Het zal je maar overkomen. Je koopt een lot brocante met wat spullen uit vervlogen tijden en het eerste wat je doet is een document van maar liefst vierhonderd jaar oud vinden. Brouwer Jef Pirens uit Emelgem deed de ontdekking in een oude doos vol misboekjes.
Het café bij brouwerij d’Oude Maalderij heeft een nostalgisch interieur, met heel wat mooie vintage spullen. Veel van die voorwerpen komen via allerlei wegen tot bij Jef. “Onder andere door af en toe een lot brocante over te kopen van mensen die overleden zijn en van wie de inboedel te koop wordt gesteld”, zegt Jef.
Ordonnantie
“In dit geval verkocht de zoon van de overledene, die net als ik een bierliefhebber is, me zo’n lot met spullen, waaronder olielampjes en een doos met misboekjes. Tussen die boekjes vond ik echter een mapje met een document dat er heel wat ouder uit zag.”
“Veel kon ik er niet uit opmaken, want het was geschreven in een soort oud-Frans. Ik herkende wel het woord houblon, Frans voor hop. Het ging om een ordonnantie, een soort wettelijke regelgeving. Op het document stond dat het in 1607 gedrukt werd door ene Rutger Velpius, die in Brussel vooral voor de rechtbank drukker was.”
Jefs interesse was gewekt, maar het was pas toen een Waalse klant op bezoek kwam dat het mysterie wat meer opgehelderd werd. “Hij kon met wat moeite het één en ander vertellen. Blijkbaar ging het dus om regels waarin staat dat als je hop vervoert dit in verschillende havens moet aangeven. Het gaat specifiek om vervoer naar de Nederlandse provincies Holland en Zeeland.” Die behoorden indertijd tot de Spaanse Nederlanden.
Hopmuseum
Jef kreeg via het Hopmuseum en kenner Guido Vandermarliere nog wat extra info over het document. “Hier en daar moet er nog een exemplaar van die tekst bestaan en hij is ook gepubliceerd in verschillende naslagwerken”, weet hij.
“Maar het document heeft vooral emotionele waarde. Hoe oud ook het papier, het blijft verder oud papier. De vraag is wie er interesse voor zou hebben als je het op de markt brengt. Het is niet de eerste regelgeving uit die tijd die over hop gaat, maar het blijft wel een opmerkelijk document.”
“Het jaar ervoor was een slecht jaar voor de hopteelt en toen is beslist de uitvoer stop te zetten. Dat een jaar later er toch uitgevoerd mocht worden naar Zeeland, op dat moment een rebels gebied, is toch opvallend.”
Emotionele waarde
Dat het document geen grote geldelijke waarde heeft, deert Jef niet. “Ik vind het al een mooi toeval dat ik als brouwer een historisch document rond hop in handen heb gekregen”, zegt hij.
“De kans is groot dat ik de enige particulier ben die zoiets in zijn bezit heeft. De emotionele waarde overstijgt in dit geval de rest. Ik ga het een mooi plaatsje in mijn zaak geven. Ik had al een document uit 1893, een eerste editie van Le petit journal du Brasseur, maar dit historische document is nog eens ruim 280 jaar ouder en dat blijft toch speciaal.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
