Brandweerzone Westhoek bestaat uit 18 gemeenten die financieel bijdragen aan de werkingsmiddelen. De verdeelsleutel hiervoor moet unaniem door alle burgemeesters worden goedgekeurd. Omdat zij niet tot een akkoord kwamen, moet de gouverneur de knoop doorhakken. Ook over de nieuwe verdeelsleutel is echter geen eensgezindheid.
“Stad Ieper neemt akte van de nieuwe verdeelsleutel, maar kan zich er absoluut niet in vinden”, zegt burgemeester Emmily Talpe, die ook voorzitter is van Brandweerzone Westhoek. “De wettelijke criteria waarop de gouverneur zich moest baseren, bieden hem onvoldoende marge om rekening te houden met een aantal bijzonderheden van de zone, zoals de vele tweede verblijven aan de kust. Ook de ambulancewerking is vandaag op maat van elke gemeente uitgewerkt én respectievelijk gefinancierd. Met de nieuwe verdeelsleutel draagt de zone alle kosten zonder onderscheid wat betreft aanbod. Dit leidt tot een scheefgetrokken situatie.”
Concreet stijgt de verdeelsleutel van Ieper voor 2021 met 1,67 procent naar 13,03 procent. “Dat komt neer op een verhoging van de dotatie van om en bij 165.000 euro”, zegt Emmily Talpe.
Meer kosten door kust
Zo goed als alle niet-kustgemeenten moeten met de nieuwe verdeelsleutel een hogere dotatie betalen aan de brandweer. Voor Poperinge gaat het om ongeveer 100.000 euro, in Houthulst bedraagt de stijging 120.000 euro. Zonnebeke moet volgend jaar zelfs 501.000 euro betalen, terwijl dat dit jaar slechts 209.500 euro was. “Voor ons is dat een hele boterham”, zegt burgemeester Dirk Sioen. “Ik herinner me nog de tijd dat er geen zone was en onze brandweer op zichzelf stond, toen was het veel goedkoper. Wij werken met vrijwilligers. Veel andere gemeenten, vooral de kustgemeenten, werken deels met dure beroepskrachten.”
“We stellen vast dat de solidariteit te veel van één kant moet komen” – Marc Vanden Bussche (burgemeester Koksijde)
Het schoentje wringt dus bij de kustgemeenten. “Daar zijn ook heel veel tweede verblijven”, zegt burgemeester Christof Dejaegher van Poperinge. “Het is hun belangrijkste bron van inkomsten. Dat is net het cynische aan het hele verhaal. De tweede verblijven vergen een hogere brandweercapaciteit en dat brengt meer kosten met zich mee. Nu moeten de andere steden en gemeenten daarvoor opdraaien. De kustgemeenten moeten minder betalen, precies omdat die tweede verblijven en vakantieverblijven niet worden meegerekend in de federale criteria.”
Aparte zone
Burgemeester Marc Vanden Bussche van Koksijde houdt echter het been stijf. “Eerst en vooral: wij hebben blijkbaar vele jaren veel te veel betaald voor de brandweerzone. Ten tweede staan die cijfers al lang ter discussie. De verdeelsleutel is nooit definitief vastgelegd geweest. Op een gegeven moment hebben die discussies geleid tot het voornemen van de kustgemeenten om een aparte zone te vormen. Dat is er uiteindelijk niet van gekomen omdat het wettelijk niet kan. Volgens de wetgeving mogen er maar 32 zones zijn en wij zouden de 33ste zijn. Een wetswijziging zou de oplossing zijn, maar dat is niet gebeurd. Dat betekent dat de verdeelsleutel moest vastgelegd worden naar verhouding van wat in feite zou moeten betaald worden. Wij hebben altijd voorgesteld om dat te doen op basis van werkelijke kosten, maar de zoneraad besliste om die opdracht toe te vertrouwen aan de gouverneur.
Als hij dan de rekening maakt en tot dit voorstel komt, op basis van de wettelijke verdeelsleutel, dan vind ik het niet kunnen dat er daar flauw over gedaan wordt. In die verdeelsleutel zit trouwens 18 procent voor de berekening van het kadastraal inkomen. Dat kadastraal inkomen houdt natuurlijk ook rekening met de tweede verblijven.” Marc Vanden Bussche zegt dat hij niet uit het hoofd weet hoe groot het financieel voordeel met de verdeelsleutel is voor Koksijde.
Solidariteit
De gouverneur legt de verdeelsleutel nu op voor één jaar, maar met een sterk stijgend groeipad over vijf jaar indien geen onderling akkoord wordt bereikt. “Daar zijn we uiteraard verontrust over. Deze wijziging is bijzonder onrechtvaardig voor onze stad”, zegt Emmily Talpe. “Het blijft vooralsnog de ambitie om binnen de zone tot een gedragen en evenwichtige verdeelsleutel te komen. Unanimiteit blijft hierbij een grote uitdaging. Zodra één burgemeester op de rem staat, is het hele systeem geblokkeerd. Met een officieel schrijven brengen we nu ook bevoegd minister Annelies Verlinden op de hoogte van deze onrechtvaardige situatie én de noodzaak tot herziening van de wettelijke criteria.”
De gemeenteraden konden nog beroep indienen, maar dat lijkt nergens te zullen gebeuren. “Een vernietigingsberoep voor 2021 werd na grondig onderzoek niet weerhouden”, zegt Emmily Talpe. “Gezien de verplichte criteria geen marge bieden om op maat te werken, zou het niet tot een gunstiger resultaat leiden. Het houdt ook een risico in. Het groeipad kan immers vernietigd worden, wat voor onze stad meteen een hogere dotatie zou betekenen.”
Toegeving
Volgend jaar zal er dus opnieuw rond de onderhandelingstafel gezeten worden. “Vragen staat vrij”, zegt Marc Vanden Bussche. “Het is wel raar dat men eerst vraagt aan de gouverneur om een regeling uit te werken en dan zegt dat men er niet mee akkoord gaat. De gouverneur heeft ook aanpassingen gedaan, onder andere door de dotaties te spreiden over vijf jaar. Dat was al een enorm toegeving van de kust. Wij zijn bereid om ons eerlijke deel te betalen, maar we stellen vast dat de solidariteit te veel van één kant moet komen: van de kust naar het hinterland, niet omgekeerd. Het is nu vooral zaak om niet te veel olie op het vuur te gooien en te kijken hoe het vertrouwen tussen de partners weer kan hersteld worden. Ik heb daar goeie hoop op.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
