Bekaert wil leegstaande fabriek in Ingelmunster ombouwen tot nooddorp voor Oekraïnse vluchtelingen: “We willen mensen helpen”

Komt er een nooddorp op de leegstaande site van Bekaert? Links zie je, ter illustratie, hoe een nooddorp in het Duitse München wordt opgebouwd. © Belga/FODI
Philippe Verhaest

Zet de Vlaamse overheid het licht op groen om de leegstaande gebouwen van staaldraadproducent Bekaert in Ingelmunster om te bouwen tot een nooddorp voor Oekraïense vluchtelingen? Zeker is het nog niet, maar de kans lijkt reëel. Het gemeentebestuur bezocht de acht hectare grote site al. “We zijn het idee genegen, op voorwaarde dat we hiervoor regionale ondersteuning krijgen”, stelt burgemeester Kurt Windels. Ook gouverneur Carl Decaluwé schaart zich achter de plannen.

Het nieuws dat de voormalige fabrieksgebouwen van Bekaert langs de Meulebekestraat in Ingelmunster een mogelijke locatie kan vormen om oorlogsvluchtelingen uit Oekraïne op te vangen, raakte bekend tijdens de gemeenteraad van afgelopen dinsdagavond. Het was Vooruit-raadslid Enigo Vandendriessche die burgemeester Kurt Windels (De Brug) vroeg hoe de gemeente de opvang van vluchtelingen aanpakt.

Vlaanderen wil één nooddorp per referentieregio installeren en de firma Bekaert wil hiervoor haar leegstaande gebouwen inzetten. Uiteindelijk is het de Vlaamse overheid die de knoop moet doorhakken.

Er zijn drie pistes om Oekraïense vluchtelingen onderdak te bieden, klinkt het bij burgemeester Windels. “Er is de mogelijkheid om mensen thuis op te vangen of om hen als privé-persoon onderdak te geven in bijvoorbeeld een leegstaand huis, appartement of onderdeel van de woning”, stelt hij. “Tot op vandaag ontvingen we een vijftiental aanbiedingen in Ingelmunster. Alle lof en respect voor wie dit wil doen, want het gaat toch om een niet te onderschatten engagement. Goede afspraken maken goede vrienden, maar ook hier is er nog veel onduidelijkheid.”

De solidariteit binnen Midwest is te bewonderen – gouverneur Carl Decaluwé

“Bovendien is het belangrijk dat de gemeente een basisscreening van het aanbod kan doen. “Het kan niet de bedoeling zijn dat de mensen, die hun land zijn ontvlucht, in een nieuwe crisissituatie terecht komen. We ontvingen een omzendbrief met screeningsrichtlijnen, maar die zijn niet helemaal duidelijk. Een samenwerking met de Woondienst en de lokale politiezone Midow dringt zich op. We wachten dus hiervoor een duidelijk kader af.”

Ondersteuning nodig

Ook de gemeente zelf kan instaan voor onderdak, maar alle plaatsen zijn quasi continu volzet. “We hebben nu helaas geen leegstaande panden die aan de nodige vereisten voldoen. Ook binnen de crisisopvang De Passage zijn er geen plaatsen vrij.”

De derde optie zijn de nooddorpen die Vlaanderen wil oprichten. Daar zouden telkens 300 mensen terecht kunnen. “Vanuit de gemeente zijn we het idee van Bekaert genegen”, klinkt het. “Op voorwaarde dat er regionale ondersteuning komt. Onze sociale dienst en de dienst burgerzaken kunnen immers een dergelijke hoeveelheid vluchtelingen niet aan.”

© FODI FODI

“Vandaar onze oproep naar het intergemeentelijke samenwerkings- en overlegorgaan Midwest – waar Ingelmunster toe behoort – voor ondersteuning. Op het laatste burgemeestersoverleg is de bereidwilligheid van de collega’s hiertoe bevestigd. We moeten ons dan wel goed voorbereiden inzake onderwijs en werkgelegenheid voor die mensen. Een nooddorp in de gemeente zou voor heel wat impact kunnen zorgen.”

Woensdagochtend bracht het Ingelmunsterse gemeentebestuur, samen met de regionaal coördinator Zorg & Welzijn van Midwest Johan Vandenbussche, een plaatsbezoek aan de site Bekaert. Ook gouverneur Carl Decaluwé werd ondertussen van de mogelijke plannen op de hoogte gesteld.

Toekomst site Bekaert even on hold

Op 4 december 2020 kregen 63 arbeiders, 29 bedienden en 3 kaderleden te horen dat het bedrijf de vestiging in Ingelmunster na 55 jaar zou sluiten. Ondertussen staan het complex al even leeg en is er juridisch getrouwtrek over de toekomst van het terrein.

Het gemeentebestuur en de West-Vlaamse Intercommunale (WVI) willen de site voor lokale bedrijven voorbehouden, maar gouverneur Carl Decaluwé vernietigde in november 2021 die beslissing na een klacht van Bekaert.

Het bedrijf hoopt zo een grotere groep kandidaat-kopers te lokken. Ingelmunster wil graag 75 procent van de oppervlakte voor lokale ondernemingen voorbehouden en pas na een periode van drie tot vijf jaar zou de niet-verkochte oppervlakte gekocht kunnen worden door bedrijven van buiten de gemeente.

Het hele verhaal wordt momenteel onderzocht en staat zo on hold.

“Of het nooddorp er echter effectief komt, hangt in de eerste plaats af van de verdere oorlogssituatie, maar ook van de keuzes van de Vlaamse regering. Zij beslissen immers waar die nooddorpen worden geplaatst”, besluit Kurt Windels.

In Ingelmunster verblijven ondertussen tien Oekraïense vluchtelingen. “Die hebben allemaal een band met iemand die al langer in de gemeente woont. We boden al hulp op administratief en logistiek vlak. Financiële tussenkomsten onder de vorm van een leefloon waren er nog niet.”

Bekaert: Mensen helpen

Katelijne Bohez, woordvoerder van Bekaert, beklemtoont dat de West-Vlaamse multinational vooral mensen wil helpen. “Onze site in Ingelmunster staat leeg en zal nog niet meteen een nieuwe bestemming krijgen. Waarom die dan niet voor de goeie zaak gebruiken? Als we op die manier de getroffen Oekraïense bevolking kunnen helpen, doen we dat met plezier.”

Het bedrijf wacht nu het verslag van het Ingelmunsterse gemeentebestuur af. “Net als de beslissing van Vlaanderen. Mocht onze site niet geschikt zijn als nooddorp, willen we die ook bijvoorbeeld ter beschikking stellen als inzamelpunt.”

Gouverneur: valabele optie

Ook West-Vlaams gouverneur Carl Decaluwé vindt voormalige Bekaert-fabriek een goeie optie. “Het is een valabele site, maar we moeten onszelf twee vragen stellen. Eén: zullen we de vijf nooddorpen in onze provincie nodig hebben? En twee: hoe pak je dit financieel aan?”

“We stellen alles in het werk om vijf goeie locaties te vinden en in te richten en vanuit Vlaanderen moet dringend duidelijkheid komen hoe alles moet verlopen en gebudgetteerd moet worden. Je hebt de exploitatie, de vele flankerende maatregelen…”

“De solidariteit binnen Midwest vind ik alvast bewonderenswaardig. Eén gemeente hoeft een nooddorp niet te dragen, dat kan een hele regio doen.” (PVH/PADI)