Herman Ghyoot, stichter van Volkssterrenwacht Beisbroek, behoort voortaan tot het selecte clubje Belgen naar wie een planetoïde werd vernoemd. “Ik voel me gevleid”, aldus de 80-jarige Sint-Andriezenaar.
De Internationale Astronomische Unie (IAU) maakte op 20 september bekend dat planetoïde 141128 voortaan de naam Ghyoot draagt. Het hemelobject werd vernoemd naar de stichter van Volkssterrenwacht Beisbroek, die dit jaar 80 is geworden. Een cadeautje voor zijn jarenlange inzet: zonder Herman Ghyoot was de sterrenwacht er allicht nooit gekomen.
“Het idee werd in de jaren zeventig gelanceerd door de Brugse afdeling van de Vlaamse Vereniging voor Sterrenkunde. Toenmalig burgemeester Michel Van Maele was het ermee eens dat onze stad haar eigen sterrenwacht verdiende, alleen wou hij die graag in ‘zijn’ Sint-Michiels waar het ’s nachts niet donker genoeg was om naar de sterren te kijken. Een observatietoren bijbouwen aan het kasteel van Beisbroek, dat zag het stadsbestuur aanvankelijk niet zitten, maar gelukkig heb ik daar de nieuwe burgemeester Frank Van Acker toen toch van kunnen overtuigen. Het was mijn eerste dossier nadat ik bij de verkiezingen van ’76 zelf verkozen geraakte als gemeenteraadslid”, vertelt Ghyoot. De sterrenwacht opende haar deuren op 30 maart 1985. Ghyoot was meer dan twintig jaar voorzitter en bleef tot vorig jaar zetelen in de raad van bestuur.
Elementaire kennis
De Volkssterrenwacht droeg bij aan de popularisering van de sterrenkunde. “Met onze cursus ‘waarnemen voor beginners’ hebben we al veel mensen ingewijd in de sterrenkunde, en toch… Als er in Blokken een vraag over sterren of planeten voorkomt, gaan de deelnemers vaak de mist in. Jongens toch, maak ik me daar dan druk in. Het zou toch elementaire kennis moeten zijn welke planeet er het dichtste bij de zon staat.” Ghyoot was vroeger leraar fysica in de Maricolen. “Ik bracht dikwijls een telescoop mee naar de klas. Mijn leerlingen vonden dat fantastisch: ze wisten dat dat geen examenmaterie was. Kinderen stellen soms heel verrassende vragen als ze met de klas naar het planetarium komen. Desondanks wordt de sterrenkunde in het onderwijs nog altijd een beetje stiefmoederlijk behandeld.”
Z’n eigen kinderen en kleinkinderen zijn alvast trots dat een hemellichaam hun familienaam draagt. “Mijn zoon maakte een herwerking van het liedje ‘Ruimtevaarder’. De kinderen heten tenslotte ook Ghyoot – die asteroïde is dus ook een beetje van hen. En mijn kleinkinderen waren dolenthousiast dat opa nu in een baan rond de zon draait”, glimlacht hij.
Pionierswerk
Nog altijd worden er nieuwe asteroïden ontdekt. De teller staat momenteel al op 1.121.417 en het merendeel hiervan – zoals ook die van Ghyoot – is te situeren tussen de banen van Mars en Jupiter.
“Planetoïden, ook wel asteroïden genoemd, zijn eigenlijk restanten van het ontstaan van het zonnestelsel. Net zoals de planeten, draaien ze in een baan rond de zon en dus niet rond de aarde, zoals veel mensen verkeerdelijk denken. Het is onder beroepsastronomen een sport om nieuwe planetoïden te ontdekken, maar je hebt er wel een hele sterke telescoop voor nodig. Eentje met een spiegel van een meter doorsnee. Met de telescopen die we hier hebben, ga ik mijn planetoïde nooit kunnen zien.”
Ghyoot was als kind al gefascineerd door de ruimtevaart. “Ik was zestien jaar toen in ’57 de Spoetnik werd gelanceerd. Dat mensen in staat waren om iets in een baan rond de aarde te laten draaien, sprak zo tot mijn verbeelding dat ik enkele jaren later de eerste Leuvense student was die een thesis deed over ruimtevaart: een onderzoek naar methodes voor het bewaren van vloeibaar waterstofgas voor raketten.” Die thesis leverde hem een onderscheiding op, want de NASA kwam niet veel later met dezelfde bevindingen naar buiten.
Ghyoot is in goed gezelschap: Koning Boudewijn en Koningin Fabiola, de geestelijke vaders van Kuifje en de Smurfen, en de legendarische weerman Armand Pien gingen hem voor. Verder zijn ook enkele Vlaamse amateurastronomen aan de hemel vereeuwigd. “Ik was vereerd toen ik zag dat ik in het bulletin van de IAU op dezelfde pagina sta als Clint Eastwood”, glundert hij.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
