120 leerlingen schrijven samen een roman over problemen onderwijs

Kathelijn Vervarcke presenteert haar boek vrijdag al aan de minister van Onderwijs. (foto PM) © PETER MAENHOUDT
Edwin Fontaine
Edwin Fontaine Medewerker KW

Leerkracht en auteur Kathelijn Vervarcke (46) is met Net Niet Kinderen toe aan haar zevende boek. Al schreef ze het niet helemaal zelf: 120 leerlingen van Go!-school Athena zetten de lijnen uit en zeven medeleerlingen vervolledigden het verhaal. In de roman komen alle elementen van de crisis in het onderwijs aan bod. Ook al gaan de leerlingen nu de vakantie in, de publicatie van het boek is geen eindpunt. “We trekken ermee naar de minister van Onderwijs”, luidt het.

Leerkracht Kathelijn Vervarcke van GO! Athena schreef het eerste deel van Net Niet Kinderen, een young-adult-roman rond faalangst en prestatiedruk in het onderwijs tegen een achtergrond van schooluitval en het steeds groter wordende lerarentekort. “Er zijn drie personages. Enelle is een schijnstudente met een eetstoornis, die elke dag de trein neemt en doet alsof omdat ze vastzit in een web van leugens. Wolf is een jongen die ook vastzit in het systeem omdat hij dubbelde in het vijfde middelbaar en er is ook Dries, een old-school leraar die voortdurend in botsing ligt met de onderwijsvernieuwingen.”

Daarna volgde Vervarcke een bijzonder traject: ze liet het eerste deel lezen door de vijfde- en zesdejaars van GO! Athena (Spilliaerstraat) en daagde hen uit. “Wat moet er gebeuren met deze drie mensen die elk met hun rug tegen de muur staan in het onderwijssysteem?”

120 meningen

“Ik gaf hen ook de opdracht om stukken te lezen uit de boeken van psychiater Dirk De Wachter en fragmenten uit artikels. Met die kennis debatteerden we wekenlang. Het combineerde de vaardigheden lezen, spreken en luisteren. Uit de gesprekken kwam een rode draad naar voren: veel jongeren bouwen hun identiteit op de mate van groei en geloven sterk in de maakbare mens”, zegt Vervarcke, die het tweede deel schreef met wat ze uit de 120 meningen van haar leerlingen destilleerde. “Daarna organiseerde ik een workshop creatief schrijven met als opdracht dat de leerlingen het derde deel zouden schrijven. Dat waren de inzendingen voor de schrijfwedstrijd.”

Samen met het Vermeylenfonds en een jury van auteurs die niet verbonden zijn aan de school, werden alle inzendingen beoordeeld. Het resulteert in tien prijzen voor schrijftalent en in zeven verhaallijnen die het derde deel van het boek vormen. Collega-leerkracht Stefan van den Broeck compileerde die teksten, zodat ze één gehaal vormen.

Minister

Voor Kathelijn Vervarcke is de boekvoorstelling van donderdag 29 juni geen eindpunt: “Vrijdag zitten we al bij onderwijsminister Ben Weyts (N-VA) om onze visie op de onderwijscrisis te delen. We zullen ook een boodschap geven. De job van leerkracht moet op een positievere manier in het nieuws komen, want de job heeft, onterecht, veel status verloren. Ik sta zelf 23 jaar in het onderwijs en krijg veel respect van de leerlingen, de job is goedbetaald en het is helemaal geen hondenjob.” Ze is van plan door te gaan met haar schrijversbatterij: “We hingen boodschappen aan fietsen, maakten al een internetfeuilleton en schreven scenario’s. Volgend schooljaar gaan we met 200 leerlingen verhalen opschrijven van verzetsstrijders uit Oostende.”

Laura Van Mael (18 jaar en zopas afgestudeerd) schreef ook mee en brengt bij de voorstelling een fragment uit het boek van hoofdpersonage Enelle: “Het was uitermate leuk om deel te nemen aan dit project, waarbij we mee vorm gaven aan het verhaal. Ik speel al meer dan tien jaar toneel en kan me erg vinden in de teksten, die ook best wel heftig zijn en gaan over eenzaamheid.”

Net Niet Kinderen werd uitgegeven bij Bibliodroom, kost 22 euro en is te koop in de Standaard Boekhandel en bij Corman.

Elio Dumont. (foto MPO) © PETER MAENHOUDT

Leerling Elio Dumont: “Stimulans om eigen boek te schrijven”

Elio (17) uit het vijfde jaar is één van de zeven auteurs die laureaat werd van de schrijfwedstrijd. “Het is een aanzet om een eigen boek te schrijven”, vindt hij

“Ik heb een passie voor schrijven. Het begon met gedichten voor vrienden en familie. Die liet ik lezen door mevrouw Vervarcke, die me stimuleerde om meer te schrijven”, zegt Elio. “De tweede fase, waarin we ons verdiepten in de thematiek, was erg verrijkend omdat je meer inzicht krijgt in de karakters in het boek. In de schrijffase koos ik niet voor het personage Enelle, want velen wilden haar schrijven. Ik schreef rond het personage van de leraar Dries. Ik zie dat er wel degelijk een probleem is met ons schoolsysteem en veel leerlingen het moeilijk hebben op school. Ik kreeg er zelf niet mee te maken, maar kon me ook goed inleven rond faalangst en prestatiedruk.”

Voor Elio zijn de gedichten, steun van lerares Kathelijn en zijn talent om te schrijven een aanzet om verder te gaan. “Ik ben zelf een transgender-man en ben volop aan het schrijven. Over mijn ervaringen, de nood om erover te praten en om te zorgen dat het geen taboe meer is. Ik gaf onlangs zelfs les aan de leraars over hoe men best omgaat met genderdiverse personen.”

“Het schrijven lag door de examens en Net Niet Kinderen even stil, maar het evolueert toch langzaam naar een boek over een transjongen die het veel zwaarder heeft dan ikzelf. Wat dat betreft, ben ik geprivilegieerd, want mijn omgeving reageerde heel positief. Mijn boek moet in 2024 uitkomen, nadat ik ook mijn medische transitie heb afgerond.” Kathelijn Vervarcke is zijn mentor: “Het idee van een transdagboek was goed, maar Elio heeft begeleiding nodig en ik voel me geroepen te begeleiden. Ik steun zijn schrijversambitie.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier