Kortrijkse jeugdbewegingen bloeien: “We bieden een veilige haven, en vrienden voor het leven”

De tenten zijn opgeplooid, de kampkaters verteerd en de lokalen schoongemaakt en opgeblonken voor een jaar van nieuwe werkingen. En raar maar waar, ook in tijden waarin jongeren zogezegd niet los te scheuren zijn van hun computerschermen, blijven jeugdbewegingen populair. Dat betekent niet dat er helemaal geen problemen zijn…

Het gaat tegenwoordig in alle nieuwsmedia over hoe duur het leven geworden is. Ook bij de jeugdbewegingen laat die evolutie zich voelen. Merel Cuvelier van KSA Pius X signaleert dat die prijsstijgingen recent het kamp ook een stuk duurder maakten. En ook Casper Moeyaert van Chiro Knipoog merkt dat de gegeerde kampplaatsen de jongste tijd toch wel heel fel gestegen zijn in prijs. Hoofdleider Elia Raes van Chiro Don Bosco voelt de impact op de werking. “De prijs van het kamp hebben we uitzonderlijk moeten opslaan van 130 naar 180 euro. En daarmee kwamen we nog niet uit de kosten. De rest moeten we dus opvangen met evenementen. Gelukkig houdt corona ons niet meer tegen om fuiven en andere acties te organiseren.”

Vele jongeren die lid zijn bij een jeugdbeweging herkennen zich wellicht in wat Céleste Coussement, groepsleider bij Scouts Gulden Vlies, zegt: “De jeugdbeweging is een veilige haven waar je altijd terechtkan. En waar je altijd op kan terugvallen. Je maakt er vrienden voor het leven. En je leert er met mensen omgaan met wie je anders misschien niet meteen overeen zou komen.”

Eigen speelweide

De minder bekende, maar wel eigentijdse jeugdbeweging JNM staat voor Jeugdbond voor Natuur en Milieu. De Kortrijkse voorzitter, Linde Avet, laat weten dat de Kortrijkse afdeling op 25 februari 2023 haar 50ste verjaardag viert. JNM is klein, heeft in totaal 62 leden, maar zag in de voorbije jaren een fikse toename van het aantal leden. De jongste twee jaar bleef dat ledenaantal stabiel.

“JNM heeft 10 heel gemotiveerde leidinggevenden”, zegt Linde. “Om leden te werven staan we op evenementen rond natuur (zoals bijvoorbeeld De Gavers Uitgepluisd), werken we samen met Natuurpunt, hangen posters op en vertellen anderen over onze leuke ervaringen in de JNM.” Alles koek en ei, behalve dit ene minpuntje: JNM Kortrijk hoopt wel op een eigen lokaal. Want nu deelt de vereniging haar lokaal in Cannaertstraat (bij AZ Groeninge) met Doerak vzw, een organisatie die educatie en natuur tracht te verzoenen.

Met KSA Pius X gaat het ook goed. Het ledenaantal stijgt en ze hebben maar liefst 35 leiders en leidsters om zich over een kudde van 173 leden te bekommeren. Drie jaar geleden schommelde dat cijfer rond de 150. Dus de beweging groeit.

“Ons grootste probleem,” zegt Merel Cuvelier, “is dat ons heem (in de Koolkappersstraat, red.) pal in een woonwijk ligt, de Pius X-wijk. We hebben dus heel dichte buren en dat veroorzaakt soms wel wat wrijving wanneer we na de leidingsvergaderingen nog iets drinken. Aangezien ook evenementen altijd met klachten van de buren gepaard gaan, wijken we voor speciale gelegenheden zoveel mogelijk uit en huren we dan maar een zaal bij de stad Kortrijk.”

Gras is welkom

De ligging van het heem brengt nog andere nadelen met zich mee. “Er is een gebrek aan groen en aan plaats om te spelen,” verzucht Merel. “We hebben een heel kleine betonnen oprit waar we kunnen spelen, maar we missen een grasveld. Elke zaterdag is het weer zoeken naar elke centimeter gras in de wijk om toch maar met de leden in het groen te kunnen spelen. Niet evident. Vaak trekken we naar De Warande, maar met de jongsten daarheen wandelen neemt wel wat tijd in beslag. Een speelweide of wat gras rond ons heem zou heel welkom zijn. Maar een nieuw heem zit er wellicht niet meteen in”, gniffelt ze.

“De lokalen van Chiro Knipoog, aan de Beeklaan 65 in Kortrijk, zijn ook al van enige ouderdom”, vertelt groepsleider Casper Moeyaert, “maar ze worden tegen 2023 nog deels onder handen genomen. Zo wordt de gevel volledig gerenoveerd en krijgen we een volledig nieuwe verwarming, zo zijn deze ook weer in orde voor de komende jaren. Ook met de buurtbewoners hebben we weinig problemen op één enkele uitzondering na. We houden in ieder geval rekening met de buurt. En wij niet alleen. Naast onze lokalen, zijn er nog lokalen van een andere jeugdbeweging en is er nog een jeugdhuis. Die liggen allemaal in dezelfde woonwijk.”

