“In gevaar in Oekraïne, maar toch niet welkom in België”

Yana (56) uit de stad Kharkiv in Oekraïne samen met Jan Deman (69). © Johan Sabbe
Johan Sabbe

Sinds 6 maart ontfermt Jan Deman (69) zich in zijn woonst in de Ruddervoordestraat over Yana (56) uit Oekraïne. De twee hebben elkaar leren kennen via het internet. Yana heeft haar thuis in de stad Kharkiv (Charkov), die al weken onder vuur ligt van de Russische troepen. Maar toch mag ze voorlopig niet in ons land blijven.

Wie Jan kent, zal misschien raar opkijken dat net hij in de bres springt voor Yana. Hij staat namelijk bekend voor zijn harde standpunten inzake migratie. Hij vindt in geen geval dat we onze grenzen zomaar mogen openzetten voor wie van vreemde origine is. “Maar voor Oekraïne ligt dat anders”, zegt hij. “Die mensen worden belaagd door Poetin en leven in oorlog. Ik kan dan ook niet begrijpen dat Yana hier niet mag blijven. Ze loopt groot gevaar in haar thuisland en toch is ze niet welkom in België.”

“Yana en ik zijn via een website met elkaar in contact gekomen”, doet Jan het verhaal. “Ze werkte in Polen in de kledingketen Zara en kon door de oorlog niet zomaar terug naar Kharkiv, want daarmee zou ze haar leven riskeren. Ze wou graag naar België komen en ik liet haar weten dat ik haar veertien dagen op proef eten en onderdak zou geven. Het klikte snel tussen ons en ze besloot langer te blijven. Aangezien er bij Vreemdelingenzaken momenteel een apart statuut geldt voor Oekraïners, dacht ik dat het een fluitje van een cent zou zijn om een voorlopige verblijfsvergunning voor haar te krijgen.”

Tegen eind juni weg

“Helaas, het liep even anders. Ze werd in Brussel ondervraagd en er werd ons beloofd dat we binnen de twee weken uitsluitsel zouden krijgen. Dat antwoord liet een maand op zich wachten en kwam via een brief in het… Frans. Daar stonden termen en wetsverwijzingen in die ik niet eens begreep. Maar de conclusie was duidelijk: ze moest tegen eind juni het land uit. De reden? Ze was vanuit Polen naar België gekomen en had volgens Vreemdelingenzaken maar in Polen moeten blijven. Plus: er bestaat geen wettelijk bewijs dat we samenwonen. Dat laatste zouden we natuurlijk officieel kunnen laten vastleggen, maar zoiets doe je toch niet nadat je elkaar nog maar een aantal weken kent? En wat Polen betreft: dat is niet het land waar Yana gedomicilieerd is. Ze verbleef daar enkel om te werken. Ze komt effectief uit Kharkiv.”

Yana heeft een dochter van 30 die met haar vriendinnen in Kiev verblijft. “Voor de rest heb ik geen familie meer”, zegt ze via de vertaalapp op haar gsm. “Ik kan niet begrijpen waarom ik vanuit een oorlogsgebied niet in België welkom ben. Ik wil de taal leren en hard werken. Dat heb ik ook al aan Jan gezegd. Maar toch zou ik weg moeten. Terug naar de bommen in Kharkiv! We proberen nu gewoon asiel aan te vragen, dus niet meer met het statuut van Oekraïner. Hopelijk lukt dat wél.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier