Vroeger reisde men om te leren, nu volstaat het om met de regelmaat van de klok eens naar KW.be te surfen. Naar de donderdagrubriek ‘Mezinke!’ bijvoorbeeld, die elke week één typisch West-Vlaams woord op je loslaat én er ook de nodige uitleg bij verschaft.
Nèh. We zijn bij de letter N aanbeland. Een letter die bij ons – ongetwijfeld puur toevallig – opvallend veel scheldwoorden of op zijn minst woorden met een negatieve bijklank oproept. Een overzichtje?
>>NIEWEIRD
Betekenis: Gore smeerlap, iemand die over lijken gaat en letterlijk ‘niets waard’ is. Niet echt hetzelfde als een nietsnut dus, hoewel het dat misschien zou doen vermoeden.
>>NIEPKLIENKE
Betekenis: Gierige vrouw
>>NETEBUK
Betekenis: Een jongen die zich erg vervelend gedraagt en de mensen ergert met zijn houding. Tegendraads, de aandacht naar zich toe trekkend met niet goed te keuren acties en reacties. Kan ook afgekort worden tot ‘e nete’.
>>VAN JE NEUZE MOAKN
Betekenis: Iemand de levieten lezen, hetzij een individu, hetzij in het algemeen.
Voorbeeld: “Diene neiweird van ne vint en die niepklienke van e vromins moakn van under neuze tegen diene netebuk van e zeune, mo je deel et van gin dwoa (de appel valt nu eenmaal niet ver van de boom, red).”
Gelukkig zijn er ook nog andere N-dialectwoorden die minder chagrijn in zich dragen. We hebben er nog twee voor u.
>>NOAZN
Betekenis: Naderen, naderbij komen.
>>NIS
Betekenis: Smeuïg, maar dan niet inzake taalgebruik, maar enkel en alleen wat eten en vooral gebak betreft. Een cake mag niet té droog zijn, maar is nog zoveel lekkerder als hij een beetje ‘nis’ is.
Voorbeeld: “Ja, ge meugt junder ton an toafel zetn voe de kafje, begunt moa te noazn. ‘k En ne kattre-kaar gebakn en jis kweetnie-oe nis, ‘t goa were van lekkemeliptje zyn wi!”
*DISCLAIMER: De kans bestaat dat er ook streekgenoten zijn die het woord ‘mezinke’ niet kennen. Het gaat hier om een uitroep van lichte, positieve verbazing. In stripverhalen zou men al snel gewag maken van ‘warempel!’ in dit geval, of zelfs ‘nou breekt mijn klomp!’ ‘Mezinke!’ zeg je wanneer je plots iets opmerkt, waarover je al eerder je bedenkingen had gemaakt en waarvan nu blijkt dat het wel degelijk – tegen sommigen hun verwachtingen in – effectief zo is. “Goat-ie em nu woarlyk mè ze velo no Dardenn vertrokn zyn omdat-ie ‘t ontzag voe met den otto no de naftepoempe te ryn? Wacht, ‘k goan e kji kykn in ‘t kotje. Mezinke, ze velo is weg!”
In bepaalde regio’s van West-Vlaanderen heeft men het dan weer over ‘bezinke’ in plaats van ‘mezinke’. Hoe klein ons landje en hoe minuscuul onze provincie, dan nog blijft een dialect afhankelijk van streek tot streeks, soms zelfs van stad tot stad. Met deze rubriek willen we geenszins beweren alle wijsheid in pacht te hebben. Ken je een alternatief dialectwoord voor iets wat hier al aan bod kwam, laat het ons dan ook gerust weten via frederik.jaques@kw.be. Zo kwamen we intussen bijvoorbeeld al te weten dat aan de kust – zoals in Middelkerke – die uitroep van verwondering eerder klinkt als ‘me ziele (gods)’, wat ons mogelijk alweer een stapje dichter bij de oorsprong van het bizarre woord brengt!
(FJA)
Mezinke
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier