Lijsttrekkers Ilona Vandenberghe en Natalie Eggermont (PVDA) kijken uit naar 9 juni: “Wij gaan feestvieren!”

Met een lerares Spaans en een spoedarts op kop: zo trekt de radicaal linkse PVDA naar de verkiezingen van zondag 9 juni. De uitdaging is groot: voor het eerst een West-Vlaamse communist het parlement in loodsen. In elk ander geval hebben ze gefaald, geven Ilona Vandenberghe en Natalie Eggermont grif toe. In deze eerste aflevering van onze verkiezingsreeks leggen zij hun prioriteiten voor West-Vlaanderen op tafel. Over hoge rusthuisfacturen, gratis bussen en … het gevaar van TikTok.

Het Volksplein in Kortrijk is onze plek van afspraak. De Guldensporenstad is immers de bakermat van de PVDA in onze provincie. Het is bovendien op dit plein dat de jaarlijkse 1 mei-stoet op gang getrokken wordt. Natalie Eggermont (35), de federale lijsttrekker, woont in een van de omliggende straatjes. Een eenvoudig rijhuis met pro-Palestijnse affiches op de ramen. Omdat het koud is en hevig waait, valt het plan om een wandeling te maken in duigen. Dan maar een warme koffie aan tafel. Ilona Vandenberghe (59), de lijsttrekker voor het Vlaams halfrond, is stipt op tijd op de afspraak. Zij komt van Oostende, waar ze eveneens in een volkse wijk woont, benadrukt ze. Ook met affiches aan de ramen. De PVDA ten voeten uit.

De sfeer aan tafel is gemoedelijk. Je zou het niet zeggen, maar de druk die op de schouders van deze vrouwen rust, is groot. West-Vlaanderen is samen met Vlaams-Brabant de enige provincie waar de marxisten nog niet konden doorbreken. Daar moeten zij op 9 juni verandering in brengen. Evident wordt dat niet: Eggermont, spoedarts van beroep, heeft 50.000 stemmen nodig om verkozen te worden, Vandenberghe, lerares Spaans in het volwassenenonderwijs, 40.000.

Is het nu of nooit voor de PVDA in onze provincie?

Vandenberghe: “Dat zeggen we ook zelf. We doen het goed in de peilingen, we krijgen veel positieve reacties op straat, nu moet het gebeuren.”

Eggermont: (knikt) “Het is erop of eronder. Als we opnieuw geen zetel halen, hebben wij gefaald. Daar moeten we eerlijk in zijn. Maar het zal erop zijn. (enthousiast) Ik kijk écht uit naar 9 juni: wij gaan geschiedenis schrijven en feestvieren. Daar ben ik zeker van. Het verschil met vijf jaar geleden is dat we deze keer wel bekende kopstukken hebben. Als wij aan de poorten van Bekaert komen, dan worden we daar goed ontvangen. De mensen komen spontaan zeggen dat ze voor ons gaan stemmen.”

Vandenberghe: “Je voelt dat de mensen ontgoocheld zijn in de traditionele partijen. Ze zijn het echt zat dat er altijd van alles beloofd wordt, maar dat er daar na de verkiezingen niets mee gebeurt. Ze zien in onze partij een consequent alternatief.”

Deze krant heeft een West-Vlaamse eisenbundel met tien prioriteiten opgesteld. Welke prioriteit zet u helemaal bovenaan, mevrouw Vandenberghe?

Vandenberghe: “De leegloop van onze dorpen. De dienstverlening die op alle vlakken wordt afgebouwd. Dat gaat over openbaar vervoer, banken, postkantoren, enzovoort. Dat is écht problematisch. En weet je hoe dat komt? Door de neoliberale visie waarbij de winst altijd voorop staat. Wij staan voor een ander model. Het is tijd om weer te investeren in openbare diensten. Ik had gisteren iemand aan de lijn uit Houthulst die door de nieuwe bussenregeling amper nog op zijn werk in Brugge geraakt. (feller) Dat kan toch niet! We betalen ons blauw aan belastingen, maar we krijgen daar steeds minder voor terug.”

Eggermont: “Of al die kleine zwembaden die verdwijnen, ook hier in Kortrijk. Iedereen moet blijkbaar naar de Lago. Maar wie kan dat betalen?”

Denkt u niet dat er een reden is waarom banken, postkantoren en zwembaden de deuren sluiten?

Eggermont: (windt zich op) “Een politieke reden! Er wordt alleen gekeken naar de winst. Wij vinden dat gemeenten moeten durven investeren in zwembaden. Dat hoeft geen geld op te brengen.”

