Zondag 30 oktober vindt aan het kleinste oorlogskerkhof van Europa in Westkerke de herdenking van de vliegtuigcrash uit 1941 in Roksem plaats. Daarbij verloren vier geallieerde soldaten het leven. De bemanning van het vliegtuig bestond uit sergeant Douglas Victor Markall, sergeant Evan Bertram Te Makahi Robertson, sergeant Douglas Frederick William Norton en piloot officier John Cayley Wilson.
De vliegtuigcrash gebeurde tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op zondagavond 9 november 1941 was een vlucht gepland met als doel het bombarderen van de dokken in Oostende. Na het invallen van de duisternis steeg een formatie van negen vliegtuigen op om 17.55 uur plaatselijk tijd van het Britse vliegveld Syerston. Onder de toestellen bevond zich de Hampden Page Handley – bommenwerper EQ – NE (AE438) van het Royal Canadian Air Force met vier bemanningsleden.
“Tijdens hun vlucht boven onze kuststreek in die nacht kwam hun toestel in de stralen van een zoeklicht terecht. Met onmiddellijk daarop het ontbranden van het moordende granaatvuur uit een Duitse FLAK-batterij, een Fliegzeug Abwehr Kanone”, vertelt Dirk Jonckheere van de NSB-afdeling. “Een vleugel en het startdeel kregen een voltreffer. Afgeschoten onderdelen kwamen terecht op de akker van landbouwer Vandamme, even ten zuiden van de Aernoudstraat in Roksem. In de fatale seconden die hierop volgden, is de stuurloze bommenwerper, in scheervlucht en met een hels lawaai, enkele honderden meter verder rond 22 uur neergestort. Het toestel lag dicht bij de stallingen en het woonhuis van Valere Vandekerckhove en Irma Vanthuyne langs de Zeeweg in Roksem.”
Vier lijken
“De volgende ochtend was er een Duitse bewaking rond het wrak om geen toeschouwers toe te laten. Het verongelukte vliegtuig veroorzaakte bij de crash geen of weinig schade aan de gebouwen van de hoeve. Het explodeerde niet en vatte daarbij geen vuur. Wel werden uit het wrak vier lijken geborgen en werden de restanten van het vliegtuig op vrachtwagens geladen.”
“De stoffelijke resten werden overgebracht naar de nabij gelegen herberg De Welkom die later de naam Rust der Brikkenbakkers kreeg. Dit café bevond zich op de hoek van de Zeeweg en Oude Brugseweg tegenover de huidige site van het oude Roksemse kerkje. Enkele dagen nadien werd de omgekomen bemanning met militaire eer ter aarde besteld op de gemeentelijke begraafplaats van Westkerke”, aldus nog Dirk.
De graven vormen het kleinste militaire WO II-kerkhof van Europa
De bemanningsleden van het vliegtuig waren de 21-jarige Douglas Victor Markall, een Engelse sergeant, de 29-jarige Evan Bertram Te Makahi Robertson, een Nieuw-Zeelandse sergeant, de 19-jarige Douglas Frederick William Norton, een Engelse sergeant en de 27-jarige John Cayley Wilson, de Canadese piloot officier van het vliegtuig.
Jongste gesneuvelde
De staartschutter, sergeant Douglas Fréderick William Norton, was toen nauwelijks 19 jaar oud. Van jongs af bleek hij een muzikaal talent te zijn. Ook goocheltrucs waren hem niet vreemd. Vandaar dat hoogstwaarschijnlijk op de mantelhaak van de jacket die in 2007 terugkeerde naar Oudenburg de bijnaam of artiestennaam Dougie staat vermeld. Ook een broer van de piloot Wilson uit Canada sneuvelde tijdens de oorlog. Van Douglas Markall werden verder geen gegevens gevonden.
Navigator Evan Bertram Te Makahi Robertson uit Nieuw-Zeeland kwam uit een gezin van acht kinderen. De naam Te Makahi verwijst naar zijn voorouders die uit een Maori-stam afkomstig waren.
Familie vanuit Nieuw-Zeeland bracht al meerdere keren een bezoek aan het graf van de verongelukte soldaat. In 2011 werd in de omgeving van de crash een herinneringsplaket onthuld.
Hulde
De vier slachtoffers werden in Westkerke begraven omdat Roksem toen geen begraafplaats had. In 1992 werd de begraafplaats ontruimd en verhuisd naar de Eernegemsestraat. Alleen de graven van de vier geallieerden bleven. Ze vormen waarschijnlijk het kleinste militaire kerkhof van Europa van de Tweede Wereldoorlog.
Westkerke blijft zijn minisoldatenrustplaats in ere houden en herdenkt de 80ste verjaardag van de crash op zondag 30 oktober met een hulde in een organisatie van de lokale NSB-afdeling in samenwerking met de stad Oudenburg.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
