De originele sluitsteen van de torenspits van de vooroorlogse kerk van Zuidschote dateert van de middeleeuwen. De kerk werd tijdens de Groote Oorlog volledig verwoest. De sluitsteen overleefde de brand en werd door de dorpsbewoners meer dan 100 jaar bewaard. De familie Vervisch schenkt de steen nu terug aan de stad en ze krijgt op een bescheiden sokkel een plaatsje op het speelpleintje nabij de kerk.
Reeds in oktober 1914 werd de Zuidschootse kerk kapotgeschoten en brandde ze helemaal uit. De toren knalde 34 meter naar beneden, maar de sluitsteen van de spits overleefde de brand en de dorpsbewoners vonden hem terug in het puin om hem zorgvuldig te bewaren.
“De steen legde een hele weg af om ten slotte in de tuin van het fruitbedrijf Vervisch langs de Steenstraat te belanden. Omdat het gezin verhuisplannen heeft, schonk de familie de spits terug zodat hij niet verloren zou gaan”, vertelt schepen Valentijn Despeghel (SP.A).
Een duik in het archief leert dat de kerk van Zuidschote werd gebouwd in 1483. De oorspronkelijke torenspits met deze sluitsteen dateert van 1551. In 1807 werd de spits gedeeltelijk afgebroken en in 1914 brandde de kerk af. Ze zou pas in 1922-1923 heropgebouwd worden.
Herdenkingsplaats
De stadsdiensten archief en cultuurbeleid vonden het dan ook opportuun om de middeleeuwse vondst een plekje te bezorgen in het dorp. De mondelinge geschiedenis van Zuidschote onderschrijft de historische waarde van deze vooroorlogse steen en de bewaring ervan symboliseert de manier waarop de dorpsbewoners verbonden bleven en blijven met de geschiedenis van de streek.
Op dinsdag 26 januari kreeg de steen op een bescheiden gemetselde sokkel op het grasveld naast het speelpleintje een herdenkingsplaats. Een klein infopaneel herinnert aan de historische waarde en de omzwervingen bij verschillende dorpelingen.
Stukje erfgoed
Marc Vervisch: “Nadat de steen uit het puin was gehaald, werd hij door de Zuidschotenaren naar de nonnetjes van het klooster in Zuidschote gebracht, het klooster dat in 1885 werd geopend door drie zusters van de H. Vincentius uit Lendelede, die lesgaven in de meisjesschool.”
“Gerard Arteel, die herbergier en kolenhandelaar was, vroeg aan Moeder Overste, zuster Ursula, om de spits te mogen tentoonstellen, wat ook gebeurde op de koer van het café in Lizerne. Na Arteels overlijden haalde mijn vader Michel Vervisch deze spits op bij zijn weduwe, waarna hij ruim 20 jaar op zijn binnenkoer in Lizerne bleef.”
Na het overlijden van Michel Vervisch in 2002 verhuisde de kerkspits naar de ouderlijke hoeve, later fruitbedrijf Vervisch, nu gerund door mijn neefje Simon Vervisch en zijn gezin. “Samen beslisten we om deze spits terug te schenken aan de stad Ieper, zodat dit mooie stukje erfgoed van Zuidschote bewaard kan worden voor het nageslacht.”
“Klopt helemaal”, bevestigt Georges Smagghe na een telefoontje met de senioren van het dorp. “De steen zou destijds met paard en kar naar Gerard en Maria Arteel-Willaert gevoerd zijn, omdat er geen plaats meer was na de aanleg in 1952 van de ‘macadambaan’ of bij de grot, gebouwd met ‘abribrokken’ van de oorlog op initiatief van zuster Ursula. Het kan ook dat Gerard of Maria een voetje voor hadden bij de zusters”, lacht de archiefbewaarder, die in de Boezingenaar van 1981 nog terugvond dat deze sluitsteen de oudste stenen naald was van ons bisdom. (RLa)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
