In de afgesloten Heilige Sacramentenkapel van de Sint-Maartenskerk in Ieper staat al jaren een schilderij van de Ieperse schilder Godfried Vervisch stof te vergaren, hoewel het door de kerkfabriek werd aangekocht. Een van de redenen omdat het werk niet opgehangen wordt, zou de poedelnaakte Jezus Christus zijn die op het schilderij ‘De Kruisafname’ te zien is. “Toen het werd aangekocht, waren de geesten blijkbaar nog niet rijp om een naakte Christus in de kerk te tonen.”
In de voor het publiek afgesloten Heilige Sacramentenkapel van de Sint-Maartenskathedraal in Ieper ligt niet enkel Robrecht van Béthune, de Leeuw van Vlaanderen, begraven; er staan ook enkele kunstwerken opgesteld. Je kan die bekijken door de glazen deur van de kapel, want niemand mag de ruimte binnen. Een werk, ‘De Kruisafname’ van de Ieperse schilder Godfried Vervisch, is echter niet te zien, het staat verborgen achter het altaar in de kapel.
Blote penis
Toen de kerkfabriek Sint-Maarten en Sint-Niklaas het aankocht, kon het niet worden opgehangen in de kerk omdat enkele leden van de kerkgemeenschap blijkbaar aanstoot namen aan de blote penis van de Jezus Christus. “De aankoop van het werk ‘De Kruisafname’ paste in het opzet om wat meer modernere kunst de kerk binnen te brengen”, zegt Toon Breyne, de toenmalige voorzitter van de kerkfabriek. “In de kerk is bijvoorbeeld werk van Willem Vermandere en van Adhemar Vandroemme, een beeldend kunstenaar uit Ieper, te vinden. Het schilderij van Godfried Vervisch past in dat rijtje, maar sommige geesten waren blijkbaar niet rijp om het op te hangen. Dat is jammer, want het is een mooi werk. Het was echter niet onze beslissing dat het niet mocht worden getoond in de kerk. Ik ben overtuigd dat het in de toekomst wel een plaatsje krijgt in een publieke ruimte”, aldus Toon Breyne. “Hoeveel we er toen voor hebben betaald? Een correcte prijs, zoals we ook voor andere kunstwerken deden.”
“Het is toch echt niet oké dat het schilderij daar zomaar werd neergepoot, het zou toch in betere omstandigheden moeten worden bewaard” – Jennie Vanlerberghe
Vrouwenrechtenactiviste Jennie Vanlerberghe, die 30 jaar een koppel vormde met de maker van het schilderij, vindt het spijtig dat ‘De Kruisafname’ nu al zo lang stof staat te vergaren. “De kerkfabriek kocht het schilderij aan met de bedoeling het in de kathedraal op te hangen. Dat gebeurde niet en het is jammer dat de kerkfabriek er nog steeds niets heeft aangevangen. Echt aanstootgevend is het volgens mij niet. Bovendien zou het nu toch wel elders een plek kunnen krijgen. Het is toch echt niet oké dat het schilderij daar zomaar werd neergepoot, het zou toch in betere omstandigheden moeten worden bewaard. Natuurlijk doet de eigenaar ermee wat hij wil, wij kunnen daar niet veel aan doen.”
Niet de ideale middelen
Alexander Declercq, huidig voorzitter van de kerkfabriek, nuanceert. “Het is een erg aangrijpend werk en zoals met alle kunst kunnen sommigen dit appreciëren en anderen niet, maar dat is niet de hoofdreden dat het niet ergens op een voor het publiek toegankelijke plaats hangt”, klinkt het. “Er zijn immers nog kunstwerken die niet voor iedereen zichtbaar zijn, ook in musea is dat zo. Het gaat hier om een groot schilderij en je moet daar plaats voor hebben. Willen we dat nu doen, dan moeten we andere werken wegnemen. Dat we het niet in ideale omstandigheden bewaren klopt, maar wij hebben niet de middelen om het te bewaren zoals bijvoorbeeld in een museumdepot. Dat geldt trouwens voor alle werken.”
Alexander Declercq benadrukt het positieve: “We brachten het schilderij terug naar Ieper. Het zat in een privécollectie in Rumbeke. Daar bleef het onzichtbaar, terwijl het hier in de toekomst wel zal worden getoond.”
Prijs is geheim
De kruisafname hing voor het werd aangekocht door de kerkfabriek in het kasteel van Rumbeke, waarvan ondernemer Luc Glorieux van Busworld een van de beheerders is. “Het schilderij heeft er inderdaad gehangen, ik denk zo’n 10 jaar geleden. Het was echter niet mijn eigendom. Ik heb echter wel enkele andere werken van Vervisch in mijn bezit, de man was trouwens een persoonlijke vriend van mij.”
Voor hoeveel geld ‘De Kruisafname’ werd verkocht blijft een geheim, maar andere schilderijen van de Ieperling gingen van de hand voor 2000 à 3000 euro.
Wie is Godfried Vervisch?
Kunstschilder Godfried Vervisch werd geboren op 4 februari 1930 in Ieper. Later verhuisde hij naar Kemmel, waar hij een tijd woonde. De kunstenaar was een autodidact en volgde nooit een schilderkunstopleiding. “In de collectie van het Yper Museum worden meerdere werken van Godfried Vervisch bewaard”, zegt conservator Els Veraverbeke. “Het werk van de kunstenaar wordt gekenmerkt door onnatuurlijke kleuren vol emotie en onrust. Hij was een autodidact en begon zijn carrière met schilderijen van landschappen en stillevens in de jaren 1950-60, maar hij ontwikkelt een persoonlijke, expressionistische stijl. In de jaren 1960 wordt zijn werk bekroond met verschillende prijzen, onder meer in Genk en Poperinge. Hij stelt tentoon in Gent en Brussel. Zijn oeuvre is niet met een specifieke stijl benoemen. Hij schildert meerdere zelfportretten, steeds anders maar altijd vol emoties.
In 1968 verschijnt een publicatie over Godfried Vervisch in de Kunstpocketreeks, een eer die eerder te beurt viel aan Roger Raveel, Pol Mara, Octave Landuyt en Emiel Veranneman. Meteen illustreert dit zijn plek in het Belgisch kunstenlandschap.”
De kunstenaar, die bediende was bij de toenmalige West-Vlaamse Electriciteitsmaatschappij (WVEM), gaf les aan de Ieperse academie. Op 6 april 2014 kwam hij in zijn woning ongelukkig ten val en brak daarbij zijn heup. Toen Godfried in het ziekenhuis werd opgenomen voor een nieuwe heup, werd hij erg ziek en stierf hij.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
