“Ik heb nog maar één jaar te leven en dan is er nog corona ook.” Het zijn de woorden van John Beeckaert, die maandag te zien is in ‘Leef!’, het tv-programma waarin James Cooke terminaal zieke patiënten volgt. Toch heeft John er volgens zijn goede vriend Pierre gewoon het beste van gemaakt. Ook Kathleen Den Hondt van de palliatieve eenheid Ten Oever van AZ Groeninge ziet haar patiënten niet echt worstelen met corona. “De familie heeft het er vaker lastiger mee dan de patiënt zelf.”
In Leef! schetst James Cooke een portret van zes mensen die willen blijven genieten tot hun laatste dag: een tastbare herinnering voor zij die achterblijven. Maandag zien we Kortrijkzaan John Beeckaert. Wijlen John Beeckaert moeten we zeggen, want op 30 december 2020 koos hij voor euthanasie.
“Eén jaar eerder kreeg hij het nieuws van de dokter, dat hij terminaal was”, zegt Pierre Daen uit Oostende, een van de beste vrienden van John. “Hij had al twee keer tegen kanker gestreden en zei geen zin meer te hebben in chemotherapie. Hij wilde van de rest van z’n leven profiteren. De dokter gaf hem nog tot aan de zomer. Daarom hield hij al in maart een verjaardag- en afscheidsfeest. En toen kwam de lockdown.”
Wrede straf
In je laatste levensmaanden je bucketlist niet meer kunnen afvinken door een virus, het lijkt wel een heel wrede straf. “Hij had het soms heel lastig”, zegt Pierre. “Zo kon hij op een bepaald moment zelfs niet naar buiten voor een wandeling omdat hij coronasymptomen had – we hebben nooit geweten of hij het werkelijk had.”
Tijdens de zomer was het virus weer wat verder weg. “Dan heeft hij nog redelijk wat dingen kunnen doen. Zo waren de restaurants open en kon hij buitenshuis eten en drinken. Of toch in de mate van het mogelijke, want hij was niet zo goed meer en had ook last van kleine kwaaltjes.”
In oktober stond ook nog een reis gepland, naar Italië. Die is uiteindelijk niet door kunnen gaan. “Niet door corona, maar omdat de dokter het afwees. Een paar uur rijden van thuis was het maximum, voor het geval er iets zou gebeuren. Daarom ben ik nog met hem naar Reims geweest.”
Verder waren bijvoorbeeld etentjes met 5 of 6 personen niet haalbaar. “Maar dan schoof hij alleen aan bij de familie waar hij was uitgenodigd, en dat was ook goed”, zegt Pierre. “Corona heeft hem niet extra ongelukkig gemaakt, al vond hij het wel ambetant Zo zei hij wel eens: Ik heb nog maar een jaar te leven en dan is er nog corona ook. Ik heb hier al het geluk. Maar eigenlijk heeft hij er gewoon het beste van gemaakt. De dokter gaf hem maar tot aan de zomer dus al de rest zag hij als een bonus. De vele steun die hij kreeg, was een ware opkikker. Net zoals de ontmoeting met zijn zoon, die hij al lange tijd niet meer gezien had.”
Ten Oever
Op de palliatieve eenheid Ten Oever aan de Reepkaai herkennen ze het verhaal. De tien bedden in het ziekenhuis AZ Groeninge zijn er voor mensen die echt aan het laatste van hun krachten zijn, en voor wie bijvoorbeeld palliatieve thuiszorg niet meer gaat. “De mensen maken er het beste van”, zegt ook hoofdverpleegkundige Kathleen Den Hondt. “Ze weten dat het geen zin heeft om je kwaad te maken over wat wel en niet meer kan. Daarenboven zijn ze vaak al erg verzwakt. De familie heeft het er vaak moeilijker mee dan de patiënt zelf.”
Voor die families valt ook heel veel weg. Zo is het bezoek beperkt, is de gemeenschappelijke living – waar families elkaar doorgaans ontmoeten – niet open, is de horeca ook dicht, is er geen kerst- of nieuwjaarsfeest en zijn er ook geen bemoedigingsmomenten voor families die nog maar net iemand verloren hebben.
“Maar anderzijds zijn ze wel heel content dat bezoek überhaupt nog mag”, zegt Kathleen. “Zelfs in de eerste lockdown lieten wij nog de kinderen toe, en vrij kort daarna ook de kleinkinderen, al is er wel een beperking van vier mensen tegelijk. Maar voor sommige kleinkinderen betekent dit hier het eerste bezoek aan oma of opa, want buiten mag het niet.”
Voor het team zelf – verpleegkundigen, artsen, psychologen, vrijwilligers – is het wel niet altijd evident. “We zijn het niet gewoon om politieagent te moeten spelen”, klinkt het. “Want bezoekers moeten een mondmasker dragen, afstand houden, enzovoort. Zelf kunnen wij hen ook geen hand of knuffel geven, maar alleen maar een schouderklopje vanop afstand geven. Dat voelt onnatuurlijk.”
Ook de familie mag niet knuffelen met de patiënt. “Want hierdoor zouden medewerkers of andere familieleden besmet kunnen worden. Al is er wel enige soepelheid. Zo was hier net nog een dochter op bezoek bij haar stervende mama. Ze kwam even op de gang en ik vroeg hoe het ging. Met tranen in haar ogen bekende ze: ik heb even mijn masker afgezet en mijn moeder een dikke knuffel gegeven, de laatste… Dat is palliatieve zorg. Al die maanden de coronamaatregelen geduldig en trouw opvolgen en dan op het laatste moment nog een knuffel kunnen geven, dat moet kunnen.”
Leef! maandagavond om 20.35 uur op Play 4.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
