Op de Mercator met afscheidnemend deken Antoon Wullepit: “Christen zijn wordt een bewuste keuze”

Na de vieringen van Allerheiligen en Allerzielen neemt Antoon Wullepit (72) na twaalf jaar afscheid als deken van het decanaat Oostende-Blankenberge en pastoor van de pastorale eenheid Sint-Pieter Oostende. Hij wordt rector van het monasterium De Wijngaard in het begijnhof van Brugge. “Oostende is een multiculturele en sterk geseculariseerde stad. Dat nam nog toe in de voorbije jaren”, blikt de deken terug. “Maar de rol van de Kerk op het vlak van armenzorg is gegroeid.”

Antoon Wullepit bezocht de Mercator wel al eens in zijn Oostendse jaren, maar heeft voor de rest geen zeebenen. “Ik werd geboren in Roeselare en bracht mijn jeugd door op een hoeve in Esen. In en rond Diksmuide heb je zowel mensen die gericht zijn op Oostende als op Veurne of Roeselare. Omdat mijn vader van Hooglede was, keek hij meer richting Roeselare dan naar de kust.”

U had dus niet echt een band met Oostende toen u hier in 2011 aankwam?

“Helemaal niet. Ik had bovendien nog nooit op een parochie gestaan en moest de ervaren deken Jozef Dessein opvolgen, die overleden was. Ik stond dus voor heel wat open vragen. Toch liep het vanzelf. Je krijgt vragen en probeert die zo goed mogelijk te beantwoorden.”

Wie neemt uw werk nu over?

“Er komt een splitsing tussen de taak van deken en die van pastoor van de pastorale eenheid Oostende. Bart Lagrange wordt deken van het decanaat Oostende-Blankenberge, maar blijft ook pastoor van de pastorale eenheid Sint-Andreas Middelkerke. Hij blijft in Middelkerke wonen. In de pastorale eenheid Oostende wordt Charles Lommens halftijds actief. Hij blijft ook gevangenisaalmoezenier. Verder komt priester Dominique Ballegeer over uit Brugge en zullen ook Koen Delft en Pedro Ayala, salesianen van Don Bosco en actief in het jeugdhuis De Takel, meehelpen aan het parochiewerk in Oostende. Maar dat is een tijdelijke oplossing, want over twee of drie jaar komt een internationale groep van Missionarissen van Scheut naar Oostende om het pastorale werk over te nemen. Zij komen uit verschillende landen en zullen eerst Nederlands leren in Kortrijk, om dan in Oostende aan de slag te gaan.”

Wat viel u op aan Oostende vanuit kerkelijk oogpunt?

“Oostende is een multiculturele stad en daar spelen we als Kerk ook op in, met een multiculturele viering in de kapel van het Hazegras. Daar waren de laatste keer toch een 70-tal mensen. De stad is ook erg geseculariseerd. Nog meer dan elders haken mensen af van het kerkelijke gebeuren. Het aantal mensen dat wekelijks naar de kerk komt, nam de laatste jaren nog af. Naar alle weekendvieringen samen komen in Oostende nog ruim 300 mensen.”

Wat doet u het dalende kerkbezoek?

“We zien het als een opdracht en een uitdaging. Mensen gaan niet meer naar de kerk omdat iedereen het doet, zoals vroeger. Het is een eigen keuze om deel te nemen aan de groep van christenen. Zo bekeken hebben wij best nog een grote aanhang. We zullen daar nog in groeien.”

Wat was de invloed van de tv-reeks Godvergeten op de kerkaanhang?

“Of het aantal doopsels erdoor afneemt, is moeilijk uit te maken. Je weet niet altijd of mensen een doopsel daardoor niet laten doorgaan. Maar de inschrijvingen voor de communies en vormsels voor volgend jaar zijn nu bezig en daar zien we zeker een invloed.”

Keek u zelf naar de serie?

“Ik zag drie van de vier afleveringen. Natuurlijk is het een grote ontgoocheling dat mensen uit ons huis zich aan seksueel misbruik hebben schuldig gemaakt. Ik was getroffen door de verlorenheid van mensen die dat hebben meegemaakt. Je vraagt je af hoe dat mogelijk is geweest. Wellicht doordat mensen gedwongen werden te zwijgen, waardoor de feiten niet boven de radar kwamen, en door een vorm van zelfbescherming van de Kerk als instituut. Anderzijds viel me ook de eenzijdigheid van het programma op: er werd te vlot gezegd dat de Kerk níéts heeft gedaan. Dat is niet zo. Dit alles is ook een kans om weer op te staan en mensen zelf tot de keuze te laten komen om christen te worden.”

Meer dan vroeger zetten jullie in Oostende in op armoedebestrijding.

“We bouwden de Vincentiusvereniging uit, die onder meer aan voedselbedeling doet en stellen ook een huisje in de Plakkersstraat ter beschikking met twee woningen voor daklozen. Het CAW of het OCMW brengt mensen aan en begeleidt hen, maar wij richtten ook een groepje op van mensen die de bewoners ‘omarmen’ en proberen vriendschappen te sluiten. Dat is niet altijd makkelijk. Het bisdom vraagt ons om patrimonium open te stellen, maar ik vind het ook zelf belangrijk om iets te doen voor mensen in armoede. Ik ben nauw bij het project betrokken.”

U bent – en blijft – rechter aan de interdiocesane rechtbank van tweede instantie. Waarover moeten jullie oordelen?

“We beslissen over aanvragen om het huwelijkssacrament nietig te verklaren. De vraag is of mensen die hun jawoord gaven, daar op dat moment toe in staat waren en of het echt helemaal hun eigen wil was. We oordelen dus over het kunnen en het willen. Jaarlijks behandelen we een 20-tal zaken. Ik vind het boeiend omdat je er luistert naar de problematieken die mensen meemaken. Je moet er wel een licentie kerkelijk recht voor op zak hebben.”

Wat wordt uw nieuwe opdracht?

“Ik word rector van een monasterium in het begijnhof in Brugge, met vier benedictinessen en drie jonge Rwandese zusters, en ga in het begijnhof wonen. We willen er ook iets doen om de vele toeristen het christelijke leven te leren kennen. Veel zakelijke beslommeringen vallen weg en dat maakt het een iets rustiger leven. Ik verlaat Oostende met pijn in het hart, maar ook vol verwachting en openheid voor iets nieuws.”