Elegast Monbaliu (45) raakte bekend in Oostende als medestichter en woordvoerder van Dement, de actiegroep die zich inzet voor het erfgoed. Ruim tien jaar geleden verliet hij Dement om zich toe te leggen op zijn doctoraat en zijn werk voor mensen met hersenverlamming. Hij stond mee aan de basis van de ‘slimme rolstoel’, die voor hen een wereld opent.
Elegast heeft de Mercator al bezocht, als kind en later met de eigen kinderen. Maar veel verder gaat de band met het schip niet. In zijn DNA zit meer landbouw dan scheepvaart. “Mijn wortels situeren zich meer in de klei van Zandvoorde en Klemskerke dan in het zeewater. Maar ik ben opgegroeid in Bredene-Sas, sowieso een community dicht bij de zee.”
Je werkte na je studies even in Leuven, maar keerde toch terug naar Oostende.
“Ik volgde mijn vrouw, die een echte Oostendse is. We wilden echt terugkeren. Dat was al zo toen ik nog studeerde. In het weekend thuiskomen uit je studentenstad en de zeelucht opsnuiven: wat is er mooier?”
Je begon als kinesist, maar bent intussen professor.
“Ik startte een eigen praktijk en werkte daarnaast aan het Dominiek Savio Instituut, een instelling voor mensen met een beperking in Gits. Eerst als kinesist en later als diensthoofd. Zeven jaar combineerde ik dat met mijn doctoraat. Daarna kreeg ik de kans om professor te worden aan de unit neurorevalidatie van de KU Leuven. Ik werk op de campus Brugge en geef les in Brugge en Leuven.”
Toch bleef je dicht bij de praktijk staan.
“Dat was altijd mijn doelstelling: het verschil maken in de klinische praktijk. Ik ben voor 60 procent aan de KU Leuven verbonden, de rest van de tijd bleef ik actief in het medisch team van Dominiek Savio en van een gelijkaardig instituut in Antwerpen. De kruisbestuiving tussen praktijk en onderzoek vind ik belangrijk. Beiden voeden elkaar constant. Sinds 1 september heb ik Dominiek Savio ingeruild voor een nieuw spin-offbedrijf, CoMoveIT, dat onze slimme rolstoel op de markt brengt. Ook daar blijf ik nauw betrokken bij de praktijk.”
Wat is eigenlijk die slimme rolstoel?
“Het is een rolstoel voor mensen die geboren zijn met een hersenverlamming en daardoor aan complexe bewegingsstoornissen lijden. Het systeem werkt met sensoren en artificiële intelligentie. Je kan de rolstoel bedienen met de voeten en met sensoren aan beide kanten van het hoofd. Deze mensen bewegen ongecontroleerd en schokkerig. Artificiële intelligentie zorgt ervoor dat de rolstoel vloeiend en rustig beweegt, ondanks de onregelmatige bewegingen van de gebruiker.”
Hoe lang ben je er al aan bezig?
“Al sinds 2016. We wonnen toen een award, wat ons motiveerde om ermee door te gaan. Het is een samenwerking van bio-ingenieurs, industrieel ingenieurs en revalidatiewetenschappers. Op 1 december brengen we de eerste slimme rolstoelen op de markt.”
Voor de betrokken patiënten toch een grote doorbraak?
“Mensen met ernstige complexe bewegingsstoornissen hadden tot nu toe geen andere keuze dan zich door iemand te laten duwen. Voor anderen bestonden er wel hoofdbesturingssystemen, maar bleef het probleem dat ze weinig controle hebben over hun bewegingen. De slimme rolstoel is voor hen een venster naar de wereld. De winst die deze mensen maken als individu is ontzettend groot.”
In Oostende ben jij vooral bekend als mede-oprichter van erfgoedactiegroep Dement.
“Dat begon in 2005, toen we met vier vrienden na een wandeling iets gingen drinken in ’t Groote Huys, de nu niet meer bestaande horecazaak naast het Hotel du Louvre in de Karel Janssenslaan. Daar hoorden we dat Hotel du Louvre door de stad verkocht was aan de hoogste bieder en afgebroken zou worden. We stelden vast dat de stad toen geen visie had rond erfgoed, maar ook niet de wil had om daar iets aan te veranderen. Wat veel erger is.”
Hoe reageerde het stadsbestuur op jullie acties?
“Ze hadden nooit gedacht dat we het zo slim gingen aanpakken. Naast kritiek reikten we de hand tot samenwerking met een positieve insteek: I love O. Met deze boodschap kon je moeilijk boos zijn op ons. Doordat onze acties zo positief waren, zoals onze deelname aan het tv-programma Monumentenstrijd en de prijsuitreiking van Het Gouden Pand, konden ze ons niet wegzetten als zurecitroenaperitievers.”
“Je kon niet boos zijn op Dement, want we deden het uit liefde voor onze stad”
Vind je dat het zin heeft gehad?
“Onmiskenbaar gaat Oostende nu anders om met erfgoed. Er zijn RUP’s aangepast en erfgoedcommissie A.be beoordeelt de aanvragen. Er blijven natuurlijk moeilijke dossiers, zoals het oud zwembad. Dat gebouw heeft zeker nog potentieel, maar de stad wil het afbreken om ander erfgoed de Gaanderijen en de Thermen in ere te herstellen. Ik ben blij dat ik daarover niet zelf moet beslissen.”
Deed het je geen pijn om Dement te verlaten?
“Nee, want voor alles is een tijd. Stoppen als woordvoerder en bestuurder was een bewuste keuze. Ik heb die knop snel omgedraaid. Mijn inspanningen leverde ik uit liefde voor de stad. Ik haal ook veel energie uit samenwerking met geëngageerde mensen. En kiezen is niet alleen verliezen, het is ook winnen. Want je krijgt iets anders en moois in de plaats.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
