bisschop vertelde de paus toen dat ook Stefaan Berten die dag jarig was. Waarop de paus hem een paternoster overhandigde… “Toch een overweldigende ervaring”, zegt Stefaan.

Proces nakend?

Het meest pijnlijke blijft dat na al die jaren de ware toedracht over Serges verdwijning en dood nog altijd niet bekend is. De landbouwerszoon had in Kortrijk voor maatschappelijk werker gestudeerd en trok dan naar de congregatie van Scheut, maar werd uiteindelijk geen priester. In 1975 trok hij voor Scheut naar Guatemala, waar hij al snel de kant koos van de arme landbouwbevolking en tegen het regime dat aan de kant stond van de grootgrondbezitters.

“Vandaag is er niet veel veranderd”, zegt Stefaan Berten. “De machthebbers zijn in feite dezelfden. Er loopt sinds een 15-tal jaar wel officieel een rechtszaak rond de omstandigheden van de ontvoering van Serge. Dit wordt opgevolgd door Guatebelga, een vzw die werd opgericht naar aanleiding van de dood van Serge, maar ook van twee andere gedode scheutisten, Walter Voordeckers en Ward Capiau, in dezelfde periode. De vzw zet zich nu in voor de mensenrechten in het land. Men zegt ons dat de kans bestaat dat het tot een proces komt, maar het is afwachten.”

Jaarlijkse herdenking

Serge Berten wordt hoe dan ook niet vergeten. Er is een Serge Bertencomité opgericht dat de voorbije jaren al heel wat initiatieven nam. Er is al bijna 25 jaar een Serge Bertenpark en sinds 2018 is er ook een officieel Serge Bertenpad. In het park werd in 2012 een gedenkzuil onthuld. In Guatemala werd in 1996 ook een gedenkplaat onthuld en daar is moeder Berten toen wel bij geweest.

Serge wordt in Menen jaarlijks herdacht rond de datum van zijn verdwijning. In 2020 is dat op de dag zelf: zondag 19 januari. Dat gebeurt in de vorm van een wandeling langs het Serge Bertenpad, dat plaatsen aandoet die met hem een band hebben.