Op de Mercator met Michel Kiyombo: “Mijn baas is zelfs fan van mijn dansprojecten”

OOSTENDE Geboren in het Congolese Kisangani woont en werkt de 32-jarige Michel Kiyombo sinds 2018 in Oostende. Zijn passie voor muziek en dans bracht hem destijds naar de Stad aan Zee en hij vond er ook de liefde in de persoon van Sofie Cloet.

Als professioneel danser werkte Michel destijds mee aan het festival Congo aan Zee en leerde Sofie zo kennen tijdens een uitwisselingsprogramma met Congolese artiesten. Inmiddels zijn ze getrouwd en de trotse ouders van een vijfjarig zoontje Moyi, wat zonnetje in huis betekent. “Ik hoop om ooit samen met Moyi muziek te maken. Dat zou mij heel gelukkig maken.”

Je hebt Sofie op een niet-alledaagse manier leren kennen?

“Inderdaad, daar zijn toch enkele jaren aan voorbij gegaan. (glimlacht) We hebben elkaar voor het eerst ontmoet in 2012 tijdens een uitwisselingsproject Oostende-Congo. Ze leerde mij kennen als danser bij Studio Kabako. In 2015 was ik terug in België voor een optreden in de Budascoop in Kortrijk en ik beken heel graag dat daar de vonk oversloeg. Vanaf dat moment communiceerden we online – en met een slechte verbinding – tussen Oostende en Kisangani. In 2016 was Sofie samen met Mireille Vlassenbroeck de organisator van de eerste editie van Congo aan Zee en was ik samen met Masu Kaino de afsluiter van het festival. Onze relatie werd steeds intenser en ik maakte van een tussenstop gebruik om haar te vertellen dat het mij menens was. Ik vertrok daarop met de ploeg van Kabako naar Zuid-Afrika en Sofie is me gevolgd. In 2017 werd Sofie zwanger en op 8 maart werd Moyi geboren. Door een diplomatieke crisis tussen België en Congo had Sofie haar zwangerschap alleen moeten doormaken en kon ik pas na maanden mijn zoontje in mijn armen nemen. Ik kon me toen definitief in Oostende vestigen. Eind vorig jaar bezegelden we onze liefde met een huwelijk.”

Muziek en dans betekenen heel veel voor je. Was dat al van jongs af?

“Absoluut. Mijn liefde voor de kunst, en in het bijzonder voor muziek en de dans, komt voor een groot deel door mijn familie en zeker door mijn ouders die allebei gepassioneerd waren door kunst en niet in het minst door muziek. Ik ben de jongste van bende van acht – zes jongens en twee meisjes – en zag mijn broers en zussen dansen en zingen. Zij hebben mij beïnvloed.”

Lukt het je om hier jouw passie voor dans in de praktijk te brengen?

“Zeker en vast. Voor ik hier definitief kwam wonen, had ik dus al optredens verzorgd, onder meer in het kader van het festival Congo aan Zee, en ik werk vandaag continu verder aan nieuwe choreografieën en composities. Toen ik mij destijds in Oostende vestigde, heb ik daarover een mooi dansstuk in elkaar gestoken dat ik mocht voorstellen op Congo aan Zee. Ik componeer namelijk heel graag en maak ook muziekprogramma’s. Ik kreeg trouwens onlangs een wel heel fijn bericht vanuit het Brugse Concertgebouw. Er werd me namelijk gevraagd om mijn portfolio op te sturen omdat men er enkele performances plant. Mijn grote droom is echter om ooit samen met ons zoontje Moyi muziek te spelen.”

Aard je in Oostende?

“Ik vind het hier fantastisch. De eerste maanden had ik het weliswaar minder gemakkelijk om mij te integreren, maar ik heb me heel vlug aangepast en mijn weg gevonden na de drukte van Kisangani. Ik werk momenteel in het bedrijf Crumbel hier in Oostende en dat is een heel fijne werkomgeving. Mijn baas is zelfs fan van mijn dansprojecten. Het bedrijf staat bovendien heel open voor het tewerkstellen van allochtone medemensen. Ik ben hier beginnen werken dankzij de bemiddeling van het interimkantoor Ago in Oostende. Ik werd er vriendelijk ontvangen en meteen geholpen. Dat kan ik jammer genoeg niet van alle kantoren zeggen waar ik me heb aangemeld.”

Hoe kijk je vandaag naar jouw geboorteland?

“Toch wel met gemengde gevoelens. Het is een rijk, maar tegelijkertijd ook arm land. Een land met ongelooflijk warme mensen, maar om er rijk te zijn, moet je politicus worden. (knipoogt) We dachten dat het met de huidige president Felix Tshisekedi zou verbeteren, maar van zijn plannen komt voorlopig en jammer genoeg niet veel in huis. Laat ons hopen dat er ooit een kentering komt. Ik denk vaak aan mijn geboorteland en aan alle crisissen waarmee de bevolking geconfronteerd wordt.”

Er is veel te doen geweest rond de koloniale symbolen in het straatbeeld.

“De standbeelden en de symbolen zijn het probleem niet. Het is in de geest van de mensen dat het moet veranderen. De beelden moeten voor mij niet verdwijnen, integendeel. Wat gebeurd is, is gebeurd. Deze geschiedenis maakt deel uit van de overlevering. De symbolen verwijderen is dan ook geen oplossing, maar ze moeten wel geplaatst worden in hun context en geduid worden. De mensen verdienen het om het echte verhaal te horen. Trouwens, waarom kan Oostende niet eens verbroederen met een stad uit Congo? Het verleden is wat het is, maar het belangrijkste is wat we in de toekomst zullen doen voor onze kinderen. Dit alles past inderdaad perfect in een ruimer kader: het aanpakken van het racisme en de onverdraagzaamheid.”

Buiten een broer in Duitsland woont jouw familie nog in Congo. Zie je ze nog regelmatig?

“Ik keer elk jaar terug om hen te bezoeken, maar eind vorig jaar ben ik er voor het eerst met Sofie geweest. Ik hoef je niet te vertellen hoe bijzonder dat was.”