Céleste Coussement kent ook de voor- en nadelen van lokalen in een woonwijk. Scouts Gulden Vlies heeft zijn lokalen achter de gebouwen van de Levensboom in de Bruyningstraat op de rand van Kortrijk en Marke. “De meeste kinderen uit onze scouts komen uit de buurt. Dus je kunt wel rekenen op wat goeie wil. Maar ik ben al van mijn vijf jaar bij de scouts en je merkt dat de tijden veranderd zijn. Vroeger gingen we nog op ruiltocht in de wijken en dat wordt niet meer gedaan omdat de buren het niet meer appreciëren dat er om de haverklap jongeren aanbellen. En we organiseren elk jaar ons Eindzomerfeest (dit jaar op 24 september) en dan Copa Cabana (bij het begin van de zomer). Elk jaar weer zijn er klachten over geluidsoverlast. Enerzijds begrijpelijk, anderzijds vindt dat maar één keer per jaar plaats.”

Jongens onder elkaar

Chiro Don Bosco Kortrijk, de jongenschiro die vooral jongens uit Marke en de Rodenburgwijk aantrekt, heeft een mooi heem en groen in de buurt. Dat het Don Bosco-college het heem omsingeld heeft met fietsstallingen, daar klagen ze zelfs niet over. “Ons heem is een van onze troeven. We hebben heel mooie en ruime lokalen, die bovendien in het groen gelegen zijn, in landelijk en bosrijk gebied”, zegt Elia Raes. Hij is optimistisch nu het ledenaantal de jongste jaren weer stijgt. “We komen uit moeilijke jaren met dalende ledenaantallen, problemen met buren, klachten bij ouders en een imago waaraan heel wat werk aan was. Op een dieptepunt gingen we met nog slechts 30 leden op kamp. Nu gaat het weer beter. Deze zomer waren we toch alweer met 70”, zegt hij. In de dalperiode was er sprake van overmatig drankgebruik bij de leiding en dat leidde wel eens tot onverantwoord gedrag. Gelukkig, het tij is gekeerd, alles wat hier gebeurt, mag gezien zijn en we merken dat de jongste afdelingen een opvallende groei kennen. Nu hebben we in totaal 100 leden en 15 leiders. Minder mogen het er niet zijn.”

Niet iedere jeugdbeweging moet moeite doen om nieuwe leden te werven. Bij Scouts Gulden Vlies bijvoorbeeld geldt er momenteel een ledenstop. Er zijn momenteel 319 leden en dat is meer dan genoeg. “Elk jaar bepalen we hoeveel leden we maximaal willen per tak”, zegt Céleste Coussement.

“We laten bijvoorbeeld 60 kapoenen toe, omdat je geen goeie en veilige werking meer kunt garanderen met 6 of 7 leidinggevenden als je dat aantal overschrijdt. Als er plaatsen vrijkomen, krijgen broertjes of zusjes van leden de eerste kans om in te schrijven. Naast 60 kapoenen is er plaats voor 40 kabouters en 40 welpen, 30 jonggidsen en 30 jongverkenners en 35 givers. Die aantallen schommelen wat. Momenteel zitten we er lichtjes over, maar we zien er echt op toe dat het beheersbaar blijft.”

Ledenwerving

Scouts Gulden Vlies en Scouts Saeftinghe zijn de kleinere scoutsbewegingen in de stad, benadrukt Céleste. “De grootste scoutsbeweging van de stad is Scouts Groeninge, maar die is gigantisch. Daar zijn er van iedere tak twee groepen.” Gevraagd naar een reden van de populariteit van al wat scouts is in de stad, antwoordt Céleste: “Ouders die destijds zelf bij de scouts waren, sturen hun kinderen er ook naartoe, denk ik. En de mond-tot-mondreclame doet veel.”

Bij Chiro Knipoog in de Beeklaan in Kortrijk trekken ze naar de omliggende scholen om flyers uit te delen in de klassen en iedereen uit te nodigen op de startdag. “En als we de toestemming krijgen van de school, spelen we in de middagpauze een spel op de speelplaats om te tonen wat we zoal doen in de Chiro. We hebben de jongste jaren onze website grondig opgefrist, wat voor veel ouders die geen idee hebben in welke jeugdbeweging ze hun kind moeten inschrijven, een belangrijk gegeven is. Daarnaast zijn wij ook vrij actief op onze Facebookpagina en Instagram om zo ouders zoveel mogelijk inzicht te geven in wat wij doen.”