Het Ieperse Stadsarchief ontving twee unieke culturele archieven: het persoonlijke archief van conferencier Gerard Vermeersch en het archief van de Ieperse serviceclub Soroptimist Club Ieper.
“Culturele archieven van dit kaliber zijn uniek”, vertelt Valentijn Despeghel, schepen bevoegd voor het Archief. “Met de inventarisatie en de ontsluiting van dit Vermeerscharchief krijgen we binnenkort een betere inkijk in het culturele leven in Vlaanderen in de jaren zestig en zeventig. Vermeersch is een Vlaams instituut. We zullen er alles aan doen om dit erfgoed met de grootste zorg te bewaren. Dat culturele of maatschappelijke relevante verenigingen het stadsarchief als partner ontdekken, is trouwens een opsteker. Daarom zijn we ook internationale serviceclub Soroptimist Club Ieper zo dankbaar dat ook zij hun archief in bewaring geven in het Ieperse Stadsarchief. In het archief kennen we de juiste wetenschappelijke methodieken om dingen goed te bewaren. Dat verenigingen de relevantie hiervan inzien, is belangrijk. De Confrérie en de Soroptimisten dienen dus als voorbeeld. Waarvoor dank.”
De allereerste Vlaamse cabaretier
“Gerard Vermeersch werd geboren in een kleermakersgezin in de Ieperse Kruisstraat, een wijk rond de huidige Capucienenstraat”, vertelt Mark Debreux, voorzitter van de Confrérie Gerard Vermeersch. “Zijn vader wou hem als kleermaker opleiden, maar het toneelbloed in Gerards aderen was niet te stuiten. Hij ging aan de slag in een reeks lokale gezelschappen zoals Crescendo en Kunstkring Richten. In die gezelschappen ontmoette hij mensen die hem motiveerden om naar het conservatorium te trekken. Na zijn succesvolle studies in Gent ging het plots heel snel voor Gerard Vermeersch. Hij ging als woordleerkracht aan de slag in verschillende scholen en academies waaronder het Sint-Vincentiuscollege en de Heilige Familie. Intussen speelde hij zelf theater op allerlei podia. Hij regisseerde, schilderde, nam langspeelplaten op, werkte voor de nationale radio en televisie, acteerde in hoorspelen en schreef poëzie. En hij verhuisde van Ieper naar Brugge.”
Shows en cabaret
“Eind de jaren zestig ging Gerard aan de slag met shows en cabaret”, pikt Geertrui Seys in. “Hij was een Vlaams cabaretier, in de traditie van de grote Nederlanders. Hij keek namelijk op naar Toon Hermans en Wim Sonneveld met hun eenvoudige en uitstekend getimede grappen. Zoals Wim Kan wist hij de politieke situatie in ons land met humor weer te geven. Gerards sketches en onemanshows maakten van hem een ‘BV avant la lettre’. Op 29 augustus 1974 overleed Gerard Vermeersch in het Sint-Jansziekenhuis in Brugge aan een hartaanval. Hij was 51 jaar. Vlaanderen verloor plotsklaps één van haar belangrijkste en populairste woordkunstenaars. Sinds 2015 is er in Ieper ook een Vermeerschstraat, vlak bij de plek waar het voor hem allemaal begon: de voormalige wijk Kruisstraat.”
Het archief Gerard Vermeersch
Een groep persoonlijke vrienden van Vermeersch beheert jarenlang zijn nalatenschap. Ze noemen zich ‘de Confrérie Gerard Vermeersch’ en organiseren op geregelde tijdstippen taalwedstrijden en evenementen. Het Stadsarchief is vandaag dan ook ontzettend blij met de schenking van Gerards nalatenschap. Het archief dat de weduwe van Gerard Vermeersch aan de Confrérie schonk, bestaat voornamelijk uit originele hand- of tikmachinegeschreven teksten vaak op gekleurde pelureblaadjes., dat is een heel dunne, licht doorschijnende papiersoort. De schenking biedt dus niet alleen een overzicht van het oeuvre van Gerard Vermeersch, maar licht ook een tipje van de sluier op van het werkproces van de schrijver. Daarnaast verzamelde de Confrérie geluidsbanden, foto’s, schilderijen, LP’s, boekjes of schoolrapporten. En tenslotte zijn er vele interviews die de Confrérie maakte met voormalige kennissen die zich Gerard herinneren op de planken, in de Academie, in de school, in de radiostudio, op zijn geliefde camping in Italië of gewoonweg thuis. De interviews schetsen een beeld van Vermeersch als gids en mentor met een warm hart voor Vlaanderen.
Archief Soroptimist Club Ieper
Naast het archief Gerard Vermeersch is het Stadsarchief ook fier het archief van internationale serviceclub Soroptimist Club Ieper te ontvangen. “Onze serviceclub werd opgericht in 1983 en telt in Ieper momenteel 48 leden”, aldus voorzitster Jo De Sutter. “Het gaat om een groep vrouwen die de positie van andere vrouwen en meisjes wil ondersteunen en versterken. Soroptimist probeert vrouwen weerbaarder te maken op sociaal-economisch vlak, qua gezondheid, onderwijs en opleiding en in hun gevecht tegen armoede. Soroptimisten zetten zich in voor vrouwenrechten en willen meer aandacht voor geweld tegen vrouwen waar ook ter wereld. We doen dat onder meer door fundraising op te zetten, goede doelen te steunen en bewustmakingscampagnes op te zetten.”
“Het archief dat Soroptimist Club Ieper de voorbije decennia vergaarde, wordt nu integraal aan het Stadsarchief geschonken. Zo gaat het engagement van vele Ieperse vrouwen niet verloren en kan het toekomstige generaties inspireren. Het archief omvat verschillende thema’s: de oprichting in 1983, verslagen van normale en speciale statutaire vergaderingen, evenementen om fondsen te werven, maandbrieven, foto’s, video’s en verslagen van verrassingsreizen, financiële verslagen, ledenbestanden of bestuurssamenstellingen. Het archief vormt het verhaal van 40 jaar hechte vriendschap door sociaal dienstbetoon aan meisjes en vrouwen in nood.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