Vandenberghe: “Het gaat over keuzes maken. Wat doet de Vlaamse regering? Premies uitdelen voor elektrische wagens. Dat zouden wij niet doen. Wij zouden in eerste instantie De Lijn gratis maken.”

Eggermont: “Dat zou niet eens zo’n grote kostenpost zijn. De ticketinkomsten bedragen 150 miljoen euro.”

Welke prioriteit zet u bovenaan, mevrouw Eggermont?

Eggermont: “Betaalbare en kwalitatieve zorg. Ik ben zelf spoedarts, ik weet dus waarover ik spreek. Het applaus dat wij kregen tijdens de coronacrisis is helaas verdwenen, maar de problemen zijn gebleven. En er zijn er veel, hoor, wat minister Vandenbroucke (Vooruit) ook mag beweren. Waar moet ik beginnen? (zucht) Onze verpleegkundigen zijn echt óp. Er zijn te weinig handen aan het bed en dat weegt op de kwaliteit van de zorg. We hebben 15.000 extra verpleegkundigen nodig. Er is ook te weinig budget en als Europa straks weer besparingen oplegt, dreigt onze zorg echt onbetaalbaar te worden. Kijk naar de rusthuizen. Eén op de drie vrouwen heeft een pensioen van minder dan 1.000 euro. Je komt daarmee niet rond, hoor.”

“Ik zou best vriendinnen willen zijn met Melissa Depraetere” – Natalie Eggermont

Hoe zou u onze rusthuizen betaalbaar maken?

Eggermont: “Wij willen een maximumfactuur invoeren. De rusthuisfactuur mag nooit hoger zijn dan het pensioen. Daarnaast willen wij het model herzien. Vandaag zijn onze rusthuizen grotendeels in handen van commerciële spelers die vooral geld uit de zakken van onze ouderen willen kloppen. Daar willen wij komaf mee maken. Ouderenzorg moet in handen van de overheid komen: dat mag geen winstpost zijn.”

Dat is duidelijk. Als u zelf nog één West-Vlaamse prioriteit mag toevoegen aan de lijst, welke zou dat zijn?

Vandenberghe: “Het lerarentekort in het onderwijs. Dat is overal een probleem, ook hier in het volwassenenonderwijs. Collega’s haken af, omdat ze het gehad hebben. Er wordt te veel van ons gevraagd. Dat leerkrachten elke week gemiddeld 46 uur moeten werken, ook in vakantieperiodes, is niet normaal. Daarom wil ik naar het parlement: om die dingen aan te klagen en te veranderen.”

Eggermont: “Ik wil daar eerlijke belastingen aan toevoegen. Dat is echt hét speerpunt van onze partij. De zakken van de gewone mensen zijn leeg, maar het aantal miljardairs blijft maar stijgen. Het is tijd dat zij meer bijdragen.”

De tien rijkste West-Vlaamse families bezitten samen bijna elf miljard euro. Vindt u dat een probleem?

Eggermont: “Eigenlijk wel, ja. Dat vergroot de ongelijkheid. Van mij mag iemand hard werken en rijk worden. Daar heb ik geen problemen mee. Maar wie rijk is, moet meer bijdragen. We willen een vermogenstaks voor wie meer dan vijf miljoen euro heeft. Laat ons eerlijk zijn: die mensen gaan dat nooit voelen, hé.”

U wil het bankgeheim opheffen. Dat ligt gevoelig.

Eggermont: “Dat zou toch amper een verschil maken? De fiscus weet vandaag al heel veel. (op dreef) Weet je wat ik vreemd vind? Als het is om te kijken naar de bankrekening van wie in een sociale woning woont, blijkt dat geen probleem. Maar o wee als het is om te kijken naar de bankrekening van de allerrijksten.”

Vandenberghe: “Het is toch fundamenteel onrechtvaardig dat een kleine groep altijd maar ontsnapt?”

Wat ons opvalt: de prioriteiten die jullie toevoegen, zijn niet specifiek voor onze provincie.

Eggermont: “Omdat wij niet de partij van de West-Vlamingen zijn, maar van alle Belgen. Het is geen toeval dat wij de enige nationale partij zijn. Dit zijn thema’s waar iedereen van wakker ligt, dus ook West-Vlamingen.”

Is het niet frustrerend dat jullie deze zaken niet zullen realiseren? Alle andere partijen, ook Groen en Vooruit, zeggen neen tegen een coalitie met uw partij.

