Koperdieven aan het werk op Oostendse begraafplaatsen: “Buit wordt verstopt om later op te halen”

Charles Carron met zijn zoon Georges bij het graf van zijn ouders en grootouders op de begraafplaats aan de Stuiverstraat, waar koperdieven de dodenmaskers meenamen. © Peter MAENHOUDT
Edwin Fontaine
Edwin Fontaine Medewerker KW

Twee aparte feiten leggen een breder probleem van koperdiefstallen op begraafplaatsen in Oostende bloot. Dieven stelen koperen versieringen aan graven en verstoppen ze in de struiken om ze later op te halen. Betrokkenen vragen een optreden van de stad en politie , maar dat zal niet evident worden. De diensten op de begraafplaats verzamelden intussen al een 20-tal gevonden stukken. Twee dodenmaskers van de vader en grootvader van Charles Caron en een kruis van het graf van de legendarische Paster Pype verdwenen ook, maar zijn daar niet bij.

Charles Caron (91) is een kwieke hoogbejaarde die wekelijks het graf van zijn echtgenote, zijn ouders en grootouders op de begraafplaats Stuiversstraat komt bezoeken. Hij was in zijn actieve loopbaan bootsman en kwartiermeester en ook meer dan 30 jaar vrijwilliger op de Mercator. “Mijn vader Georges was brandweerman. Hij overleed in 1934 op 34-jarige leeftijd tijdens de uitoefening van zijn dienst. Tot op vandaag is er in de kazerne een gedenkplaats voor hem en drie andere pompiers die het leven lieten tijdens hun job.”

Dodenmasker

Vlak naast het graf van vader Georges ligt ook zijn grootvader August (1875-1938) begraven. Enkele tientallen jaren geleden liet Charles het graf opknappen: er kwam een mooie marmeren plaat, die hij regelmatig poetst en waardoor het graf tot één van de mooist onderhouden zerken van het perk behoort.

“Boven de grafplaat van mijn vader en grootvader bevonden zich koperen kunstwerken. Het ging om hun beeltenis of dodenmasker. In die tijd was het een gebruik om van de overledenen een dodenmasker in brons te laten maken. Begin maart bleek dat van mijn vader gestolen. Twee dagen later was ook dat van mijn grootvader weg. Het was een slag in mijn gezicht. Ik kan de feiten tot op vandaag moeilijk bevatten. Wie doet nu zoiets?”

Charles deed aangifte bij de politie. Ook Charles’ zoon Georges begrijpt het niet: “Ze moeten op het graf geklommen zijn en aan de schade op de grafsteen te zien met een koevoet de maskers hebben uitgebroken.” Beiden willen dat de graven hersteld worden. Charles: “We zullen nu aan de hand van foto’s door een familielid iets nieuws laten maken. Uiteraard niet meer in brons. Maar het wordt wel een eerbetoon aan mijn vader en grootvader.”

In de struiken

“De dief moet lef gehad hebben om twee dagen na de eerste diefstal terug te keren om ook aan het graf van grootvader te stelen”, zegt Charles. Maar zo vreemd is dat niet, want verschillende bronnen bevestigen dat de gestolen bronzen stukken in de struiken verstopt worden om later opgehaald te worden. “We vonden zo al verschillende bronzen stukken in struiken”, zo bevestigt een personeelslid van de stad.

In een ruimte op de begraafplaats Stuiversstraat worden alle gevonden voorwerpen bewaard. Het zijn er intussen al een 20-tal. Maar daar zitten noch het kruis van het graf van Paster Pype, verdwenen op de oude begraafplaats aan de Nieuwpoortsesteenweg, noch de twee beelden van het familiegraf van Charles bij. “We mochten de voorwerpen bekijken. Het was goed voor de gemoedsrust van vader, want hij is er al maanden mee bezig. Maar onze beelden zaten er niet bij”, zegt zoon Georges. Oplossingen die geopperd worden, zijn het volledig afsluiten van de begraafplaats en het plaatsen van camera’s. “Met drie camera’s aan de ingang en de in- en uitgang van het fietspad kan je al veel doen”, zegt een betrokkene. Afsluiten wordt moeilijk, want pas enkele jaren geleden werd een hele zijkant van de begraafplaats permanent open gemaakt bij de aanleg van een fietspad tussen Stuiversstraat en Perzikenlaan.

Camera’s

Schepen Hina Bhatti (Open VLD), bevoegd voor begraafplaatsen: “Er zijn wel degelijk initiatieven genomen. Naar aanleiding van diefstallen van bloemen doen de wijkagenten doen extra rondes op de begraafplaatsen. Ook de gemeenschapswachten houden zo een oogje in het zeil.”

Schepen Hina Bhatti: “Er zijn wel degelijk initiatieven genomen.”
Schepen Hina Bhatti: “Er zijn wel degelijk initiatieven genomen.” © Peter MAENHOUDT

Korpschef Philip Caestecker nuanceert: “Dat komt overal voor en helaas ook in Oostende. Het kan uiteraard niet en blijft ook erg voor de nabestaanden. Maar van een plaag hebben we geen weet. In de eerste drie maanden van dit jaar waren er drie feiten en het laatste dateert van 6 maart. Het fenomeen van koperdiefstallen komt in heel Vlaanderen voor. Men moet niet denken dat camera’s alles oplossen. Als je feiten wil vastleggen, moet je over de hele zone, en die is daar groot, camera’s plaatsen. Enkel aan de in- en uitgang heeft weinig zin, want de feiten worden niet gefilmd. Bovendien zouden we uren beelden moeten bekijken als mensen pas dagen of weken nadien aangifte komen doen.”

