Met Angèle Dieusaert is de gemeente De Panne is een eeuwelinge rijker, hoewel ze bijna een Amerikaanse staatsburger was. Op haar respectabele leeftijd woont Angèle nog altijd in haar ouderlijke huis. Ze bereddert zelf het huishouden op haar rustige, eigen tempo, terwijl haar (klein)kinderen haar op haar wenken proberen te bedienen.
Honderd jaar geleden werd Angèle geboren in de Diksmuidse deelgemeente Esen, een jaar nadat haar vader, Cyriel Dieusaert, was teruggekeerd uit de States. Als frontsoldaat had Cyriel de ontberingen van WOI in de loopgraven ondergaan, en na de oorlog waagde hij met enkele familieleden de oversteek naar de Verenigde Staten, in de hoop daar het geluk te vinden. Drie jaar later was Cyriels heimwee te groot en keerde hij terug naar de heimat.
Hij stapte in het huwelijksbootje met Celina Debruyne. Het gezinsgeluk werd evenwel spoedig verstoord met een drama dat als een rode draad door Angèles leven zou lopen: het (te) vroege overlijden van mensen uit haar naaste omgeving. Terwijl Angèle amper één jaar oud was, zouden haar opeenvolgende zusjes vroeg na hun geboorte sterven. Ook van haar 36-jarige moeder moest Angèle (toen 7 jaar) definitief afscheid nemen.
Terwijl vader Cyriel uit werken ging, liep Angèle dagelijks 5 km naar de Diksmuidse lagere school. Op school kreeg ze het soms zwaar te verduren, met nonnen die (eigen aan de tijdsgeest) vaak driest optraden tegen bepaalde zwakkere kinderen, zoals kinderen van wie een ouder was overleden. Zo ook de kleine Angèle, die op 8-jarige leeftijd niks van de schooltijd wou missen om bij haar vriendinnetjes te kunnen zijn.
Op een barkoude winterdag was ze zo kotsmisselijk, dat de schooljuffrouw haar aanraadde om in het rioolputje van de schoolkoer over te geven. Terwijl Angèle moederziel alleen op de koer stond te braken, werd dit plotseling opgemerkt door de hardvochtige schooldirectrice. Wellicht menend dat Angèle aan het spijbelen was, pakte de non haar op een heel agressieve manier aan. Als straf moest Angèle de hele dag, tot het einde van de schooltijd, op haar knieën in de sneeuw zitten, met beide handen op het hoofd.
Eens thuisgekomen kon ze geen woord meer uitbrengen en was ze aan de rechterkant van haar lichaam helemaal verlamd. Haar vader begreep er niks van. In tegenstelling tot vandaag, was het toen niet vanzelfsprekend om een dokter te raadplegen. De tijd zou wel raad brengen en met wat kruiden hoopte men het leed te herstellen. Gelukkig vingen minzame buren Angèle op en kwam ze er weer bovenop.
Naar Adinkerke
In 1934 verhuisde Angèle naar Adinkerke, waar ze opgroeide bij haar nonkel Charles en tante Elodie en er tot haar 15e naar school ging. Daarna leerde ze in het Atelier Vanhove in De Panne het beroep van naaister en ze werkte er van 1939 tot 1956. Zelfs in woelige oorlogstijden kon niks Angèle van haar stuk brengen, want vaak moest ze bij bombardementen met haar fiets de gracht of het bos induiken om aan de dood te ontsnappen.
Met het einde van WOII kwamen gelukkig betere tijden in zicht. De burgers kregen meer vrije tijd, waar ook de jonge Angèle van mocht proeven. Op dansgelegenheden waren de kwieke Angèle en haar vriendinnen graag van de partij. Op zo’n dansavond leerde ze in 1947 in de Veurnse Retorica de jonge jolige technisch leraar Marcel Dejaegher kennen. Het jonge paar trad op 23 april 1949 in het huwelijk. Ze trokken in bij de nonkel en tante in Adinkerke. In 1950 werd zoon Norbert geboren.
Marcel had de ambitie om politieagent te worden in de gemeente De Panne te worden, waarin hij in 1955 slaagde en het gezin verhuisde naar De Panne. In 1956 werd zoon Jean-Paul geboren. Moeder Angèle bleef onbezoldigde huisvrouw die zichzelf voor haar gezin totaal wegcijferde. Zelfs iedereen uit de buurt kon bij haar voor alles terecht. Als het koppel zich een keer wilde verwennen, bleef dit bij uitstapjes naar de zoo, Bobbejaanland en tijdens het weekend de dans- en muziekavond in feestzaal Littoral in De Panne.
Angèle was trots op haar zonen, die goed presteerden op school, zich met succes engageerden op sociaal-maatschappelijk vlak, vooral in sportmiddens. Vader Marcel was ook gebeten door de geschiedenismicrobe. Hij pluisde de stambomen van de oudste Pannese families uit en lichtte vooral de geschiedenis van de gemeente door, met vele tentoonstellingen tot gevolg. Het was dan ook logisch dat moeder Angèle alle zeilen bijzette om haar man en zonen in hun hobby’s altijd en overal bij te staan.
Noodlot
Positief ingesteld als ze waren, hoopten Angèle en Marcel lang samen te kunnen genieten, maar helaas stierf Marcel op 63-jarige leeftijd… Het grootste drama dat een moeder moet doorstaan zou nog volgen: haar ongehuwde oudste zoon overleed in 1993. Op mentaal vlak was de veer bij Angèle totaal gebroken. Maandenlang zat ze erg diep, tot haar 5-jarige kleinzoon Jelle voor een kentering zorgde.
Oma Angèle werd aangesproken voor de (na)schoolse opvang en Jelle gaf haar leven weer zin. Angèle slaagde erin haar vriendenkring uit te breiden, ze werd een actief lid van de plaatselijke gepensioneerdenbond, en tijdens de dagelijkse koffieklets met de vele vriendinnen kon een fiere Angèle niet zwijgen over haar kleinzoon Jelle, inmiddels een succesvol zelfstandig advocaat.
Met de jaren kwam ook de sleet op haar ogen, wat nog leidde tot een zware kniebreuk en revalidatie. De grootste domper volgde met de coronapandemie, wat haar in een zeker isolement dreef. De sociale contacten zijn vanzelfsprekend afgenomen, niet in het minst omdat Angèle iedereen aan het overleven is.
Toch houdt zij aan haar dagelijkse (telefoon)gesprekjes met de Maria’s en Gerda’s… De nieuwsprogramma’s van radio en tv (met de soap ‘Thuis’) wil ze niet missen, laat staan haar favoriete muziek à la Will Tura, Marva, Andrea Bocelli… en zelfs Joe Cocker! Angèle houdt een vast eetpatroon in stand, want vrijdag is visdag, zondag kroketjesdag…
Bij haar middageten hoort het onvermijdelijke halve glas Jupiler, om 14 uur volgt een kopje koffie mét praline of Jules Destrooper-wafeltje en om 17.30 uur het avondmaal. Dat is voor Angèle genieten en een tip om honderd jaar te worden. Ze besluit met de levenswijsheid: “Probeer eerst jezelf recht in de ogen te kijken, voor je scheef naar een ander kijkt!”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
