De sloopwerken van zwembad Ter Leie zijn al 2,5 weken volop bezig en het grootste gedeelte ervan is al met de grond gelijk gemaakt. Dit is allerminst de makkelijkste periode voor Frederik Cnockaert, de zoon van de architect van het gebouw. Toch bekijkt de Wervikaan het positief. “Ik wil verhalen, herinneringen, foto’s, … over het zwembad verzamelen.”
Voor de oorsprong van Ter Leie gaan we terug naar het einde van de jaren 60. In 1969 maakte het stadsbestuur van Wervik de eerste plannen voor de bouw van een gemeentelijk zwembad, een populair fenomeen in die tijd. Het ontwerp, getekend door de Wervikse architect Lucien Cnockaert, werd in 1972 goedgekeurd, maar het zou nog tot 1982 duren voor het zwembad de deuren opende.
Betonrot
Het gebouw, uitgevoerd in de brutalistische stijl, werd gekenmerkt door een opvallend golvend dak en een marmeren zitbank, geïnspireerd door Romeinse thermae. Ondanks de unieke architectuur en symboliek kampte het zwembad door de jaren heen met hoge onderhoudskosten en betonrot. In 2022, na het overlijden van Lucien Cnockaert, besloot het stadsbestuur definitief om het gebouw te sluiten en geen vervanging te voorzien. Na verschillende petities en bezwaarschriften werd uiteindelijk groen licht gegeven voor de sloop. Op deze plek zal tegen 2027 een nieuwe stadshal verrijzen.
“Het is een rouwproces; ik probeer op een creatieve manier om te gaan met dat verdriet”
Lucien Cnockaerts zoon Frederik deed de laatste jaren enkele vergeefse pogingen om de beslissing om te keren. Hij geeft aan tegenwoordig nog vaak langs te gaan. “Ik ben er natuurlijk mee bezig”, zegt hij. “Ik wist al lang dat dit zou komen, maar nu het moment er is, is het toch nog anders. Voordien kon ik het niet uit mijn hoofd krijgen, maar ik heb de indruk dat ik het al wat meer een plekje kan geven. Het is een rouwproces. Het enige verschil is dat ik geen afscheid neem van een persoon, maar van een gebouw. Ik probeer op een creatieve manier om te gaan met dat verdriet.”
Rode telefoon
Dat creatieve rouwen mag best letterlijk worden genomen. Zo experimenteert Frederik zelfs met het plaatsen van zelfportretten in het zwembad via fotobewerking om het verdriet te plaatsen. “Voor de sloop ging ik nog eens binnen in het gebouw. In het gedeelte waar normaal gezien enkel de redders in mochten, vond ik een rode telefoon. Ik vond dat zo symbolisch. De telefoon is symbool van communicatie, ontmoeting en verbinding met mensen en het rood voor de vriendschap, warmte en liefde. Ik nam die telefoon dus op en deed alsof ik belde. Ik stelde me voor dat ik met mijn vader telefoneerde.”
En wat vertelde Lucien Cnockaert dan vanuit het hiernamaals? “Hij was heel trots op het gebouw. Ik zei hem dat ik alles gedaan had om het te redden, maar dat het me niet gelukt was. Hij zei me dat ik het moest loslaten …” Frederik vereeuwigde dat transcendentale gesprek in een gephotoshopte beeltenis: Frederik met een kader in de hand voor het zwembad Ter Leie. In het kader zie je de foto van de bewuste rode telefoon.
Zelf heeft de kunstrestaurateur nog vele persoonlijke herinneringen aan het zwembad. “Hoewel ik zelf niet altijd het water in durfde, vond ik het heerlijk om vanaf de glijbaan te kijken naar de sprankelende golfjes en de prachtige lichtinval door de hoge ramen. De geur van chloor is nog steeds onvergetelijk, net als de rode telefoon in het redderskotje die me altijd intrigeerde. Als kind sprong ik eens in het diepe bad toen ik nog niet kon zwemmen een redder haalde me er snel uit, en mijn moeder was doodsbang. Het was een verwonderlijke plek vol avontuur en nostalgie.”
Facebookgroep
Net daarom doet Frederik nu een oproep aan iedereen die ooit in het zwembad was om herinneringen, foto’s, plannen, … met hem te delen. De naam van de Facebookgroep waarin dit kan, is ‘Eerbetoon aan het zwembad van Wervik, deel hier gerust verhalen van vroeger’. Iedereen die wil, kan lid worden.
Cultuurschepen Bercy Slegers (CD&V) liet weten dat er vanuit het stadsbestuur ook heel wat ondernomen is om de herinneringen aan het zwembad niet verloren te laten gaan. “In het kader van de sluiting van het zwembad van Wervik heeft de stad immers een uitgebreide inventaris gemaakt van zowel materieel als immaterieel erfgoed. In 2023 werd een oproep gedaan aan inwoners en fotografen om het zwembad te documenteren, zowel van binnen als van buiten.
Deze foto’s zijn nu al raadpleegbaar in het stadsarchief. Daarnaast werden verhalen verzameld van redders, zwem-clubleden en andere betrokkenen, die in een erfgoedcahier zullen worden verwerkt. Materiële elementen, zoals de marmeren bank, zijn gerecupereerd voor hergebruik in de stad. Ook worden duurzame materialen van de sloop circulair ingezet voor de nieuwbouw. De herinneringen worden in de toekomst gebundeld in een boek en tentoonstelling.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
