Voor het eerst gaat er een Ieperse kerk tegen de vlakte. De tragische primeur is voor het kerkje van de Brandhoek, een gehucht tussen Vlamertinge en Poperinge. In de plaats komt er een multifunctioneel plein voor de buurt. “We hebben alles onderzocht om de kerk te laten voortbestaan, maar dat is niet gelukt”, zegt secretaris Kris Devloo van de kerkfabriek Sint-Vedastus.
Het lot van het in 1960 gebouwde hulpkerkje Heilige Familie van de Brandhoek hangt al meer dan tien jaar aan een zijden draadje. Bij een reorganisatie van de misvieringen in de federatie Ieper eind 2013 kregen de bewoners van de Brandhoek te horen dat er geen missen meer zouden plaatsvinden in hun kerk. Het kerkje zou ontwijd worden en een nieuwe bestemming krijgen.
Over die nieuwe bestemming werd sindsdien stevig gespeculeerd. Zo was er een tijdlang sprake dat het een ontmoetingscentrum zou worden, maar dat zou grote kosten met zich meebrengen. Voor zo’n herbestemming moet er immers sanitair zijn, de hoogte van de plafonds is niet ideaal, de kosten voor de verwarming zijn heel hoog…
“We hebben alle mogelijke pistes onderzocht om de kerk te laten voortbestaan”
Een tijdlang bleef het stil, tot de gemeenteraad maandag plots de overdracht van de kerk naar de stad goedkeurde voor een symbolische euro. In maart deelde het bisdom al de beslissing van bisschop Lode Aerts mee om de annexe Heilige Familie op te heffen en het kerkgebouw te onttrekken aan de eredienst, zodat het kan gesloopt worden.
Groen-raadslid Sam Vancayseele vroeg op de gemeenteraad of er nog andere mogelijkheden werden afgetoetst over de bruikbaarheid van het gebouw. “En wat zal er in de toekomst gebeuren met het monument van Captain Noel Chavasse? Wordt dit aangepast en zal dit nog passen in de nieuwe indeling?”
Ontwijding
Schepen Philip Bolle (Vooruit) benadrukte dat de vraag tot sloop komt van de kerkfabriek Sint-Vedastus zelf. “We hebben nog gevraagd of het een optie is om de kerk te bewaren als een gebouw waarbinnen bijvoorbeeld de buurt of het kermiscomité iets kan organiseren, maar dat was geen optie. Dus is de procedure in gang gezet om de kerk te laten ontwijden. In principe zouden we al kunnen overgaan tot sloop nog voor het bouwverlof.”
Dat bevestigt ook Kris Devloo, secretaris van de kerkfabriek Sint-Vedastus Vlamertinge. “Beslissen om een kerk te slopen is natuurlijk niet gemakkelijk. We hebben met de kerkfabriek alle mogelijke pistes onderzocht om die kerk te laten voortbestaan”, aldus Kris Devloo. “Maar wel als herbestemming, want er worden daar al jaren geen erediensten meer gehouden. Maar er was totaal geen interesse. Intussen is het gebouw in minder goeie staat. De stenen van de toren brokkelen af en hetzelfde geldt voor de gevelstenen. Het regent binnen in de toren, de chauffageketel is kapot, het heeft al geregend in de kerk, dakpannen vallen naar beneden… Vandaar dat er beslist werd om de kerk te slopen. Als je een gebouw niet meer onderhoudt, gaat het achteruit.”
Geen weerstand
De kerkfabriek was wel vragende partij om het perceel terug te geven aan de buurt. “Als die kerk dan toch moest verdwijnen, is het altijd de visie van de kerkfabriek geweest dat de bestemming van het perceel ten goede zou komen aan de gemeenschap in de Brandhoek”, vertelt Kris. “In die gesprekken over die herbestemming hebben we bijvoorbeeld ook het feestcomité van de Brandhoek betrokken.”
Hoewel de sloop bij sommigen in de Brandhoek gevoelig ligt, was er niet veel protest tegen de beslissing. “Het is ook niet dat we dit van de ene dag op de andere beslist hebben. Het was een proces van jaren. Eigenlijk hebben we geen weerstand ondervonden. Er waren geen protestacties of betogingen. De mensen zien ook wel dat het gebouw al jaren leegstaat en dat het alleen maar geld kost aan de maatschappij terwijl het voor niks dient”, vervolgt Kris Devloo. “Om de kerk te laten ontwijden, moest een hele procedure in gang gezet worden. Je moet via de dekenij een aanvraag indienen bij het bisdom, dan beslist de priesterraad en dan moet de bisschop zijn handtekening en stempel zetten. Nu ligt de ontwijding op tafel van de Vlaamse regering, maar we verwachten dat dit een slechts een formaliteit zal zijn.”
In de plaats van de kerk komt een groenzone met evenementenplein. “De bedoeling is om daar inderdaad een multifunctioneel plein van te maken waar de gemeenschap gebruik van zal kunnen maken. Met de mensen die de zorg hebben over het monumentje van Captain Chavasse zal worden gekeken op welke manier we dat in het geheel kunnen integreren. Dat geldt trouwens ook voor de klok en de windhaan van de kerk, die behouden blijven. Of die ter plekke een plaats krijgen of elders in de buurt of in Vlamertinge, dat moet nog bekeken worden.”
Sloop in juli
Het stadsbestuur laat er geen gras overgroeien. Tegen het bouwverlof zou de kerk al met de grond gelijkgemaakt moeten zijn. “Als alles normaal verloopt, zal de sloop wellicht plaatsvinden in de eerste week van juli”, bevestigt Kris Devloo. “Er is nog een viering eind juni, waarbij definitief afscheid genomen zal worden. Daarna zullen we beginnen met de ontmanteling van de kerk. Naast de klok en de windhaan blijven ook het inhuldigingspaneel en de wijwatervaten behouden. Een aantal dingen geven we aan de plaatselijke bevolking, zoals de panelen van de kruisweg. Een aantal mensen waren kandidaat om dat over te nemen. Dat is toch beter dan ze op het stort te gooien.”
Vlakbij de kerk ligt ook de plaatselijke vestiging van Vrije School De Vlam, waar twintig kinderen school lopen. “Aangezien de sloop plaatsvindt in de zomervakantie zal dit geen impact hebben op de werking van de school”, besluit Kris Devloo, die ook directeur is van De Vlam.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
