“Geen schot gelost bij de bevrijding van Brugge”

“Het is fout te denken dat de Canadezen bij de bevrijding Brugge enkel via de Buffelbrug binnenkwamen”, zegt Kurt Ravyts, die samen met Jos Rondas vijf boeken schreef over Brugge tijdens WO II.

Zuienkerkenaar Kurt Ravyts (56), licentiaat godsdienstwetenschappen en federaal volksvertegenwoordiger voor het Vlaams Belang, is gepassioneerd door de Tweede Wereldoorlog. Vooral over het verzet, de collaboratie en de repressie. Deels omdat de Vlaamsgezinde familie van zijn echtgenote Lobke Demeyere zwaar geleden heeft onder de repressie.

Bloedput

“Er is bij de bevrijding van Brugge op 12 september geen schot gelost”, vertelt Kurt Ravyts. “De Duitse soldaten, die sedert 28 mei 1940 Brugge bezet hielden, hadden al vroeg in de ochtend de stad verlaten.”

“Nochtans hadden ze een week voor de komst van de Canadezen nog versterkingen gebouwd aan de Bloedput en de Phare in Sint-Andries, die nadien in Canada Square herdoopt werd. Ook de Manitobalaan herinnert aan de Canadezen. Hun bevelhebber Harry Wickwire Foster werd later ereburger.”

“Oorlogsburgemeester Jozef Devroe was begin september de stad ontvlucht en zou na de oorlog wegens collaboratie veroordeeld worden. In zijn plaats werd kunstschilder Samuel De Vriendt in die laatste oorlogsdagen door de Duitsers aangesteld als burgemeester van Groot-Brugge.”

“Uiteindelijk besloten de Duitsers zich achter het Schipdonk- en het Leopoldkanaal terug te trekken en vandaaruit een verdedigingslinie uit te bouwen tegen de oprukkende geallieerden. Brugge was een van de laatste centrumsteden die bevrijd werd. De Duitsers hadden de meeste bruggen met dynamiet opgeblazen.”

“Velen denken dat de Canadezen enkel via de Buffelbrug de stad introkken. De eerste verkenningseenheden zijn via de Scheepsdalebrug in het stadscentrum geraakt. Andere Canadese eenheden kwamen via de Boeveriebrug de binnenstad binnen. Daar was de voorbije dagen wel strijd geleverd.”

De ‘witte brigades’

“Het Geheim Leger (de ‘Witte Brigades’) speelde een belangrijke rol bij de bevrijding: de groep van Arthur Geschier heeft de springstoffen onschadelijk gemaakt, waarmee de Duitsers de haven wilden vernietigen. Daarna werd het Geheim Leger belast met het arresteren van collaborateurs.”

“Er heerste chaos, ze moesten verhinderen dat de bevolking het recht in eigen handen nam. Huizen werden geplunderd, ‘zwarten’ die verdacht werden van collaboratie, werden opgesloten in het commissariaat in de Hoogstraat, de paardenstallen van de rijkswacht in de Predikherenrei en het provinciaal commando in de Kuipersstraat, dat voordien dienst deed als kantoor van de Geheime Feldpolizei.”

Kamp van Sint-Kruis

“Nadien verhuisden ‘de zwarten’ naar ’t Pandreitje en de rijksmiddelbare school in de Boomgaardstraat. Vanaf 23 september 1944 weren ze geïnterneerd in het kamp van Sint-Kruis, de huidige marinekazerne, waar tegen het einde van het jaar 3.000 West-Vlamingen vertoefden.”

“Zelf heb ik weet van één collaborateur die op de dag van de bevrijding stierf: De Jaegere uit de Predikherenrei, wiens broer aan het Oostfront streed, wou zich niet overgeven en verschool zich gewapend in zijn huis. Rijkswacht en verzet belegerden de woning, uiteindelijk werd de man met een handgranaat gedood.”