“De verwachtingen voor het pausbezoek zijn hoog gespannen. Dat leidt vaak tot ontgoocheling, ik denk dat Paus Franciscus vooral zal zeggen dat hij zal bidden voor de slachtoffers van seksueel geweld binnen de Kerk. Hij is een man die vooral luistert, pas later kan de Kerk structurele maatregelen nemen.” Aan het woord is Bruggeling Tom Zwaenepoel, die als ‘Vaticanist’ het bezoek van de Paus vier dagen lang vanop de eerste rij mag meemaken.
Bruggeling Tom Zwaenepoel (54) is leraar Duits aan de Abdijschool van Zevenkerke en docent vakdidactiek aan de Universiteit Gent. Hij schreef al meerdere werken over Paus Franciscus, begin dit jaar mocht hij zijn laatste boek ‘Tegen de Stroom in’ (uit bij Lannoo) persoonlijk afgeven aan de paus in het Vaticaan.
Hij kreeg een uitnodiging van de Koning om vrijdag in het kasteel van Laken aanwezig te zijn, wanneer de paus voor 300 gasten, onder wie het koninklijk echtpaar, de natie toespreekt. Als geaccrediteerd journalist kan Tom Zwaenepoel vrijdagnamiddag in de historische promotiezaal de academische zitting naar aanleiding van 600 jaar KU Leuven bijwonen.
Zaterdag trekt de Bruggeling naar de basiliek van Koekelberg, waar de paus actuele thema’s en problemen zal aankaarten. “Uiteraard wil ik zondag de eucharistieviering in het Koning Boudewijnstadion niet missen”, zegt de Bruggeling
Mooiste stad
“Toen ik op 4 januari mijn boek persoonlijk afgaf aan de paus in Rome, wist ik al dat Paus Franciscus naar België zou komen, ik heb hem toen in het Italiaans aangesproken om hem te zeggen hoezeer dit de Belgen verheugde”, vertelt Tom Zwaenepoel.
“De voorbije maanden merkte je wel dat hij uitkijkt naar zijn bezoek. Hij is 88, beweegt zich voort in een rolstoel en sukkelt met zijn gezondheid. Ondanks zijn hoesten, ondanks de regen en de wind heeft hij zijn bezoek niet afgezegd. Het toont niet alleen zijn koppigheid, maar ook het belang dat hij aan dit bezoek hecht. België is in de ogen van de Kerk een seculier land geworden, in de periferie van de christelijke cultuur.”
Paus Franciscus vindt Brugge de allermooiste stad
“Jammer dat hij niet naar Brugge komt, want de paus heeft in het verleden al enkele keren benadrukt dat hij Brugge de mooiste stad vindt. Van de wereld? Van Europa? Of van België? Hij is fan van de 15de eeuwse schilder Hans Memling en diens link met Brugge. In de jaren ‘90, toen hij provinciaal overste was van de Jezuïeten, heeft hij vier keer ons land bezocht. Toen moet hij meerdere keren in Brugge geweest zijn.”
Controverse
“Op het moment dat Paus Franciscus begin dit jaar in mijn boek bladerde, heb ik de kans gegrepen om hem te melden dat zijn bezoek aan België niet evident zou zijn, gezien de controverse na het tv-programma ‘Godvergeten’ rond seksueel misbruik in de Kerk”, vervolgt Tom Zwaenepoel.
Paus Franciscus is een man die goed kan luisteren
“Tot mijn grote verbazing kreeg ik twee maanden later van het Vaticaan een door de paus ondertekende brief, waarin hij mij bedankte voor mijn boek én dat hij de Belgische bevolking opneemt in zijn gebed. Een mooi gebaar, sommigen zullen dit banaal vinden. Maar voor de paus betekent bidden dat hij die problematiek ernstig neemt. Hij is een man die goed luistert, maar hij is een man van weinig woorden.”
Lak aan protocol
“Deels heeft dit te maken met het feit dat zijn moedertaal Spaans is en zijn Italiaans goed, maar niet perfect is. Zijn kennis van het Frans en het Engels is beperkt. Bijgevolg zal zijn gesprek met vijftien Belgische slachtoffers van seksueel geweld moeten plaatsvinden met een tolk. Dat maakt het er niet makkelijker op.”
“Ik kijk reikhalzend uit naar het pausbezoek, het succes ervan hangt in grote mate af van de manier waarop hij de problematiek rond seksueel misbruik in de Kerk zal aanpakken. Paus Franciscus heeft hiervoor een uur uitgetrokken, de kans is groot dat de gesprekken twee uren zullen duren. Hij heeft een beetje lak aan protocol. Ook in Ierland en in Chili heeft hij langer dan voorzien met slachtoffers gesproken.”
Misdrijf
“Sowieso moeten we niet hopen dat Paus Franciscus spraakmakende verklaringen zal afleggen. Hij is eerder iemand die de zaken eerst wil laten bezinken. Het heeft ook erg lang geduurd eer hij optrad tegen de Brugse bisschop Roger Vangheluwe.”
De Kerk heeft al een stap gezet: de paus aanziet seksueel misbruik ook als en misdrijf, niet alleen als een zonde
“Hopelijk volgen dan structurele maatregelen die misbruik in de toekomst moeten proberen te verhinderen. Toch heeft de Kerk al stappen gezet. Franciscus aanziet, net als zijn voorganger Benedictus, dat seksueel misbruik niet alleen als een zonde maar ook als een misdrijf.”
“De paus zal het natuurlijk ook hebben over andere mondiale problemen: de vluchtelingen, de klimaatverandering en de Kerk in crisis. Kortom: het wordt een spannend bezoek, met hoge verwachtingen. En bijgevolg met de kans op een grote ontgoocheling”, besluit Tom Zwaenepoel.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
