De Week tegen Pesten van 10 tot 17 februari, zet jaarlijks de strijd tegen pesten in de kijker. In Freinetschool De Torteltuin in Poperinge wordt het hele jaar ingezet op het aanpakken van conflicten, van pestgedrag en het welbevinden van de kinderen. “De HandigeMiniBegeleiders worden hierbij ingezet om de kinderen hun eigen problemen te helpen oplossen. Daarnaast geven we kinderen de ruimte om hun emoties een plaats te geven in onze gevoelsplekken.”
“In de Torteltuin hebben we onze HandigeMiniBegeleiders (HMB). Dat zijn kinderen uit het vierde, vijfde en zesde leerjaar die tijdens de speeltijd een zelfgemaakte fluojas dragen en alert zijn op de speelplaats. Bij een valpartij of een ruzie zijn de HMB kinderen het eerste aanspreekpunt”, vertelt coördinator Inge Soenen. “De HMB kinderen zijn kinderen die zelf kiezen om deze taak uit te voeren. Ze krijgen begeleiding en tips in een overleg met begeleidster Trui. Op die manier kunnen ze aangeven wat er moeilijk is en wat vlot verloopt.”
Verbindende communicatie
“In het lager is er wekelijks een raad, een overleg waarbij er in de klas wordt samengezeten. Er worden complimentjes uitgedeeld, voorstellen gedaan en er wordt ruimte gecreëerd om te praten over wat misloopt. Vanaf het kleuter proberen we ruzies of onenigheid aan te pakken. In het Kinderparlement hebben we ook afgevaardigden per klas”, vertelt Trui Baes. Ze is nestjuf in de Torteltuin. In veel Poperingse lagere scholen, de buitenschoolse opvang en het Buurthuis is ze ook coach voor het project Nesten.
“Op een constructieve manier ruzies aanpakken, werkt preventief tegen pesten”
“Het project Nesten wil kinderen uit het kleuter en lager onderwijs sociaal-emotionele zorg aanbieden. Het schoolteam en de kinderen krijgen daarbij ondersteuning. In de Torteltuin zijn er naast de raden ook wekelijks nestcirkels en gevoelsplekken op de speelplaats. Zo wordt er dagelijks binnen de klaswerking en op de speelplaats geleerd om met verschillen en kleine conflicten om te gaan. Op een constructieve manier ruzies aanpakken, werkt preventief tegen pesten. Dat is natuurlijk een proces en de schoolomgeving is een ideale plaats om dit te oefenen, want ruzies horen er nu eenmaal bij.”
HandigeMiniBegeleiders
Zo’n drie jaar geleden werd de HandigeMiniBegeleiding bedacht door de kinderen. De toenmalige HMB-kinderen kozen zelf hun naam. “In een beurtrol gaan kinderen uit het vierde, vijfde en zesde leerjaar aan de slag als HMB op de speelplaats en in de schooltuin. We stimuleren de kinderen om zelf of samen tot een oplossing te komen voor hun problemen. Als het niet lukt, stappen ze naar een HandigeMiniBegeleider. Daarmee gaan we vanaf het kleuter aan de slag, want een kind mag niet afhankelijk worden van een ander om iets op te lossen. Dat is niet altijd evident, maar we willen de kinderen de vaardigheid aanleren om problemen zelf op te lossen”, vertelt Trui.
“Geen enkele school kan zeggen dat er niet gepest wordt, conflicten zijn eigen aan de mens”
“De HMB’s mogen spelen zoals de andere kinderen, maar ze zijn alerter. Als ze iets zien gebeuren – een ruzie, een valpartij – komen ze tussen, vaak op vraag. Ze luisteren en leren de kinderen hoe ze zelf iets kunnen oplossen. Bij ernstige zaken wordt de toezichthouder aangesproken. Drie keer per schooljaar komt de groep samen om te praten over wat goed en minder goed loopt. Ook de leerkrachten worden bevraagd.”
“Ik probeer zelf rustig te blijven als iemand komt met problemen of ruzie. Ik vraag wat er gebeurd is en met wie. Ik kijk of ik dit kan oplossen”, zegt Odette. “Ik luister eerst naar de twee verhalen, kijk wat er hetzelfde is aan het verhaal en wat ze gevoeld hebben. Vaak is het foute communicatie”, vult Milo aan. “Het is heel leuk om iemand te helpen – als het eens niet lukt blijft dit wel hangen”, aldus Julia. “Ik voel me er goed bij dat ik anderen kan helpen”, vindt Jarno.
Constructief
Coach Trui benadrukt dat reageren tegen pesten niet vanzelfsprekend is. “Geen enkele school kan zeggen dat er niet gepest wordt, conflicten zijn eigen aan de mens. Kinderen mogen leren hoe ze dingen zelf kunnen oplossen, ze moeten vaardigheden leren, bijvoorbeeld hoe ze zonder schoppen of slaan iets kunnen oplossen. In de Torteltuin is er een uitpraatbank, herstelnest, stil nest en stoomnest. De HMB’s kunnen kinderen in conflict naar een gevoelsplek sturen om even uit te blazen”, vertelt Trui.
“We moeten kinderen aanmoedigen om hun gevoelens om te zetten in constructief gedrag en niet over te gaan tot pestgedrag”
“Voor de kinderen is het duidelijk dat pesten niet kan. Bij herhaaldelijk gedrag gaan we over tot sancties of zitten we samen met ouders. Louter straffen is niet de oplossing. Natuurlijk moet er een duidelijke grens zijn. Maar er moet ook achterhaald worden waarom een kind pestgedrag vertoont. Wat is er gebeurd? Waarom werd op die manier gereageerd? Pestkoppen hebben vaak verborgen noden en daarnaar luisteren kan een ommekeer brengen. We moeten kinderen aanmoedigen om hun gevoelens om te zetten in constructief gedrag en niet over te gaan tot pestgedrag.”
Veerkracht en welbevinden
“Als kinderen de ruimte krijgen om te voelen wat ze voelen, dan kunnen ze hun emoties leren reguleren. Creëer een soort ’stop en denk-plek’ waar ze bij hun emoties en gevoelens kunnen stilstaan. Kinderen die oververhit raken, kunnen in het stoomnest gaan afkoelen. Of in het stil nest kunnen ze zich aan de drukte onttrekken. In het herstelnest worden conflictjes uitgepraat”, legt Trui uit. “Het welbevinden van kinderen is net zo belangrijk als het leren. Kinderen leren veerkrachtig te worden, ze leren zichzelf kennen, en hoe ze met anderen en verschillen kunnen omgaan.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
