Vroeger reisde men om te leren, nu volstaat het om met de regelmaat van de klok eens naar KW.be te surfen. Naar de donderdagrubriek ‘Mezinke!’ bijvoorbeeld, die elke week enkele typisch West-Vlaamse woorden op je loslaat én er ook de nodige uitleg bij verschaft.
Het wordt één van de laatste afleveringen waarin schrijver dezes zich niet de pleuris moet piekeren over leuke dialectwoorden beginnend met de letter van de week. De ‘V’, dat valt nog mee, maar de X en de Y die er zitten aan te komen: we houden ons hart vast. Maar goed, deze week gaat het nog vlotjes, met…
>>VINNIGEN
Betekenis: Beschimmelen
Voorbeeld: “Euhm, schat? Diene spaghetti die doar in de frigo stoat? Is ‘t er dadde mè van die specioale koas of ist-ie geweune gevinnigd?”
>>VANTWEISTN
Betekenis: Dwars, ‘vantweistn zyn’ is dan ‘dwarsliggen’, voor wie niet altijd ‘tegen tjok zyn’ wil gebruiken…
Voorbeeld: “Allo, keppe? ‘k Goan e bitje loater zyn wi, heel d’autostrade is ier versperd. Der stoat ne camiong in schoare. Wuk dat da wilt zegn? Awel, vantweistn over de boane é, ‘t kan niemand mi deure. En ‘t ergste van ol is, ‘t is de myn en ‘k zitn der nog in. ‘K goan moetn toelegn wi!”
>>VORTN
Betekenis: Rotten
Voorbeeld: “Ge zoe beter stopn met ol die sjokla ‘t eetn, je tandn goan vortn in je moend!”
>>VUULEMUULE
Betekenis: Grofgebekt iemand
Voorbeeld: “Gunter Lamoot en Freddy De Vadder, da zyn ogliek wok twee vuulemuuljes nji. k’ Peize da ze achter iedere show underne moend meugn goan spoeln mè zepe.”
>>VANÈÈNSTÈÈNS
Betekenis: Over het hele eind
Voorbeeld: “Jomozeg! Doa kuk nie mee lachn é! Wukne vandoal et er vannacht met etwuk scherps vanèènstèèns over de zykant van men auto e schreve getrokn? Hjil de carrosserie noa de wuppe!”
>>VEEL VOLK IN DE STOASJE
Betekenis: Een flink uit de kluiten gewassen boezem
Voorbeeld: “Ja goenoavnd, die Lesley-Ann Poppe, dedee is wok nog goed voorzien van poatn en oarn. En met diene décolleté, ge ziet direct dat er veel volk in de stoasje is.”
>>VEUGELIÈRE
Betekenis: Volière.
Voorbeeld: “Ej nog mandarientjes in uus?” “Joak gy, kykt mor eki in de veugelière.” “Neen, mo ‘k bedoele voer up ‘t eetn!” “Awel ja, ik wok, want ‘k zien toch liever kiwi’s.”
>>VLAEN
Betekenis: Villen, het vel afstropen
Voorbeeld: “Der goat niet boven den oederwetsche boerenstiel: schabbe andoen, noa ‘t keunekot, keun by zen oarn pakken, en vlaen. Goed voer e nieuwe mutse én vree goed mè pruumn.”
Variant: ‘gevlad’: geschaafd, bijv. van een knie of een elleboog.
>>VULLE BAK
Betekenis: Aan 100 procent, voor het volle pond
Voorbeeld: “‘t Was gisternoavnd were vulle bak wi, Gringo. ‘k En pintn gedroenkn en nog ne bak frietn geetn toet dat er weer ollemolle uutlag. Mo gjistig!
*DISCLAIMER: De kans bestaat dat er ook streekgenoten zijn die het woord ‘mezinke’ niet kennen. Het gaat hier om een uitroep van lichte, positieve verbazing. In stripverhalen zou men al snel gewag maken van ‘warempel!’ in dit geval, of zelfs ‘nou breekt mijn klomp!’ ‘Mezinke!’ zeg je wanneer je plots iets opmerkt, waarover je al eerder je bedenkingen had gemaakt en waarvan nu blijkt dat het wel degelijk – tegen sommigen hun verwachtingen in – effectief zo is. “Goat-ie em nu woarlyk mè ze velo no Dardenn vertrokn zyn omdat-ie ‘t ontzag voe met den otto no de naftepoempe te ryn? Wacht, ‘k goan e kji kykn in ‘t kotje. Mezinke, ze velo is weg!”
In bepaalde regio’s van West-Vlaanderen heeft men het dan weer over ‘bezinke’ in plaats van ‘mezinke’. Hoe klein ons landje en hoe minuscuul onze provincie, dan nog blijft een dialect afhankelijk van streek tot streek, soms zelfs van stad tot stad. Met deze rubriek willen we geenszins beweren alle wijsheid in pacht te hebben. Ken je een alternatief dialectwoord voor iets wat hier al aan bod kwam, laat het ons dan ook gerust weten via frederik.jaques@kw.be. Zo kwamen we intussen bijvoorbeeld al te weten dat aan de kust – zoals in Middelkerke – die uitroep van verwondering eerder klinkt als ‘me ziele (gods)’, wat ons mogelijk alweer een stapje dichter bij de oorsprong van het bizarre woord brengt!
(FJA)
Mezinke
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier