Wie nog op zoek is naar een plekje in de kinderopvang voor de komende maanden, is eraan voor de moeite. Er is een nijpend tekort aan begeleiders en onthaalouders in onze provincie, waardoor de opvangplaatsen steeds schaarser worden. In sommige steden komt zelfs pas in 2023 opnieuw ruimte vrij voor nieuwe aanmeldingen.
“We zijn beginnen zoeken van zodra we wisten dat Fran zwanger was. We schakelden verschillende netwerken in, zoals Kind en Gezin, Ferm, Felies… Na een poosje vonden we een onthaalmoeder, voor drie dagen in de week. Niet ideaal, want door onze jobs zochten we eigenlijk een opvang die al heel vroeg open was. Maar op dat moment was het onze enige optie. Twee weken voor ons kindje effectief mocht gaan, kregen we te horen dat de onthaalmoeder gestopt was. Overkoepelende organisaties lieten ons in de kou staan, alles zat vol…”
We zijn beginnen zoeken van zodra we wisten dat Fran zwanger was, maar twee weken voor de startdatum mochten we terug van 0 beginnen…
Aan het woord zijn Lukas Deley (25) en Fran Van Looveren (28) uit Harelbeke, voor wie de lastige zoektocht naar een kinderopvang voor hun kindje Bo een heuse nachtmerrie was. Helaas zijn Lukas en Fran niet alleen. In onze provincie is er een groot tekort aan opvangplaatsen, vooral voor kinderen tussen 0 en 3 jaar. In 2020 waren er 50,71 plaatsen per 100 West-Vlaamse kinderen in die leeftijdscategorie. Te weinig, als je weet dat gemiddeld drie op de vier gezinnen er een beroep wil op doen.
Wachten tot 2023
Volgens woordvoerder Niels Heselmans van het Agentschap Opgroeien is de nood weinig verrassend het hoogst in grootsteden. Ook Roeselare kampt met een tekort. “De verzadiging van de kinderopvang in het centrum van de stad verloopt heel snel”, weet beleidsmedewerker kinderopvang Stéphanie Rosseel. “Zodra nieuwe opvanginitiatieven met inkomens-tarief opstarten in het centrum, worden de plaatsen meteen ingenomen. De effectieve bezetting overstijgt daar meestal de vooropgestelde 80, en vaak ook zelfs 100 procent. Tewerkstelling, opleidingsniveau, demografie, mobiliteit, nabijheid van scholen… Het zijn allemaal aspecten die een rol spelen.” Maar ook in kleinere steden en gemeenten zijn er problemen: zo is er in Veurne een wachttijd tot… april 2023.
Te weinig gekwalificeerd personeel
De grootste oorzaak van het tekort aan kinderopvangplaatsen is het gebrek aan gekwalificeerd personeel. Volgens de VDAB is begeleider in de kinderopvang dan ook een knelpuntberoep. Het afgelopen jaar kwamen er 539 aanvragen binnen voor deze functie, eind september stonden er nog 121 vacatures open in onze provincie. De krapte op de arbeidsmarkt verdrievoudigde op twee jaar tijd. De arrondissementen Diksmuide, Roeselare en Brugge kampen met het grootste tekort aan personeel.
En dat terwijl Vlaanderen de minst strenge criteria van Europa hanteert: vanaf twee begeleiders is er bij ons slechts één begeleider per negen kinderen nodig. En dat is eigenlijk te weinig, vindt gewezen onthaalmoeder Anja Devolder uit Bredene. “Het is meer dan enkel luiers verversen en eten geven, hé. Of dat zou het toch moeten zijn. Ik koos destijds bewust voor een kleine bezetting van een vier- à vijftal kinderen. Zo kun je ook hun ontwikkeling goed opvolgen, intens bezig zijn met elk kind… Maar als iedereen die visie erop na zou houden, zouden er natuurlijk nóg minder plaatsen beschikbaar zijn…”
Extra budget
Dat er te weinig personeel beschikbaar is, ligt ook aan het feit dat te weinig kandidaten in aanmerking komen voor de vacatures. Zo zijn 37 procent van de werkzoekenden die dit beroep als voorkeur opgaven laaggeschoold, terwijl in 89 procent van de vacatures minstens een middengeschoold-studieniveau gevraagd wordt. Op dat vlak is er helaas niet veel beterschap op komst, want in 2024 komen er nog enkele strengere kwalificatievereisten ten tonele.
Het is meer dan enkel luiers verversen en eten geven. Eén begeleider op negen kinderen is gewoon niet haalbaar
Voor Lukas en Fran liep de moeilijke zoektocht gelukkig goed af: ze vonden via Facebook uiteindelijk nog een kinderopvang voor Bo. Niet elk gezin heeft dat geluk, maar de situatie is niet helemaal hopeloos. Het kabinet van Vlaams minister van Gezin Wouter Beke (CD&V) maakt 120 miljoen euro extra vrij voor de kinderopvangen, 17 procent meer dan voorzien. Daarmee wil de minister extra opvangplaatsen creëren, maar ook de job van onthaalmoeders aantrekkelijker maken. Samen met sociale partners wordt bovendien een actieplan opgesteld om beter in te spelen op de noden.
Eerste Hulp Bij Kinderopvang: Opvang Vlaanderen
Met het digitaal platform Opvang Vlaanderenwil Anton Aerts alle kinderopvanginitiatieven in kaart brengen. “Het is aartsmoeilijk voor ouders om een zicht te krijgen op de beschikbare plekken in hun regio”, klinkt het. “Veel steden organiseren een apart systeem, maar een centraal contactpunt is natuurlijk veel handiger én goedkoper. Via ons platform kunnen (toekomstige) ouders zien welke opties er zijn in hun buurt en kunnen ze ook heel eenvoudig verschillende, gepersonaliseerde aanvragen indienen. De opvangverantwoordelijken kunnen op hun beurt via hetzelfde platform iemand uitnodigen voor een gesprek. Bij een definitieve aanvaarding worden de andere aanvragen automatisch geannuleerd.” In West-Vlaanderen nemen Wingene, Zwevegem, Harelbeke, Waregem, Anzegem, Beernem, Meulebeke en Ieper al deel, tientallen andere gemeentes leggen het binnenkort voor aan het college.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
