De Koude Oorlog hield de wereld 45 jaar in een nucleaire houdgreep. Tussen 1946 en 1991 was de wereld verdeeld in Oost en West, waarbij twee machtsblokken lijnrecht tegenover elkaar stonden. Een situatie die sterk doet denken aan de huidige oorlog in Oekraïne. Ook in onze provincie heeft deze nooit uitgevochten oorlog sporen in én onder het landschap nagelaten. Niet louter de militaire kazernes achter zwaarbewaakte hekken, maar ook heel wat militaire logistieke- en communicatie-infrastructuur werden in het geheim opgetrokken.
Antennemast Houtem
De antennemast (243 meter hoog) in Houtem, op een steenworp van de Franse grens, is de op drie na hoogste constructie in ons land. Bij de bouw in 1971 was het een cruciale schakel in de communicatieketting van de Amerikaanse luchtmacht tussen de verschillende militaire vliegbasissen over heel Europa. Na de overschakeling op een glasvezelnetwerk in 2006 werd de toren uiteindelijk verkocht. Vandaag is het opnieuw een schakel in een netwerk, maar dan tussen de financiële centra Londen en Frankfurt om supersnel aandelen te kopen en te verkopen op basis van wiskundige modellen en algoritmes.
Mobilisatiekern Jabbeke
De oude gebouwen van de Civiele Bescherming in Jabbeke dienen binnenkort om vluchtelingen op te vangen. Daarvoor was dit in de boeken bekend als Mobilisatiekern 56, depot 3. In de loodsen lag alle (gevechts)kledij en stonden tientallen vracht- en terreinwagens gebruiksklaar voor de provinciale regimenten van West- en Oost-Vlaanderen. In geval van oorlog werd van hieruit een reserveleger samengesteld uit opgeroepen ex-dienstplichtigen. Met het opschorten van de dienstplicht werd ook de mobilisatiekern gesloten.
Brandstofdepot Lissewege
Langs het jaagpad aan het Boudewijnkanaal staan drie betonnen bouwwerken met elk vier olietanks, goed voor een totale opslagcapaciteit van zes miljoen liter. Ze werden door het Belgisch leger gebouwd voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. Na de oorlog werden deze opnieuw in gebruik genomen door ons leger. Via een systeem van leidingen werden verschillende militaire stockagezones in Zeebrugge met elkaar verbonden om de olieproducten te verdelen. De tanks deden tot in de jaren ‘80 dienst.
Expressweg N377 Stalhille
De N377 tussen Jabbeke en Vlissegem is een kaarsrechte weg van 2×2 rijstroken. In de buurt ging het gerucht dat de weg een noodlandingsbaan voor vliegtuigen was. Deze expressweg kwam er echter niet voor het vliegwezen maar wel voor de snelle aanvoer van Amerikaanse en Engelse regimenten die via de havens van Oostende en Zeebrugge snel oostwaarts moesten kunnen trekken. Dit werd onder andere geoefend midden jaren ‘80, waardoor wellicht ook de mythe ontstond.
Commandobunker Kemmel
Als er een relict van de Koude Oorlog tot de verbeelding spreekt, is het wel de commandobunker in de Kemmelberg. De bunker werd ingericht als hoofdkwartier voor de generale staf in geval van oorlog. Bij de voltooiing van de bouw in 1953, was de bunker echter technologisch al achterhaald. Zo is hij bijvoorbeeld niet bestand tegen een aanval met nucleaire of chemische wapens. Jaarlijks werd er wel geoefend door de Belgische strijdkrachten. Een laatste keer in 1995. Vandaag is de commandobunker ingericht als een museum gewijd aan de Koude Oorlog.
(Tom Brinckman)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