Toch laat de politiebaas een opening: “Met een verplaatsbare camera voor vaststellingen van sluikstorten kunnen we op de begraafplaats weinig aanvangen. We gaan wel na of we een verplaatsbare camera op hoog statief kunnen aankopen.”

Ook het graf van Paster Pype op de naar hem genoemde begraafplaats aan de Nieuwpoortsesteenweg was het doelwit van dieven. Het kruisbeeld verdween, wat voor verbazing zorgde bij de aanwezigen op de jongste herdenking van de legendarische visserijaalmoezenier.

Jean-Pierre Falise, voorzitter van het Herdenkingscomité Paster Pype (links) in gesprek met ceromoniemeester Jo Dielman van de stad voor het graf van wijlen Paster Pype op de begraafplaats aan de Nieuwpoortsesteenweg. Koperdieven gingen er aan de haal met het liggend kruis.
Jean-Pierre Falise, voorzitter van het Herdenkingscomité Paster Pype (links) in gesprek met ceromoniemeester Jo Dielman van de stad voor het graf van wijlen Paster Pype op de begraafplaats aan de Nieuwpoortsesteenweg. Koperdieven gingen er aan de haal met het liggend kruis. © Peter MAENHOUDT

Ook kruisbeeld van graf Paster Pype gestolen

Henri Pype, in de volksmond Paster Pype, was priester en onderpastoor van de Sint-Petrus-en-Pauluskerk. In de schaduw daarvan staat nog steeds een monument voor hem. De man kwam op voor de vissers en was aalmoezenier-ter-zee bij de vissersopstand van 1887 in Oostende. Hij overleed in 1926 en rust op de begraafplaats aan de Nieuwpoortsesteenweg. Zijn graf kreeg een prominentere plaats in 2007, toen ook de volledige begraafplaats naar hem werd vernoemd. In de jaren 1960 werden herdenkingen gehouden en de heem- en geschiedkundige kring De Plate blies in 2000 het herdenkingscomité nieuw leven in. Bij de jongste herdenking was er verbazing bij de aanwezigen omdat het bronzen kruisbeeld van het graf verdwenen was.

Voorzitter Jean-Pierre Falise: “Het is duidelijk dat het gaat om een diefstal, maar van wanneer die dateert, weten we niet. We bezoeken wel af en toe de begraafplaats, maar kunnen er geen datum op plakken. Toen ik het zag, was ik er even niet goed van. De stad is op de hoogte en het zou best zijn dat wat er nu nog overblijft, volledig weggenomen wordt en vervangen wordt door een kruisbeeld in hout of een ander duurzaam materiaal.”

Stad diende klacht in

Schepen Hina Bhatti (Open VLD): “We hebben als stad klacht ingediend tegen onbekenden voor die diefstal. Het graf is niet van de stad. Er is onderhoudsplicht voor de nabestaanden. De vraag van het comité voor herstel is er nog niet toegekomen, maar als dat gebeurt, dan zullen we dat zeker bekijken.”

Nieuw reglement begraafplaatsen: veel meer urnen in grafconcessies

Op de stedelijke begraafplaatsen worden een aantal wijzigingen doorgevoerd die meer mogelijkheden bieden voor concessies en bijzettingen. Oostende beschikt over vijf begraafplaatsen : Stuiversstraat, Stene, Zandvoorde, Mariakerke (Duinenkerkje) en Nieuwpoortsesteenweg (Paster Pype). De twee laatste zijn niet meer actief, maar er kunnen wel nog bijzettingen gebeuren in vergunde concessies.

De aanpassing van het reglement uit 2010 voorzag al in de omvorming van kinderperk naar ‘koesterweide’ en in de creatie van een urnentuin voor biologisch afbreekbare urnen. Voortaan kunnen concessies ook verlengd worden met veelvouden van vijf jaar, met een minimum van 10 en maximum van 50 jaar. Tot nu toe waren de concessies per 25 of 50 jaar. Voortaan zullen ook tot drie keer zoveel urnen als het aantal plaatsen in de grafconcessie kunnen. Ook verdere familieleden zullen in een bestaande concessie begraven kunnen worden : nu zijn dat familieleden tot de tweede graad, maar dat wordt uitgebreid tot de vierde graad, weliswaar op voorwaarde dat er toestemming is van de eerdere graden.

Voor het moslimperk en joods perk wordt het reglement aangepast : nabestaanden van mensen die daar begraven zijn, kunnen, net zoals op de andere perken, rechtopstaande grafstenen plaatsen. Ook de belettering op de urnenkelders wordt eenvoudiger : die kan voortaan aangebracht worden door de uitvaartondernemers in plaats van door de stad. “Er zullen geen wachttijden meer zijn en dat zal een tijdswinst opleveren. Het gaat om een heel goede aanpassing, net zoals de andere aanpassingen”, zegt een Oostendse begrafenisondernemer.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier