Johan Valcke: “Het Zorghuis was de synthese van mijn leven”

Johan Valcke (72) neemt na twaalf jaar afscheid als voorzitter van het Zorghuis waar alleenstaanden met kanker opgevangen worden in de zwaarste periodes van hun behandeling. Onder zijn leiding groeide het Zorghuis uit tot een stevige structuur. “Na een loopbaan in de bankwereld leerde ik er de zachte sector kennen. Het klikte wonderbaarlijk”, vertelt hij.

Johan Valcke heeft niet zo veel met boten, behalve dat hij zijn legerdienst bij de marine volbracht. “Ik zat op de sectie personeel, maar was tegen de middag al klaar met mijn werk. Toch kreeg ik er geen taken bij, zelfs niet toen ik er zelf om vroeg. Slaap desnoods op je typmachine , zei mijn overste. Maar ik heb er wel elke dag gevaren: van de achterkant van het station naar mijn bureau op de Oosteroever.”

Wat deed jij voor je voorzitter van het Zorghuis werd?

“Ik bouwde een hele carrière uit in de bankwereld. Vanuit Knokke spoelde ik aan in Oostende, waar ik directeur van de Generale Bank in de Kapellestraat werd. Later ging ik voor een internationale carrière bij BNP Paribas in Parijs. We hebben getwijfeld, maar bleven toch in Bredene wonen.”

Hoe kwam je dan bij een sociaal project als het Zorghuis terecht?

“Het sociale heeft bij mij altijd gesluimerd. Ik was actief bij Rotary. Bovendien was mijn vrouw verpleegkundige in het toenmalige Sint-Jozefsziekenhuis en richtte ze Palliatieve Thuiszorg Oostende-Westhoek op. Nadat ik op mijn 58ste met pensioen ging, bewerkten mensen uit haar entourage mij om het voorzitterschap van het Zorghuis op te nemen.”

Dat was het prille begin

“De Oostendse Els Cappelle, zelf een alleenstaande kankerpatiënte, zat met het idee voor het Zorghuis in haar buik. Zij was heel eerlijk, spontaan en enthousiast, maar er werd iemand gezocht om het wat te structureren. Ik ging op die vraag in en voelde me er van meet af aan thuis. Het was zowat de synthese van mijn leven.”

Hoezo?

“Weet je, ook bij sociale projecten staat er geen zak geld klaar, waar je maar hebt uit te nemen. Je moet het verdienen. Ook al bouwde ik goede contacten uit met onze vrijwilligers, de coördinator… ik bewaakte toch vooral het zakelijke, net zoals vroeger bij de bank. Soms moest ik hard zijn, zij het altijd met een menselijke hand. Er waren enkele principes die ik streng bewaakte. Maar bij mijn afscheid kreeg ik heel veel positieve reacties en dat deed deugd.”

Welke principes waren heilig?

“Elke euro die we krijgen van mensen die ons steunen, organisaties of particulieren, gaat rechtstreeks naar de gasten. En mensen die het ziekenhuis verlaten als patiënt, komen in het Zorghuis aan als gast. Het medische vergeten we even, onze vrijwilligers zetten zelfs geen pilletjes klaar. Dat is het werk van thuisverpleegkundigen. Onze vrijwilligers koken, poetsen… en babbelen.”

Kwam jij ook zelf langs in jullie huis in de Pater Pirelaan?

“Voor corona heel regelmatig, maar sinds het uitbreken van de pandemie gaan we als bestuurder enkel binnen als het absoluut nodig is. In de eerste lockdown waren we enkele maanden dicht. Mijn vroegere bezoekjes waren gericht op de werking, maar natuurlijk babbelde ik ook met de gasten. Ze vertelden over hun leven, vaak mooie verhalen, vaak ook met een vleugje heimwee.”

Hoe slagen jullie erin de vrijwilligers enthousiast te houden?

“De coördinator de enige bezoldigde kracht houdt er de sfeer in met vormende en ontspannende activiteiten. Ook zorgen we dat shifts nooit langer dan vier uur duren. Dat is al veel. Op foto’s zie je onze vrijwilligers dikwijls lachen. Het gezicht van de gasten is meer bedrukt, zij vechten dan ook tegen kanker. Maar we zorgen dat zij van binnen lachen. Onze ruim 35 vrijwilligers zijn allemaal kleine psychologen.”

Waarom neem je nu afscheid van het Zorghuis?

“Ik was mijn vertrek al een tijd aan het voorbereiden. We vonden vier nieuwe krachten voor het bestuur, waardoor ze weer met acht zijn. Iris Vande Walle is de nieuwe voorzitter. Zo hebben we een stevig fundament en met Hanne Stael ook een heel goede coördinator. Toch ben ik nog wat vroeger gestopt dan gepland.”

“Onze vrijwilligers zijn allemaal kleine psychologen”

Waarom?

“In januari werd ik getroffen door een TIA, een bloedvat naar de hersenen dat even afgesloten was. Het is de voorbode van een beroerte. Gelukkig is mijn vrouw verpleegkundige en stuurde ze me de volgende ochtend al naar het ziekenhuis. Later moest het niet zijn, want mijn ader was voor 90 procent dichtgeslibd. Dat kon fataal aflopen. Ik werd geopereerd en moest twee dagen in het ziekenhuis blijven. Een serieuze verwittiging, zeg maar.”

En een reden om het wat kalmer aan te doen.

“Het nieuwe bestuur bleek goed op elkaar ingespeeld en nam spontaan mijn taken over. Ze hadden mij niet meer nodig en dat was de bedoeling. Zo viel de puzzel in elkaar. Ik word erevoorzitter en begeleid wel nog de oprichting van de koepelorganisatie van de drie zorghuizen in Vlaanderen. Ik stond mee aan de wieg van de Zorghuizen in Vlaams-Brabant en Limburg en dat van Gent, maar dat is intussen gestopt. Onze erkenning door de Vlaamse overheid onder de noemer: kortverblijf type 2 staat voor de deur. Dat wil ik nog mee vorm geven.”