Op heel wat gevels van oude schoolgebouwen lees je nog de naam van de oorspronkelijke naam van de school. Bij basisschool De Tweesprong prijkt nog half leesbaar ‘Armschool van Sint-Charles’ op de voorgevel, maar de nis daarboven, waarin meestal een heiligenbeeldje staat, is leeg. Raf Deruyttere dook in het verleden en wil de gevel in eer hersteld zien. “Alle bruikbare tips over het beeldje zijn welkom.”
“In 1876 werd de Heerlijkheid Edewalle eigendom van de Baron Philippus Gillès de Pélichy”, begint Raf Deruyttere zijn verhaal. Raf woont met zijn echtgenote Anny Hondekyn in de 10e Linieregimentstraat. “In 1920 erfde zijn zoon Louis Gillès de Pélichy de Heerlijkheid. In 1869 kwam mijn overgrootvader Ferdinand Verkest, een boerenzoon uit Egem, met zijn vrouw Nathalia Lietaert naar Edewalle. De schoonfamilie van mijn overgrootvader was goed bevriend met de familie de Pélichy uit Izegem, vandaar dat mijn overgrootouders konden gaan boeren op de twee hoeves van de baron, zijnde ’t Oud Hof oftewel ’t Goed ter Loo en het Edewallegoed. Met de leemaarde uit de landerijen van het Edewallegoed en met de toelating van de Baron de Pélichy om deze grond te ontginnen, heeft mijn overgrootvader Ferdinand tien jaar lang, van 1869 tot 1879, stenen gebakken in een buitenoven op de hoeve. Met die stenen van boer Verkest bouwde baron Louis Gillés de Pélichy op zijn grond in de parochie Edewalle zowel de kerk, de pastorie als de school met klooster.”
“De school was bedoeld voor behoeftige kinderen die geen schoolgeld konden en hoefden te betalen”
Carolus Boromeus
De bouw van de school en het klooster startte in 1872 en begin maart 1874 was de school klaar. De school en het klooster werden overgenomen met geschreven overeenkomst tussen de baron en de zusters van het klooster in Handzame”, gaat Raf zijn verhaal verder. “De zusterschool kreeg de naam Armschool Sint- Charles omdat de stichter ervan, de baron dus, de vraag hiertoe kreeg van zijn zoon Carolus Franciscus, een priester-Jezuïet, die stierf op 33-jarige leeftijd. De school draagt daarom ook ter eeuwige gedachtenis deze naam. Een beeldje van Sint-Charles, beter bekend als de heilige Carolus Boromeus, werd in een nis in de voorgevel van het schoolgebouw geplaatst, vlak boven het opschrift. De school was bedoeld voor behoeftige kinderen die geen schoolgeld konden en hoefden te betalen. Hiervoor werd jaarlijks een bijdrage voor deze kosten gestort door de baron aan het moederklooster in Handzame. Dat de arme kinderen niet alleen moesten bijgestaan worden in hun lichamelijke nood, maar ook aan hun geestelijke behoeften moesten voldaan worden, via een christelijk opvoeding, was een leuze die baron de Pélichy hoog in het vaandel droeg. Tot op de dag van vandaag staat de naam nog te lezen op de gevel van de school, al zou dat opschrift wel eens een nieuw laagje verf mogen krijgen. In 1996 werd het klooster openbaar verkocht en moesten de laatste zusters die er nog woonden, verhuizen naar het klooster dat verbonden was aan het Sint-Rembertziekenhuis in Torhout. Raar maar waar, het beeldje van Sint-Charles verdween in de loop der jaren uit de nis. Niemand wist waar het naartoe was, zo ook niet zuster Aloysia. Dat was de laatste zuster van de school in Edewalle en zij ging met pensioen in 1981. Toen ik haar confronteerde met de verdwijning, was ze heel erg verwonderd en kon ze niet geloven dat het beeld weg was. Ze was er honderd procent zeker van dat de zusters het niet hadden meegenomen omdat ze in het klooster maar al te goed wisten dat het beeldje ter eeuwige gedachtenis onlosmakelijk verbonden was aan de school.”
Replica in de maak
“We zijn dus al jaren op zoek naar het beeldje of naar een tip die ons naar het beeldje van Sint-Charles kan leiden. Samen met Jan Dewilde, de eigenaar van het huis, zijn we van plan om een replica van het beeldje te laten maken. Het echte beeld terugvinden zou natuurlijk nog beter zijn, al zou dat beeldje, aldus de getuigenis van een dakwerker die er ooit werken uitvoerde, de tand des tijds niet doorstaan hebben”, besluit Raf Deruyttere.
Bruikbare tips over het verdwenen beeldje zijn welkom viaraf.deruyttere@skynet.be.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
