Marcel Messiaen is vannacht in het ziekenhuis overleden. Hoewel hij in Westende woonde, bracht hij de afgelopen 52 jaar ook veel tijd door in de Alveringemse deelgemeente Izenberge. Daar lag zijn levenswerk: het openluchtmuseum Bachten de Kupe.
In 1971 begon Marcel Messiaen in Izenberge met de bouw van zijn authentieke West-Vlaamse boerendorp. Hij wilde voorkomen dat Bokrijk iets had wat deze streek op een gegeven moment niet meer zou hebben. Dankzij de steun van pastoor Louis Vanheule kon hij voor 99 jaar kerkgrond als bouwgrond huren. Het eerste gebouw dat hij realiseerde was de schuur van eierboerderij l’Etoile, gelegen op de grens tussen Hondschoote en Leisele. Dit vormde de basis voor de 40 gebouwen die vandaag samen het indrukwekkende openluchtmuseum vormen.
Grote verliezen
Alles wat 50 jaar geleden in een dorp aanwezig was, is te vinden in Bachten de Kupe. Duizenden collectiestukken staan, liggen en hangen er: in het schooltje, de schoenmakerij, bakkerij, tabakswinkel, smidse… Noem maar op.
Marcel Messiaen leidde het openluchtmuseum jarenlang met een klein comité. Maar hij kende ook een grote tegenslag toen een evenementenbureau, dat hij in dienst had genomen, hem bedrogen bleek te hebben. Dit leidde tot aanzienlijke financiële verliezen voor het museum.
Tot de zomer van 2021 kampte het museum met een groot probleem. Omdat het nooit door de overheid erkend was en dus geen financiële steun kreeg, was er een structureel tekort aan mensen en middelen. De werking en uitbating rustten op de schouders van enkele ouderen: het echtpaar Bertrand en Odette Vanrobaeys uit Alveringem, Marcel zelf (destijds al 100 jaar oud) en bestuurslid Jozef Camerlynck (76) uit Lo. Sporadisch hielp vrijwilliger Wesley uit Keiem mee, maar dat was niet voldoende.
“Ik denk dat hij vredig is gestorven, met de wetenschap dat zijn levenswerk in goede handen is” – schepen Sylvie Thieren
Wat 20 jaar lang onmogelijk leek, lukte in augustus 2021 alsnog. De honderdjarige museumdirecteur aanvaardde voor het eerst de uitgestoken hand van de gemeente Alveringem. Schepen Sylvie Thieren trad toe tot het bestuur van de vzw, een eerste stap richting samenwerking.
De steun van de gemeente bleek een gamechanger. Tientallen vrijwilligers meldden zich aan om de huisjes en collectiestukken schoon te maken, orde te scheppen in de chaos en het museum van Pasen tot november open te houden. De kiosk werd gerenoveerd, de kasseien op het domein werden herlegd en er kwam een nieuw sanitair blok.
Dolgelukkig met museum
Op zondag 9 oktober 2022 was Marcel eregast op de feestelijke viering van 50 jaar Bachten de Kupe. Hij maakte nog twee zonovergoten ‘Dagen van de Ambachten’ mee en woonde eind september ook de ‘Dag van de Volksspelen’ bij. Marcel genoot zichtbaar van de vele bezoekers en straalde op deze dagen.
“Ik heb hem eind september voor het laatst gezien”, vertelt schepen Sylvie Thieren. “Bij elke ontmoeting uitte hij zijn immense dankbaarheid aan de vrijwilligersploeg. Ik denk dat hij vredig is gestorven, met de wetenschap dat zijn levenswerk in goede handen is.”
“Onze relatie was altijd goed en hartelijk”, reageert ook burgemeester Liefooghe. “Hij was dolgelukkig met hoe het museum nu functioneert. Ik zag hem voor het laatst op de ambachtendag in augustus. Wat hij in Izenberge heeft neergezet, blijft indrukwekkend.”
Marcel vertelde in augustus dat het zijn wens was om na zijn dood een plekje te krijgen op het domein. We hebben contact opgenomen met zijn dochter Maria, maar zij was voorlopig niet bereikbaar voor een reactie.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
