In de Westhoek worden ruim 200.000 gesneuvelden van de Eerste en Tweede Wereldoorlog herdacht op meer dan 200 begraafplaatsen. “Voor de eeuwigheid”, aldus de Commonwealth War Graves Commission (CWGC), die de talloze grafzerken, gedenktekens voortdurend restaureert. Opgeleide steenkappers vinden voor dit specialistenwerk blijkt alsmaar moeilijker. Daarom houdt de organisatie interne opleidingen aan werknemers uit onze streek om het ambacht te perfectioneren voor de volgende generaties.
“Zo’n opleiding is vrij uniek en kenmerkend voor onze organisatie, die enorm veel investeert in mensen”, stelt supervisor Lander Soens donderdag in het atelier van de CWGC tussen Minneplein en Haiglaan in Ieper.
Nieuwste technieken
“De gemiddelde leeftijd van onze 27 bouwtechnische arbeiders is 47. Velen gaan met pensioen. Met de opleiding brengen we de bestaande kennis over op de jongeren en leren we tegelijk de nieuwste technieken.”
Vroeger verliep de overlevering van het ambacht vaak van vader op zoon. Zoals bij Marnix Deceuninck (49) uit Poelkapelle. Hij is meester-steenkapper bij de CWGC. “Ik was 14, toen mijn vader me de kneepjes van het vak begon te leren. De Eerste Wereldoorlog heeft me altijd geïnteresseerd en ik kwam wel eens op oorlogsbegraafplaatsen. Ik ging er altijd van uit dat de steenkappers van de CWGC Engelsen waren. Tot ik hen eens bezig zag en hoorde. Ze spraken West-Vlaams en kwamen uit de streek, net als ik. Niet veel later ging ik er solliciteren.”
Door zijn jarenlange ervaring mocht Marnix meteen aan de slag met complex beeldhouwwerk en het plannen en aansturen van restauratieteams. Hij geeft nu zijn kennis door aan Benjamin Fioen (25) uit Zonnebeke.
“Ik werkte als bouwvakker en deed aan steenkappen in mijn vrije tijd. Bij de CWGC kon ik van mijn hobby mijn beroep maken”, vertelt Benjamin. “Dit werk is zeer eervol. Ik doe de opleidingen vrijwillig en vind ze zeer interessant. Na deze module van zes weken mag ik mezelf een skilled worker noemen.”
De CWGC biedt haar arbeiders drie modules aan om zich op te leiden van beginner tot semi-skilled en skilled worker, en uiteindelijk meester.
Originele materialen
“Dat volledige traject duurt jaren. Toch is het noodzakelijk, want er zijn bijna geen ervaren steenkappers meer. Misschien omdat het geen proper beroep is: in plaats van te werken in het stof zit de jeugd liever achter een computer”, denkt Antony Serryn (58) uit Langemark.
Hij werkt sinds 2003 als steenkapper voor de CWGC. “We proberen originele materialen zoveel mogelijk te hergebruiken en werken met de hand in plaats van machinaal. Zo restaureren we op maat van elke begraafplaats.”
Volgende generatie klaarstomen
Voor een vlottere instroom werkt de CWGC sinds kort samen met scholen in de streek. “Ook zo bereiden we ons voor op de verwachte schaarste. Voorlopig hebben we gelukkig nog volk genoeg, maar geïnteresseerden zijn steeds welkom.”
“In de loop van het volgende decennium willen we de volgende generatie klaarstomen, zodat de enorme taak van het onderhoud en restauratie van de begraafplaatsen en monumenten kan worden verdergezet.” (TP)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
