Van gesloten instelling tot authentieke filmset

De gesloten gemeenschapsinstelling De Zande in Ruiselede biedt de komende maanden niet enkel onderdak aan 53 jongens, maar ook aan een filmcrew. De Brusselse regisseur Zeno Graton koos namelijk dit domein uit om het decor te vormen voor zijn nieuwe film ‘Le Paradis’. Geen omgetoverde, duistere studio dus, maar een authentieke omgeving om een realistisch beeld over het leven in een gesloten instelling te schetsen.

“Met deze film willen we een genuanceerd verhaal vertellen over twee jongens die opgroeien in de jeugdhulp en uiteindelijk in een gesloten instelling belanden”, zegt Zeno Graton. Er wordt echter niet enkel gefocust op het negatieve, maar ook hun achtergrond en emotionele moeilijkheden. “Wat maken jongeren mee voor ze hier belanden? Ze worden vaak geconfronteerd met afwijzing, thuis of op school, en komen al snel in een neerwaartse spiraal terecht.”

Vermenselijking

Opvoedster Annemieke (28) uit Kortrijk is heel enthousiast over de verhaallijn van deze film. Zelf werkt ze al vier jaar bij De Zande en weet dus als geen ander hoe het er echt aan toe gaat binnen de muren van een gesloten instelling. “Als jongere heb ik het moeilijk gehad met de druk van de maatschappij. Later besefte ik snel dat als je geen of weinig geluk hebt in je leven, het heel moeilijk is om jezelf te ontplooien. Ik wil tonen dat het wel kan, mits de juiste ondersteuning. Ik heb het gevoel dat mensen echt een verkeerd beeld hebben over de jongens die hier terecht komen. Ja, ze hebben feiten gepleegd, maar dat wil daarom niet zeggen dat ze inherent slecht zijn en niet met persoonlijke problemen kunnen kampen. Sommigen leggen echt een succestraject af nadat ze vrijkomen. Bij anderen blijven de problemen zich opstapelen. Soms zijn de gevolgen groot, soms klein. Ik hoop dat deze film een vermenselijking van deze jongeren teweegbrengt.” (lees verder onder de foto)

Toekomstplannen

Een van die jongens die in De Zande verblijft, is de 16-jarige Anthony*. Voor deze zomer ging hij nog naar school in Oostende, maar door een veroordeling van poging tot doodslag en slagen en verwondingen werd hij door de jeugdrechter in augustus in een gesloten instelling geplaatst. Hij is één van de weinigen die het script heeft mogen inkijken en is van mening dat het een heel waarheidsgetrouw verhaal is. Een oude leefruimte werd volledig omgebouwd tot set, maar er wordt ook buiten en in de leslokalen gefilmd. Het hele gebeuren heeft alvast een serieuze indruk nagelaten op de jongeren.

“Echt boeiend om te zien hoe het maken van een film in z’n werk gaat. Ik ben ook blij dat deze thematiek eens op een andere manier wordt weergegeven. Ik heb een grote fout gemaakt, dat weet ik en ik heb daar heel veel spijt van. Maar ik wil ervoor zorgen dat dit geen tweede keer gebeurt. Ik leer hier om op een gezonde manier met agressie om te gaan, binnenkort neem ik ook deel aan een leergroep contextbegeleiding, die ik ook zal verder volgen eens ik terug thuis ben”, klinkt het.

Het is een heel waarheidsgetrouwe setting, daar ben ik blij om

Als alles volgens plan verloopt, mag Anthony op 20 december terug naar huis. Hij is nu al volop bezig aan zijn toekomstplannen. “Eerst wil ik een studentenjob om alle gerechtskosten terug te betalen aan mama. Na mijn middelbaar wil ik graag een IT-opleiding volgen. Technologie is de toekomst hé”, glimlacht hij.

Boeiende dynamiek

Volgens Niels Heselmans, woordvoerder van het agentschap Opgroeien, is deze samenwerking dé manier om een brug te bouwen tussen de samenleving en de instelling. Draaidagen werden afgewisseld met workshops voor de jongeren om kennis te maken met verschillende functies binnen een professionele filmproductie. Een aangename dynamiek die zeker welkom was na de vele lockdowns. “Op een bepaalde manier heeft de coronapandemie rust gebracht in de instelling”, verklaart Annemieke. “Maar anderzijds stond de tijd ook een beetje stil. Het verschil tussen de wereld binnen deze muren en de maatschappij daar buiten is zo sowieso al heel groot. Hier worden ze beschermd, daar worden ze blootgesteld aan immens veel prikkels, niet in het minst door sociale media. Het wegvallen van activiteiten en bezoek door corona heeft die drempel voor velen een stuk groter gemaakt.

🎬 Twee maanden lang deed een leegstaande vleugel en de ateliers van de gemeenschapsinstelling in Ruiselede dienst als filmdecor voor ‘Le Paradis’. Vandaag kwam @vrtnws een kijkje nemen en konden de jongeren alvast een eerste recensie uitdelen… 😉✨ #kansrijkopgroeien #wijsamen pic.twitter.com/Jy3mYNaX8u

— Jeugdhulp (@JeugdhulpBE) November 17, 2021

*Anthony is een schuilnaam. Zijn echte naam is bekend bij de redactie.