Het hobbelige parcours van het Noordzeeaquarium: garnalen weer centraal in oude garnaalmarkt

Vorige vrijdag werden de nieuwe plannen voor het vroegere Noordzeeaquarium voorgesteld. © PETER MAENHOUDT
Dany Van Loo

De kogel lijkt door de kerk: er is opnieuw hoop voor het gebouw op de Visserskaai waar tot 2019 het Noordzeeaquarium en eerder nog een garnaalmarkt in ondergebracht was. De Oostendse bv Addict van zaakvoerder Filip Jans wil er tegen volgend jaar een bar-restaurant van maken met, hoe kan het ook anders, heel wat aandacht voor de Noordzeegarnaal en verse visgerechten. Na heel wat plannen, beloftes en het niet nakomen ervan, krijgt het iconische gebouw dan toch eindelijk een bestemming.

Eerst wat geschiedenis. Het mag dan op vandaag een verloederde indruk geven, het Noordzeeaquarium was destijds een populaire attractie in Oostende, die jaarlijks zo’n 40.000 bezoekers over de vloer kreeg. Het opende in 1977 en de eerste gids-promotor was Eddy Eneman (75), die er meteen aan de slag ging. “Het gebouw werd in 1957-1958 gebouwd naar een ontwerp van stadsingenieur De Vos. Het moest dienen als garnaalmarkt. De garnaalvangst werd er geveild”, vertelt Eddy. “Toen die activiteit naar de vismijn verhuisde, werd beslist om er een nieuwe bestemming aan te geven. Eerst vonden er nog enkele tentoonstellingen plaats, onder meer van schelpenkunstenaar Jacques Osaer. Het was toenmalig socialistisch schepen Henri Dumarey die het idee kreeg om in het gebouw een aquarium onder te brengen. Hij ging daarvoor te rade bij specialisten in het Franse Nancy, die het ook bouwden. Er kwam in 13 bakken een mooie collectie van door de vissers aangevoerde vissoorten. Het Oostendse aquarium herbergde onder meer ook krabben, kreeften, schelpen en fossielen. Dat was het goede nieuws. Maar met de jaren raakte het gebouw in verval omdat het onderhoud ervan niet bepaald een prioriteit bleek. Meer dan een likje verf kreeg het niet”, zegt Eddy Eneman, die in 2008 werd opgevolgd door Dirk Dewilde. “Er werd veel beloofd, maar daar is nooit veel van terechtgekomen.”

Nieuwbouw

Aan plannen nochtans geen gebrek. Er zou een nieuw aquarium komen, dan weer niet. Het gebouw zou plaats maken voor nieuwbouw, dan weer niet. In het jaar 2000 werd een grotendeels ondergronds aquarium onder het Zeeheldenplein in het vooruitzicht gesteld, maar ook dat voornemen verdween in de prullenmand, net als plannen om het gebouw op de Visserskaai dan toch maar te renoveren. Het was de inmiddels overleden Robert Coelus, de allereerste voorzitter van de vzw Vrienden van het Noordzeeaquarium, die destijds in onze krant de lokale politici met de vinger wees. “Het bleef een never-ending story”, verklaarde Coelus. “Het ontbrak de politici duidelijk aan politieke wil.”

Bij de 25ste verjaardag in 2002 mochten bezoekers gratis het Noordzeeaquarium bezoeken.
Bij de 25ste verjaardag in 2002 mochten bezoekers gratis het Noordzeeaquarium bezoeken. © Edwin Fontaine

In 2019 viel definitief het doek over het Noordzeeaquarium. Het ging dicht voor het publiek omdat het ‘dringend aan renovatie toe was en niet meer veilig.’ De Vrienden van het Noordzeeaquarium waren niet verbaasd. “Maar ze hadden ons wel kunnen verwittigen. Beleefdheid is anders”, klonk het toen boos bij Patrick Vermandel, de laatste voorzitter van de Vrienden van het Aquarium en destijds havenkapitein. Schepen van Stadseigendommen Björn Anseeuw (N-VA) verklaarde toen nog dat er in eerste instantie voor werd gekozen om er een nieuw aquarium in onder te brengen, maar dat ook ‘andere pistes open bleven’. Bij de voorstelling later van het meerjarenplan van het stadsbestuur, bleek de keuze gemaakt: een renovatie van het gebouw, met een nieuwe maritieme invulling… maar geen aquarium. Het gebouw werd leeggehaald en de dieren verhuisden naar onder meer de Zoo van Antwerpen en Sea Life Blankenberge.

Bar-restaurant

Het stadsbestuur zocht en vond echter een oplossing, die eind vorige week werd gepresenteerd. Een nieuwe maritieme invulling: het is maar hoe je het bekijkt. De stad lanceerde vorig jaar in juli een openbare oproep naar kandidaat-uitbaters voor de renovatie en de uitbating ervan, weliswaar rekening houdend met de erfgoedwaarde. “Na een grondige renovatie kan het pand een restaurant, café of brasserie worden”, klonk het. En zo geschiedde. Er dienden zich twee kandidaten aan: een plaatselijk horecabedrijf en de bv Addict van zaakvoerder Filip Jans, die nu de concessie in de wacht sleepte. “De nieuwe concessionaris laat zich inspireren door de oorspronkelijke functie van de site”, zegt een tevreden burgemeester Bart Tommelein (Open VLD). “Hij zal het gebouw transformeren tot bar-restaurant ‘De Garnaalmijn’ met een centrale rol voor de Oostendse garnaal. Met zicht op de vistrap en op amper 80 meter verwijderd van de vissersvaartuigen die dagverse vis aanleveren, kan ik mij geen betere locatie voorstellen voor dit culinaire project.”

Eddy Eneman, eerste gids-promotor Noordzeeaquarium: “Er werd veel beloofd, maar daar is nooit veel van terechtgekomen”

Ook schepen Björn Anseeuw (N-VA) steekt zijn tevredenheid niet onder stoelen of banken. “Ik ben ontzettend trots dat we de oude garnaalmarkt een nieuw leven geven en zo het maritieme karakter van onze stad extra in de verf zetten.”

Volgend jaar open

Filip Jans is met het project niet aan zijn proefstuk toe. “We mikken op een opening van de zaak tegen de paasvakantie volgend jaar. Qua interieur wil ik de authenticiteit van het gebouw terugbrengen, met de nadruk op het creëren van een gezellige sfeer. Iedereen zal er welkom zijn. De kaart zal een combinatie zijn van een bar met hapjes en een restaurant met de focus op visgerechten en natuurlijk de Oostendse garnaal en dito kroket.”

Wat het allemaal zal kosten, is nog niet duidelijk, maar de ruwbouwwerken worden geraamd op zo’n 350.000 euro. En dat lijkt niet zoveel, als je weet dat onder burgemeester Johan Vande Lanotte (Vooruit) eerder gekozen werd voor nieuwbouw omdat ‘louter de reparatie van de buitenstructuur al 1 miljoen euro zou kosten’, verklaarde Vande Lanotte. Wordt vervolgd.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier