Oekraïense vluchteling Halyna kreeg nieuwe heup in Kortrijk: “Ik bid elke dag voor de mensen die me hielpen”

Halyna en Volodymyr in een van de grote hallen van de Expohallen in Warschau. © gf
Margot Demeulemeester
Margot Demeulemeester Stadsreporter Kortrijk

Halyna Mamedova ontvluchtte het door de oorlog met Rusland geteisterde Oekraïne begin april. Tijdens haar vlucht brak Halyna haar bekken, waardoor ze niet meer kon stappen. Uiteindelijk belandde ze in Polen, waar ze Carlo Herpoel en zijn vzw Belgium Aid tegen het lijf liep. Die regelde een operatie en verblijf in Kortrijk.

Toen Russische bommen het militair domein niet ver van Sambir, Oblast Lviv begonnen aan te vallen, vluchtte Halyna Mamedova begin april samen met haar man Volodymyr Korkishko naar Warschau. Aangezien Halyna haar bekken had gebroken, was ze fysiek niet in staat om te schuilen. In plaats van de geplande operatie te ondergaan begin april, startte ze samen met haar man de vlucht richting Polen, in een rolstoel. Halyna kon niet rechtstaan of bewegen. Zo moest ze over slechte wegen of uit de trein door andere mensen gedragen worden. In de hallen van Global Expo verbleven ze samen met 3.700 andere vluchtelingen, sommigen vergezeld van hun huisdier aan een leiband. Elke dag voor het ontbijt werd het nationaal volkslied gezongen, met hand op de borst.

“De mensen slapen er in verscheidene hallen letterlijk als sardienen in een blik”

“Je kunt het vergelijken met Kortrijk Expo”, zegt Carlo Herpoel uit Heule, voorzitter van de vzw Belgium Aid. “We waren de eerste organisatie die warme maaltijden kwam bieden en waren meer dan welkom. De directie van de Global Expo boden zo goed als kon technische en logistieke hulp. Naarmate er meer mensen toekwamen, werden extra voorzieningen geplaatst zoals douches, wasmachines en koelcellen. De mensen kregen er gratis telefoonkaarten om contact te kunnen onderhouden met vrienden en familie. Desondanks zagen we natuurlijk schrijnende toestanden. Zonder de minste privacy. Het was koud, mensen werden ziek en er waren enkele technische problemen. De mensen slapen er in verscheidene hallen letterlijk als sardienen in een blik.”

Bekkenbreuk

Carlo kookte zes weken lang met zijn team voor Oekraïense oorlogsvluchtelingen in het opvangcentrum in Warschau. Ze bereidden 800 tot 1000 maaltijden per dag. Daar maakten ze kennis met de Oekraïense dame van 62 met een breuk in haar bekken. Na het verhaal van Halyna schreef Carlo een brief naar burgemeester Ruth Vandenberghe met de vraag of een medische tussenkomst in België mogelijk was. De dag erna kreeg Belgium Aid reeds telefoon dat Halyna met haar man Volodymyr kon overkomen.

Veel stress

“Toen ik het nieuws hoorde, kon ik het niet geloven. Ik was zo gelukkig en zo dankbaar, ik bid elke dag voor alle mensen die me hebben geholpen. De busrit duurde 23 uur en verliep moeizaam. Door mijn breuk kon ik niet naar het toilet gaan of uitstappen. Heel de rit lang heb ik niets gegeten of gedronken. Dat kon ik ook gewoon niet door de stress”, zegt Halyna.

Halyna aangekomen in AZ groeninge.
Halyna aangekomen in AZ groeninge. © CH

Eenmaal in Brussel toegekomen wachtte Carlo, samen met zijn vrouw Hilde, hen op en staan zij verder voor hen in als buddy. Er werd een versnelde procedure opgestart waardoor Halyna kort daarop kon overgebracht worden naar het ziekenhuis AZ Groeninge Kortrijk, waar ze de dag erna op 24 mei werd geopereerd. Vervolgens kon ze revalideren in het ziekenhuis Reepkaai Kortrijk. Nu woont het Oekraïense echtpaar in een appartement in de Romeinselaan.

“Het geluid van een ballon die ontploft, kan al een trigger zijn voor kinderen”

“Mijn dochter en mijn kleindochter van 1 jaar zijn gevlucht naar Berlijn. Ik mis ze enorm. We bellen elkaar wel bijna elke dag, maar ik verlang zo om ze nog eens terug te zien. Tijdens hun tocht hebben ze verschrikkelijke dingen gezien. Bommen die vielen, mensen die rond hen gestorven zijn, dat zijn traumatiserende beelden. Zo vertelde mijn dochter me dat er borden uithangen bij speelpleinen waarop staat dat ballonnen niet toegestaan zijn. Het geluid van een ballon die ontploft kan een trigger zijn voor Oekraïense kinderen”, vertelt Halyna.

Halyna met haar man Volodymyr in hun appartement in de Romeinselaan.
Halyna met haar man Volodymyr in hun appartement in de Romeinselaan. © MD

De man van haar dochter is gebleven in Lviv, hij voorziet het leger van producten en voeding. Hij hielp Halyna en Volodymyr tot aan de grens van Polen, maar moest dan terugkeren. De dochter van Volodymyr woont op dit moment nog in Odessa om bij haar man te zijn en zijn zoon gaf zich op om te vechten in het vrijwilligersleger. “De mannen mogen Oekraïne niet verlaten, tenzij onder bepaalde voorwaarden. We horen hen dus minder. We leven elke dag in angst om slecht nieuws te vernemen. Het is voor ons lastig om hierover te praten”, zegt Volodymyr.

In Kortrijk blijven

De kinderen van Halyna en Volodymyr zijn blij dat hun ouders in veiligheid zijn. Zeker nu ze het nieuws vernomen hebben dat hun moeder geopereerd is en opnieuw zal kunnen wandelen. Al wacht Halyna nog een knieoperatie en een lange revalidatie. “Ik weet niet wat ons nog te wachten staat. De oorlog kan nog lang duren, dus het voorlopige plan is om in Kortrijk te blijven, maar Oekraïne is mijn vaderland”, vertelt Halyna, die vervolgens met haar man het volkslied zingt. Even werd het stil rond de koffietafel.