Vandenberghe: “Ja, natuurlijk is dat frustrerend. Ik begrijp dat ook echt niet. De linkse partijen zouden veel meer moeten samenwerken. Wij willen Groen en Vooruit de hand reiken, maar ik zie inderdaad dat zij dat elke keer opnieuw weigeren. Wat ik mij dan afvraag: wat denkt Melissa Depraetere (Vooruit) eigenlijk te bereiken met de N-VA? Welk sociaal beleid? De N-VA zal geen vermogensbelasting invoeren, hoor.”

Eggermont: “Dat verbaast mij ook. Dat Conner (Rousseau, Vooruit, red.) het vriendje was van Bart De Wever (N-VA) wisten we al, maar toen Melissa voorzitter werd, hadden wij op een andere koers gehoopt. Weet je: ik zou eigenlijk best vriendinnen willen zijn met haar. Zij woont vlakbij, ze is van dezelfde generatie. Misschien moet ik haar eens bellen?” (lacht)

“Het is fundamenteel onrechtvaardig dat de allerrijksten telkens maar weer ontsnappen” – Ilona Vandenberghe

Groen en Vooruit vertrouwen jullie niet, omdat jullie aan het handje lopen van dubieuze regimes zoals China.

Vandenberghe: “Maar dat klopt gewoon niet. Dat is omdat ze geen argumenten hebben. Wij hebben Poetin ook veroordeeld toen hij Oekraïne binnenviel.”

Eggermont: “Mensen zoals wij zouden in de bak zitten in Rusland. (fijntjes) Wie is het trouwens die elektrische bussen bestelt in China? Dat is de Vlaamse regering, hé, niet de PVDA. Of gaat dit over de Oeigoeren (onderdrukte bevolkingsgroep in China, red.)? Neen, toch? Wij veroordelen ook wat er daar gebeurt. Wij vinden niet dat de Chinese overheid dit goed aanpakt. Maar wij gaan daarom niet eender welke resolutie daarover goedkeuren in het parlement. Ik dacht trouwens dat Melissa over inhoud wou praten? Hebben wij hier vandaag voorstellen gedaan die over China gaan? Neen, wij doen voorstellen over ons land.”

Chinese banden of niet, uw partij houdt wel van TikTok. Ook u, mevrouw Eggermont. Vindt u dat niet gevaarlijk?

Eggermont: “Waarom zou het? Dat is een goede plaats om in contact te komen met jongeren. Het voordeel tegenover Facebook is dat het geen geld kost. De PVDA wil zijn waar de mensen zijn. Dat is aan de fabriekspoorten, maar ook op sociale media.”

De Staatsveiligheid vraagt politici te stoppen met TikTok uit vrees voor Chinese spionage. Wordt dat niet beter ernstig genomen?

Vandenberghe: “En is Facebook dan wel veilig of wat? Ik zie het verschil niet, hoor. Wij mogen onze boodschap toch bij de mensen brengen?”

Eggermont: “Er wordt toch ook handel gedreven met China? Ik vind dat de voordelen opwegen tegen de nadelen. Iedereen zit tegenwoordig op TikTok. Moet iedereen daar dan mee stoppen? (even stil) Of is het vooral de bedoeling om populaire partijen aan banden te leggen? Ik krijg soms die indruk, hoor.”

Verdenkt u de Staatsveiligheid daarvan? Dat zijn zware woorden.

Eggermont: (ontwijkend) “Ik heb de indruk dat er een offensief bezig is om de activiteiten van partijen op sociale media aan banden te leggen. En waarom? Omdat de traditionele partijen daar aan het verliezen zijn.”

Een laatste vraag. Wat als jullie straks verkozen worden, stoppen jullie dan als leerkracht en spoedarts?

Eggermont: “Ja. Dat was een van de moeilijkste beslissingen van mijn leven, maar ik ga dat doen, ja. Omdat ik denk dat ik in het parlement een groter verschil kan maken voor de zorg dan als individuele dokter.”

Vandenberghe: “Ik heb dezelfde overweging gemaakt. Ik wil vanuit het parlement het verschil maken voor het onderwijs.”

Eggermont: “Als je ziet wat wij opgeven voor de politiek, dan weet je dat we dit doen uit overtuiging. Wij doen dit niet om onze zakken te vullen.”

Vandenberghe: “Onze parlementsleden verdienen 2.300 euro netto. De rest wordt afgestaan aan de partij. Ook wij gaan dat doen.”