Zwaarmoedigheid, geen uitweg meer zien, donkere gedachten. Depressie blijft vaak verborgen, want angst en schaamte verhinderen openheid en de tijdige stap naar professionele hulp. “Met foto’s hopen we het taboe rond depressie te doorbreken”, zeggen Marijke Goethals en Emma Bostyn. Marijke heeft de voorbije drie jaar intensief aan de fotoreeks gewerkt, Emma is een van de psychiatrische patiënten die zich moedig liet portretteren. “Ik ben heel blij dat ik hierin meegegaan ben.”
Marijke (54) woont met haar man Patrick Lucas (58) in Oostende, de stad waarin ze is opgegroeid. Ze heeft ook een link met Torhout, want ze is familie van Paul Dieryckx, die er schepen is. Het koppel heeft twee dochters, Tine (29) en Kaatje (bijna 27), en drie kleinkinderen. Marijke werkt in Brugge in een KBC-kantoor voor private banking. In haar vrije tijd is ze onder de naam Margoet gedreven met fotografie bezig. Ze studeert straks in die discipline af aan de Brugse stedelijke kunstacademie DKO. De zwart-witfoto’s over depressie maken deel uit van haar eindwerk en zijn nog enkele dagen te zien in de vroegere showroom van het badkamer-, keuken- en verwarmingsbedrijf Van Marcke in de genoemde stad.
Emma Bostyn (38) uit de Verdonstraat in Torhout is een van de 25 psychiatrische patiënten die zich hebben blootgegeven, sommigen ook letterlijk, voor het fotoproject van Marijke. Ze werd in Haïti geboren, maar kwam als baby van acht maanden – met het medeweten van haar toen erg jonge biologische mama – bij adoptiemoeder Chris Bostyn in Torhout wonen. Emma heeft drie kinderen: Amélie (14), Helena (11) en Silas (7).
Emoties op beeld proberen vast te leggen
Marijke is niet zomaar op het idee gekomen om haar eindwerk aan het thema depressie te wijden.
“Ik heb die psychische aandoening en haar nare gevolgen zo’n negen jaar geleden van dichtbij meegemaakt. Onze jongste dochter Kaatje kampte toen met zware mentale problemen. Ze was amper 18 jaar… Ik herinner me dat ze vertelde dat er beelden door haar hoofd spookten, die ze kwijt wou. Perfectionisme en de lat te hoog leggen, deden haar de das om. Intussen maakt ze het prima. Ze is trouwens net mama geworden.”
“Zo ben ik, intussen al drie jaar geleden, op het idee gekomen om te pogen die emoties met foto’s in beeld te brengen. Ook mijn dochter heeft diverse keren voor mijn lens gestaan. Dat was heftig, want ze werd terug in de tijd gekatapulteerd. Ze heeft enkele pakkende teksten geschreven, die mee deel uitmaken van mijn eindwerk.”
Foto’s in volstrekte sereniteit genomen
Marijke besloot op zoek te gaan naar personen die een depressie doorgemaakt hadden en/of ermee kampen. “Via twee Brugse voorzieningen, het psychotherapeutisch centrum Rustenburg en het centrum voor psychische revalidatie Inghelburch, kwam ik in contact met mensen die me hun verhaal wilden vertellen en bereid waren om zich te laten fotograferen. Samen bereikten we telkens een idee om de manier uit te beelden waarop depressie hen in de greep had of houdt. Ik heb daar veel tijd en energie in geïnvesteerd, maar het was het waard. Alles gebeurde in vertrouwen en volstrekte sereniteit. Ze wilden met me meewerken om het taboe rond depressie te doorbreken.”
Het herstel blijft een wankel evenwicht
“Ik ga momenteel nog twee dagen in de week naar Inghelburch voor de voor mij noodzakelijke dagopvang”, doet Emma haar verhaal. “Toen ik er over Marijkes project hoorde, besloot ik eraan mee te werken. Ik besef beter dan wie ook dat depressie iedereen kan overkomen en dat er nog veel terughoudendheid rond bestaat.”
De voorbije drie jaar probeerde ik tweemaal uit het leven te stappen
“Mijn rugzakje is intussen behoorlijk groot. Van anorexia tot een compleet gebrek aan zelfvertrouwen. Ik ben gescheiden van Steven, de vader van mijn kinderen, maar onze verstandhouding is goed. Waar nodig helpt Steven me mega, net als mijn mama Chris, die mijn steun en toeverlaat is. Ik heb intussen een nieuwe partner, Kurt Verhaest.”
“De voorbije drie jaar probeerde ik tweemaal uit het leven te stappen. Telkens door thuis een overdosis aan medicatie te nemen. Na mijn tweede poging lag ik in het ziekenhuis vier dagen in coma. Ik was boos dat ik het overleefd had, al weet ik nu wel beter. Ik ben blij dat ik er nog ben, zeker voor mijn kinderen. Mijn veerkracht is toegenomen, onder andere dankzij de psychiatrische hulp. Maar het blijft een wankel evenwicht.”
Vleugels van Emma nog niet sterk genoeg
“Sowieso hebben de foto’s van Marijke me gigantisch veel deugd gedaan”, vervolgt Emma. “Ze lieten me toe om als slachtoffer van depressie als het ware uit de kast te komen. Te tonen dat deze aandoening geen schande is. Ik vroeg me te fotograferen als een energieke engel die dacht veel aan te kunnen en krachtig wil opstijgen, maar die helaas tweemaal heel diep gevallen is. Mijn vleugels zijn momenteel nog niet sterk genoeg.”
Marijke droomt ervan om haar beklijvende foto’s in een boek te bundelen en eventueel met het project Te Gek!? samen te werken voor een tentoonstelling. Maar dat is toekomstmuziek.
Marijkes foto’s over depressie zijn nog tot en met zondag 13 juni van 14 tot 18 uur te zien in de ex-showroom Van Marcke, Diksmuidestraat 4, Brugge.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
